شکوه دانش بنیان‌ها
- روزنامه حمایت نوشت: قبل از انقلاب نیروی انسانی ایرانی تنها نقش اپراتور تجهیزات خارجی را ایفا می‌کرد و به غیر از برخی صنایع‌دستی و سنتی هیچ فناوری بومی در کشور وجود نداشت و این در حالی است که تمامی پیشرفت‌های فناوری بومی مربوط به بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی است.
در سال‌های اخیر شاهد دستاورد‌های متعدد علمی و فناوری در علوم و رشته‌هایی مانند هسته‌ای، نانو، بیوتکنولوژی، موشکی، سلول‌های بنیادین، هوافضا، استارتاپ ها، دارو‌های نوترکیب و پزشکی بوده‌ایم تاجاییکه «مجله‌نیوساینتیست» آمریکا اخیراً اعلام کرده است که ایران در ۳۰ سال اخیر به اندازه ۳۰۰ سال رشد علمی کرده است.
پس در صورت اتکا به ظرفیت‌های داخلی و مدیریت مناسب آنها، دسترسی به قله‌های علم و فناوری امکان پذیر است. البته تولید بر پایه دانش فنی و نیاز جامعه در کنار نوآوری و کاربردی بودن آن، محرک چرخ دنده‌های اقتصاد است.
از این رو دانش‌بنیان‌ها اهرم محرکه توسعه اقتصادی به شمار می‌روند و اهمیت آنها تاحدی است که رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با جمعی از تولیدکنندگان و فعالان صنعتی تاکید کردند: «معتقدم شرکت‌های دانش‌بنیان کارآمد داخلی می‌توانند نیاز‌های ما را در صنایع بزرگ همچون نفت برآورده کنند بنابراین نباید تصور شود که ارتقای فناوری در صنایع گوناگون فقط منوط به حضور شرکت‌های خارجی است.» در این یادداشت به برخی از دستاورد‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد مقاومتی، اشاره شده است.
۱- اشتغال زایی-در حال حاضر در کشور ما حدود هفت هزار شرکت دانش بنیان ثبت شده است که آورده‌ای معادل ۲۰۰ هزار میلیارد تومان داشته و ۴۰۰ هزار شغل نیز ایجاد کرده‌اند. براین اساس این شرکت‌ها توسط اساتید دانشگاهی و دانشجویان نخبه ایجاد شده و امروز این شرکت‌ها ما را در لبه دانش جهان قرار داده اند به طوری که فعالیت این شرکت‌ها و جامعه نخبگانی موجب شده، پایگاه‌های معتبر بین المللی اعلام کنند که ایران رشد علمی قابل توجهی داشته است.
۲- افزایش صادرات- حمایت از شرکت‌های دانش بنیان سیاست قابل تحسین جمهوری اسلامی ایران است و براین مبنا محصولات دانش بنیان به دلیل کیفیت خود مورد توجه مشتریان فرامرزی هستند. پس هرچه میزان تکنولوژی به کار رفته در محصولات بیشتر باشد فروش آنها هم بیشتر خواهد شد و در بیرون مرز‌ها تمایل بیشتری به محصولات ایرانی را شاهد خواهیم بود، این مهم را می‌توان اینگونه رونمایی کرد که سورنا ستاری «از صادرات ۷۰۰ میلیون دلاری محصولات شرکت‌های دانش بنیان در سال گذشته خبر داد و گفت: برنامه ما این است این میزان در سال جاری به یک میلیارد دلار برسد».
اکنون که همگان بر نقش اقتصاد دانش‌بنیان اذعان دارند و برای برون رفت از مشکلات اقتصادی توجه به شرکت‌های دانش بنیان راهگشاست، ارائه برخی راهکار‌ها می‌تواند در این عرصه قابل تأمل باشد.
الف- ورود به بازار سرمایه-رشد سریع فناوری و فعالیت‌های نوآورانه طی سالیان گذشته، اقتصاد دانش‌بنیان را تبدیل به موضوعی داغ کرده است و همزمان با گسترش فعالیت این بنگاه‌ها، بازار سهام نیز به عنوان یکی از روش‌های کارآمد تامین سرمایه آنها مطرح شده است. در ایران نیز مدتی است که مساله حضور گسترده شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس، مورد توجه قرار گرفته است. در این میان، نیاز دو طرفه بازار سهام و شرکت‌های دانش‌محور به یکدیگر قطعی است. مدیریت صحیح انتقال این شرکت‌ها به بورس، نقشی اساسی در تقویت آنها و همچنین رونق مجدد بازار سرمایه خواهد داشت. مساله‌ای که در صورت تحقق می‌تواند منجر به جذب نقدینگی در بخش تولید شود. گرچه در حال حاضر ۵۰ دانش‌بنیان در یکی از بازار‌های بورس پذیرش شده‌اند که از این میان ۴۳ شرکت سهامشان عرضه عمومی شده و قابلیت معامله سهام برای آنها مهیاست، اما با توجه به اینکه حدود هفت هزار شرکت به عنوان شرکت دانش‌بنیان در کشور به ثبت رسیده است، این رقم، آمار مطلوبی نیست.
ب- برجسته سازی محصولات-حمایت رسانه‌های کشور از شرکت‌های دانش‌بنیان و انجام تبلیغات ارزان‌قیمت برای آنها، در راستای گسترش بازار فروش محصول‌های تولیدشده توسط این شرکت‌ها ضروری است و نقش زیادی در توسعه فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در فضای اقتصادی دارد. تلاش رسانه‌ای برای معرفی شرکت‌های دانش‌بنیان و توانمندی آنها، با تحریک بازار موجب اثرگذاری مثبت در فضای کسب‌وکار این شرکت‌ها می‌شود و نخبگان کشور را به سمت ورود به عرصه‌های اقتصادی تشویق می‌کند؛ بنابراین پرداختن به سطح توانایی هرکدام از شرکت‌های دانش‌بنیان موجب ایجاد شبکه منسجم همکاری میان نخبگان کشور می‌شود و آنان متوجه می‌شوند برای عملی کردن ایده خود و تبدیل آن به محصول نهایی باید به چه مجموعه‌ای مراجعه کنند. همچنین معرفی دستاورد‌های شرکت‌های دانش‌بنیان در مصلا‌های نماز جمعه و در سایر مکان‌های مذهبی برای آشنایی هر چه بیشتر مردم متدین ایران با توانمندی‌های داخلی در عرصه‌های اقتصادی، موجب حمایت هر چه بیشتر آنان از این موضوع می‌شود.
سرانجام اینکه هر چند نتایج داده‌های معتبرترین مجلات بین‌المللی نشان از قدرت علمی جمهوری اسلامی دارد، اما بر اساس راهبرد‌های علم و فناوری و دغدغه‌های مربوط به دانش بنیان شدن اقتصاد ایران که از سوی رهبر فرزانه انقلاب مورد تاکید قرارگرفته است، توجه به مواردی همچون دیپلماسی متوازن، ارتقای کیفیت تولیدات علمی و اثرگذاری فناورانه و نوآورانه از عوامل بسیار با اهمیتی هستند که نباید نادیده انگاشته شوند.
