اقتصاد سینما رونق نگرفته؛ گرانی بلیط‌هاست که گیشه خوبی ساخته
خبرگزاری میزان - اگر چه چرخه سینما و اقتصاد آن بواسطه اعداد و ارقام گیشه‌ها رقم می‌خورد، اما با این حساب بسیاری از فعالان و باتجربه‌های این عرصه معتقدند رونق اقتصادی سینما، زمانی شکل درست و واقعی به خود می‌گیرد که تعداد صندلی‌های پرشده سالن‌های سینما توسط مخاطب تعیین کننده رونق این عرصه از هنر باشد نه صرفا ارقام گیشه. بیشتر سینماگران معتقدند اقتصاد سینما هم اکنون بواسطه گران شدن بلیط‌های سینما در حال گردش است نه فعالیت سینماگران؛ آن‌ها می‌گویند هم اکنون ۹۰درصد سینماگران مستقل و پیشکسوت بی کار هستند و فعالیت دوباره و موفق آنهاست که میتواند چرخه اقتصاد سینما را بدنبال داشته باشد.
برنامه «نوسان» کاری از شبکه رادیویی گفتگو، به تهیه کنندگی حسین روزبهانی و با اجرای دکتر «سامان کریمی شاد» بعنوان مجری- کارشناس این برنامه به موضوع اقتصاد سینمای و رونق آن پرداخت؛ در این برنامه امیرحسین شریفی تهیه کننده سینما، محمد قنبری مدیر پردیس سینمایی «مگامال»، مرتضی شایسته تهیه کننده و پخش کننده، سعید خانی تهیه کننده و پخش کننده، امیرشهاب رضویان کارگردان سینما و هاشم میرزاخانی، مدیرعامل موسسه «سینماشهر» درباره وضعیت تولید و پخش فیلم و چشم انداز اقتصاد سینمای ایران در سال ۱۴۰۳ به گفتگو پرداختند.
"امیرحسین شریفی" از تهیه کنندگان پیشکسوت سینمای ایران با حضور در برنامه زنده «نوسان» گفت: بنده حدود ۴ دهه است که با تولید ۱۳۸ فیلم سینمایی، تلویزیونی و سریال در عرصه تولیدات نمایشی فعالیت دارم و پیرامون رونق اقتصاد سینمای کشور معتقدم اگرچه هم اکنون دست سازندگان آثار برای ساخت اثر با سوژه‌های مختلف به ویژه آثار طنز بازتر است و از طریق چنین سبکی میتوان حرف‌های زیادی را با مخاطب در میان گذاشت، اما صرفا تمرکز بر روی این ژانر به تنهایی نمیتواند دلیلی برای رونق سینما باشد. بنده معتقدم سینمای ایران هنوز تا رسیدن به رونق استاندارد و مطلوب، راه زیادی را در پیش دارد، چون اکثریت افرادی که در سینمای کشور کار میکنند به ویژه عوامل پشت صحنه هم اکنون بیکار هستند و من این مسئله را بار‌ها در شورای عالی سینما عنوان کردم.
وی افزود: به هر حال آرزو میکنم رونق اقتصادی سینما بیش از این باشد و سالن‌های سینما بیشتر گردد و نیز فیلم‌های بیشتری تولید شوند تا از این طریق عواملی که هم اکنون از گود کار عقب هستند بتوانند به چرخه فعالیت وارد شوند و این گونه رونق سینما به واقعیت نزدیکتر خواهد شد.
تهیه کننده فیلم سینمایی «ضیافت» دامه داد: در گذشته وقتی اثری ساخته میشد، زمان زیادی را در صف اکران طی میکرد؛ به عبارتی حتی کار‌ها درجهبندی میشدند یا برای قرار گرفتن در صف اکران قرعه کشی انجام میشد، ولی هم اکنون فیلم کمتری تولید میشود و هزینه بیشتری هم صرف ساخت آن‌ها میگردد. در کل وضع تولید آثار به دلیل هزینه‌های گزاف و گران، سخت و چالش برانگیز شده و بنده به شخصه به عنوان کسی که حرفهاش سینما بوده نمیتوانم تایید کننده رونق سینما باشم؛ چون آدم‌های بیکار زیادی را در این عرصه میبینم و در کل رونق، زمانی اتفاق تمیافتد که همه افراد این عرصه، به نوبه خود کاری در دست داشته باشند؛ پس دور از واقعیت نیست که بگویم در شرایط کنونی بدنه سینما، اثری تولید نمیکند.
