برای نجات مردم سیستان ریگ پاشی کنیم/بهترین راه کار مبارزه با ریزگردها «ریگ» است
پرویز کردوانی، پدر کویر شناسی ایران در گفتگو با خبرنگار گروه جامعه ، درباره بهترین راه کار مبارزه با بحران ریزگردها و شن‌های روان گفت: بهترین راه کار مبارزه با ریزگردها مالچ ریگی است.
وی در ادامه بیان کرد: هم اکنون مردم سیستان و زابل با هجوم وسیع ریزگردها مواجهه هستند و باید برای مقابله با این ریزگردها اقدام با مالچ پاشی ریگی بکنیم.
وی در ادامه درباره راه کار‌هایی برای تثبیت ریزگردها و شن‌های روان گفت: ریزگردها را باید به جای مالچ نفتی با ریگ تثبیت کرد به این صورت که باید در کانون‌های ریزگرد یک لایه ریگ بپاشیم؛ که خوشبختانه در کشور ریگ زیاد داریم و بسیار ارزان‌تر از مالچ نفتی نیز هست.
وی در ادامه بیان کرد: تنها وسایلی که برای تثبیت ریزگردها با ریگ لازم است یک بیل مکانیکی است که ریگ را پشت کامیون بریزد؛ و یک غلتک که صد‌ها هکتار ریگ را صاف کند. این راهکار همیشگی است و نیازی به تمدید بعد از چند سال ندارد، ولی در مالچ نفتی بعد از سه سال باید دوباره مالچ پاشی کرد.
علاوه بر ایان این ریگ آلودگی و بو ندارد و بیماری‌زا نیست. امکان رفت و آمد روی آن وجود دارد. شدیدترین باد و بارش‌ها نمی‌تواند باعث فرسایش آن شود. زمین‌هایی که با ریگ پوشیده می‌شوند بر خلاف زمین‌های مالچ‌پاشی شده بلااستفاده نمی‌مانند. حتی می‌توانند به مکان‌هایی تفریحی تبدیل شوند. مثل پارک. در آن‌ها درختکاری شود. رستوران ایجاد شود و مورد استفاده مردم قرار بگیرد. خصوصا در کانون‌های ریزگرد اطراف مناطق مسکونی می‌توان از این زمین‌های ریگ پاشی شده به نحو مطلوبی استفاده کرد. در حالی که با مالچ نفتی این زمین‌ها را برای همیشه از بین می‌برند.
اگر توجه کرده باشید از یزد که به سمت بافق حرکت می‌کنیم دشت‌ها پوششی از ریگ دارند. در این دشت‌ها هر قدر باد بیاد. نیازی به عینک ندارید. با ایجاد یک لایه نازک از ریگ، ریزگردها یک بار و برای همیشه تثبیت می‌شوند. در جایی که ریگ در محل و ارزان در اختیار است و بدون آلوده کردن محیط زیست، به طور دائم ریزگردها را مهار می‌کنند همچنان اصرار بر استفاده از مالچ نفی دارند.
برای تثبیت ماسه‌های روان در استان خوزستان، راهکار ایده‌آل، تثبیت بیولوژیک تپه‌های ماسه‌ای است. اوایل پاییز تخم گیاهان علفی مانند علف سودانی را روی تپه‌های ماسه‌ای بپاشید. حتی اگر باران هم نباشد با تنها یک بار آبیاری قطره‌ای، تپه‌های ماسه‌ای برای همیشه سبز می‌شوند و دیگر ماسه‌های روان گریبانگیر استان نخواهند شد.
کردوانی گفت: ما ریزگردها را تا ۱۲ سال پیش نمی‌شناختیم، برخی ریزگردها منشأ خارجی دارند که در این زمینه از ما کاری ساخته نیست، اما مانند زلزله باید خود را برای مقابله با آن‌ها آماده کنیم. ریزگردها سه نوع دارند که شامل ریزگرد‌هایی از جنس رس، ریزگرد‌های تشکیل‌شده از کوارتز یا شیشه که می‌توانند ریه را سوراخ کرده و تا معده پیش روند، و ریزگرد مواد آلی یا نفت است که قطر این نوع ریزگردها ۲ هزارم میلی‌متر است و می‌توانند تا هزاران متر نیز بالا روند.
وی در ادامه بیان کرد: در کشور ۲۲ کانون ریزگرد کشف شده است که برای مقابله با آن می‌خواهند ۳۰ الی ۴۰ هکتار جنگل کاری و مالچ پاشی کنند که هردو کار اشتباه است. مهمترین مرکز حرکت ماسه‌های روان که به اشتباه به آن‌ها می‌گویند شن‌های روان، شهر‌های امیدیه، گمبوجیه و سوسنگرد است که علاوه بر ریزگردها مشکل ماسه‌های روان نیز دارند. قبل از انقلاب تا کنون مالچ پاشی چندین بار امتحان شده و نتیجه‌ای هم نداشته و اکنون دیگر زمان تغییر روش است.
