آمریکا در بن بست خودساخته؛ تحریم تسلیحاتی ایران، خوابی که واشنگتن می‌بیند
نزدیک شدن زمان پایان تحریم تسلیحاتی ایران، بار دیگر آمریکا را با واقعیت پیامدهای اقدام یکجانبه اش در خروج از توافق هسته ای ایران مواجه کرد.
– واشنگتن همزمان با پایان دومین سال خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با جنبه‌ای دیگر از پیامدهای اقدامات یکجانبه و اشتباهش در این مورد مواجه شد؛ اشتباهی که بر عمق شکاف‌های آمریکا با متحدان سنتی اش می‌افزاید و برگ دیگری بر کارنامه ناکامی‌های سیاست خارجی دولت «دونالد ترامپ» اضافه می‌کند.خروج یکجانبه آمریکا از توافق هسته‌ای در ۱۸ اردیبهشت سال ۹۷ با واکنش‌های مختلفی مواجه شد که طیف گسترده‌ای از اظهارنظر‌ها از پایان عمر توافق هسته‌ای گرفته تا محکومیت اقدام واشنگتن، ... را در بر می‌گرفت.
آمریکا که تصور می‌کرد با خروجش از این توافق، پایه‌های آن را لرزان و متحدان اروپایی امضاکننده توافق را با خود برای کشاندن ایران پای میز مذاکره مجدد همراه می‌کند، در این مدت تمام تلاش هایش را بی حاصل دیده است.
آخرین مواجهه ناخوشایند واشنگتن با واقعیت پیامدهای اقدام یکجانبه اش را باید در موضوع تحریم تسلیحاتی ایران دید.
آمریکا در اواخر ماه آوریل سال جاری میلادی و در آستانه ورود نقض عهدش به سومین سال، با جنبه دیگری از پیامدهای اقدام یکجانبه خود در خروج از توافق هسته‌ای ایران مواجه شد؛ براساس توافق میان ایران و ۶ کشور دیگر، تحریم‌های تسلیحاتی ایران در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (۲۷ مهرماه ۱۳۹۹)، پایان می‌یابند.
این تحریم‌ها در سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ توسط شورای امنیت سازمان ملل با هدف ممنوعیت فروش سلاح به ایران و نیز صادرات سلاح از ایران وضع شده بودند اما دولت آمریکا اعلام کرد که قصد دارد تحریم تسلیحاتی ایران براساس قطعنامه ۲۲۳۱ را که بر مبنای توافق هسته‌ای ایران ۶ ماه دیگر به پایان می‌رسد، با ارائه طرحی به شورای امنیت سازمان ملل به صورت نامحدود تمدید کند.
استدلال واشنگتن برای ارائه این طرح، حضورش در توافق هسته‌ای به عنوان یکی از طرفین امضاکننده بود؛ استدلالی که به اذعان دیپلمات‌های اروپایی و منتقدان، به دلیل خروج آمریکا از توافق مذکور در دو سال، پیش فاقد ارزش است؛ ضمن اینکه روسیه و اتحادیه اروپا نیز اعلام کردند آمریکا خود پایان عضویتش را در توافق هسته‌ای ایران اعلام کرده است.
این موضوع سبب بروز چالشی جدی برای واشنگتن شده است؛ آمریکا که تاکنون در همراه ساختن کشور‌های امضا کننده توافق هسته‌ای با رویکرد ضد ایرانی خود ناکام مانده است، اکنون چهار گزینه را پیش رو دارد:
- تلاش برای همراه ساختن کشور‌های امضاکننده توافق هسته ای: این سناریو با توجه به تجربیات پیشین بعید به نظر می‌رسد؛ آمریکا تاکنون در موارد متعددی با پاسخ منفی این کشور‌ها و حتی سه متحد سنتی اروپایی خود مواجه شده است؛ ضمن اینکه طرف‌های اروپایی توافق هسته‌ای صریحا اعلام کردند که آمریکا، خود از توافق هسته‌ای خارج شده و دیگر نمی‌تواند ادعایی در مورد مفاد آن داشته باشد.
علاوه بر آن، خروج آمریکا از توافق هسته‌ای زمانی رخ داد که پایبندی ایران به این توافق به تایید سازمان‌های ناظر و کشور‌های عضو توافق رسیده بود و در ادامه برخلاف آنچه که آمریکا مدعی بود، ایران حاضر به پذیرش مذاکرات برای توافق جدید نشد و حتی در پاسخ به انفعال طرف‌های اروپایی توافق به صورت جدی گام‌هایی در راستای کاهش تعهدات خود برداشت.
به نظر می‌رسد گمانه تلاش واشنگتن برای تدوین استدلال حقوقی مبنی بر این که واشنگتن از مشارکت کنندگان برجام بوده تا از این طریق بتواند با اعمال فشار در شورای امنیت تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را تمدید کند، کاملا بی حاصل باشد؛ از سوی دیگر باید توجه داشت که تقویت بنیه دفاعی هر کشوری، موضوعی کاملا حاکمیتی است که با بقای آن ارتباط دارد و هیچ قاعده‌ای در حقوق بین الملل نیز نمی‌تواند محدودیتی در میزان تسلیحات متعارف آن ایجاد کند.
-بازگشت به برجام: سناریویی که چندان محتمل به نظر نمی‌رسد؛ با توجه به رویکرد ضد ایرانی دولت آمریکا و تلاش‌های مکرر این کشور برای خارج کردن توافق هسته‌ای از حیث اعتبار در قالب برگزاری نشست‌های ضد ایرانی، تشدید تحریم‌ها، به راه انداختن کمپین فشار حداکثری و ... می‌توان گفت که ترامپ به دنبال میانجی است؛ این گمانه با توجه به نزدیکی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که در ماه آبان سال جاری برگزار می‌شود و میل شخص ترامپ به تبلیغات با توجه به روند‌های پیشین، محتمل‌تر است؛ باید توجه داشت که بازگشت به توافق هسته ای با هر بهانه ای نیز خود گزینه ای بسیار ناخوشاسند برای ترامپ است.
-ارائه قطعنامه جدید ضد ایرانی به شورای امنیت: ارائه قطعنامه جدید تحریم تسلیحاتی ایران به شورای امنیت نیز گزینه مناسبی برای آمریکا نیست؛ چراکه این کشور تنها یک کرسی در این شورا در اختیار دارد؛ ضمن اینکه اجماعی پشت چنین قطعنامه‌ای وجود ندارد و چین و روسیه و شماری دیگر از کشور‌ها ضمن مخالفت با چنین تحریم‌هایی تاکید کرده اند که مطابق تحریم‌های سازمان ملل پیش می‌روند و نه براساس خواسته‌های آمریکا.
-تحریم یکجانبه: تنها گزینه پیش روی دولت آمریکا که می‌تواند برای رفع و رجوع سیاست خارجی ناکام آن در آستانه انتخابات به کار رود و خوراکی داخلی داشته باشد، تحریم یکجانبه ایران است؛ اقدامی که تاکنون جز شکست برای آمریکا نتیجه دیگری نداشته است.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