«شریفی» اظهار داشت: اگرچه «وی او دی‌ها» نیز با سینما در حال رقابت هستند، اما نباید فراموش کرد که فیلم غذای روح است، پس باید در آن تنوع ایجاد کرد تا پس زده نشود؛ در واقع دولت میتواند با باز گذاشتن دست سینماگر به این صنعت کمک شایانی کند. به عبارتی دولتمردان سینما با حمایت از پیشکسوتان این عرصه خواهند توانست مسیر رونق سینمای کشور را هموارتر سازند. پس نباید گران بودن بلیط سینما را به مثابه رونق اقتصادی این عرصه تلقی نمود.
"محمد قنبری" مدیر پردیس سینمایی مگامال که ۱۵ سال است در عرصه سینما فعالیت دارد گفت:به نظرم وضعیت گیشه و فروش سینما‌ها را باید در حال حاضر به دو دوره قبل از کرونا و بعد از کرونا تقسیم کرد. البته در سال ۹۷ استقبال مخاطب از سینما به مرز ۲۷ میلیون رسید که این آمار اگرچه با جریان یافتن پاندمی کرونا تا حدی کاهش یافت، اما باز رفته رفته با کم شدن کرونا، مخاطبان سینما افزایش یافتند. به گون‌های که در سال گذشته به رقم ۲۶ میلیون و ۹۴۷ هزار نفر رسید که با وجود هزارو صدو هفتادو پنج میلیارد، فروش کیشه خوبی محسوب میشود، اما باز معتقدم تعداد مخاطبان باید از سال ۹۷ تاکنون به مرز ۴۰ میلیون نفر نزدیک میشد تا بتوانیم به ایده آل خود در عرصه استقبال از آثار نمایشی برسیم؛ در کل باید گفت رقم فروش بلیط در سال گذشته که از آن به عنوان گیشه خوب یاد میشود به دلیل افزایش قیمت بلیطها شکل گرفته نه افزایش مخاطب.
قنبری افزود: چرخه‌ی سینما چرخه بزرگی است که همه اجزای آن به هم مرتبط هستند. از این رو وجود فیلمنامه‌های خوب، عدم اعمال سلیقه از سوی وزارت ارشاد پیرامون انتخاب فیلمنامهها، توجه به موضوعات روز اجتماعی برای تولید آثار، توجه به زمان مناسب برای اکران آثار و کم کردن ممیزی‌ها قطعاً اتفاقات خوبی است که توجه به آن‌ها میتواند جریان مناسبی را برای سینما و اقتصاد آن به دنبال داشته باشد.
وی بیان کرد: سینما آنقدر بزرگ است و ارزش و اعتبار دارد که وجود پلتفرم‌ها نمیتواند از ارزش این صنعت و سینماگران کم کند؛ در واقع سینما و تماشای اثر بر روی پرده جذابیت و حس خوبی را برای مخاطب رقم میزند؛ در کل اگر سفارش پروژه‌ها برای تولید بر اساس روابط صورت نگیرد و به جای در نظر گرفتن روابط و به جای عمل کردن بر اساس روابط دو مقوله تخصص و تجربه را جایگزین آن کنند به طور قطع، سینما به رونق خود نزدیک خواهد شد.
قنبری اظهار داشت:بخش اعظم فروش فیلم در سال ۱۴۰۲ مربوط به دو اثر «فسیل» و «هتل» بود و با فاکتور گرفتن این دو اثر، عملاً نصف فروش سینما‌ها در سال گذشته ریزش میکند. هرچند بنده موافق اکران این گونه آثار هستم، چون زمینه رونق سالن‌های سینما را به دنبال دارد.
مدیر پردیس سینمایی مگامال تصریح کرد: چند سالی است که انیمیشن سازی در عرصه سینما با حمایت ارگان‌های دولتی روند رو به رشدی یافته، به گون‌های که در چند سال اخیر، شاهد انیمیشن‌های موفقی، چون بچه زرنگ، پسر دلفینی، لوپتو، بنیامین، فیلشاه و ... بودهایم که امیدوارم این روند به پیشرفت خوب خود ادامه دهد.
وی در پایان گفت: به اذعان اکثر هنرمندان، کارگردانان و حتی بازیگران، مشکل اصلی در سینما و اقتصاد سینما نبود فیلمنامه است؛ پس نیاز است فیلمنامه نویسانِ با تجربه به میدان بیایند و با برگزاری ورکشاپ‌های متعدد به این عرصه کمک کنند.
هاشم میرزاخانی از مدیران اجرایی سازی سینمای کشور و مدیرعامل موسسه سینمایی «سینماشهر» گفت: سینما در سالی که کرونا جریان یافت با رشد خوبی مواجه بود به گون‌های که با ۲۸ میلیون مخاطب مواجه شد و این رقم عددی بود که در مقایسه با ۱۵ سال قبل از آن بیسابقه بود. در سال گذشته اگرچه قیمت بلیطها افزایش یافت، اما با این حال سینمای کشور فروشی معادل با هزارو دویست و چهل و پنج میلیارد را تجربه کرد.
وی افزود: در کل از سال ۹۸ تاکنون، تعداد مخاطبان سینما از مرز ۸ و نیم میلیون نفر عبور کرده و با توجه به تعداد صدور پروانه‌های ساخت در سال گذشته که حاکی از تعدد متقاضیان برای ساخت اثر نمایشی بود، باید به این نتیجه دست یافت که رونق تولید در سینما جریان دارد. به طور مثال نمونه بارز آن تقاضای ۱۰۰ فیلم برای حضور در جشنواره فیلم فجر سال گذشته بود که همه این‌ها حاکی از اقبال دوباره برای ساخت اثر در سینما است.
میرزاخانی افزود: در زمان کرونا، پلتفرم‌ها حضور جدیتری به خود گرفتند به گون‌های که حتی تاثیر بسیاری بر تولیدات سینمایی گذاشتند به عبارتی این حضور پلتفرم‌ها سبب شد برآورد تولید در سینما تفاوت زیادی با قبل از آن داشته باشد.
مثلاً بازیگران قرارداد‌های خود را به تناسب مبالغ هنگفتی که با پلتفرم‌ها میبستند، طلب نمودند، به هر حال پلتفرم‌ها سبب شدند تا صنعت سینما به لحاظ تولید یک مقدار سختتر از قبل مسیر خود را طی کند، پس با این حساب برای خوب شدن اقتصاد سینما شاید افزایش قیمت بلیطها راه مناسبی باشد.
مرتضی شایسته تهیه کننده و پخش کننده سینما نیز گفت: عدم تبلیغات برای اکران آثار در تلویزیون و حتی رادیو یکی از مقوله‌هایی است که باید به آن توجه بیشتری داشت؛ چرا که اهمیت تبلیغات به قدری است که حتی میتواند بیش از پیش به استقبال مخاطبان از آثار نمایشی ختم شود.
وی افزود: همچنین عدم نبود برنامه‌های سینمایی در رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی مزید بر علت شده است؛ بنده معتقدم تبلیغات برای یک اثر نمایشی باید حتی چندین ماه قبل از آغاز اکران آن انجام شود، تا شاهد گیشه و اقتصاد خوبی در سینما باشیم.
امیر شهاب رضویان کارگردان سینما نیز گفت: نباید با ارقام و اعداد فروش گیشه، خوشحال باشیم که سینما رونق دارد، بلکه میزان پر شدن صندلی‌ها از سوی مخاطبان است که تخمین زننده میزان رونق اقتصاد سینما خواهد بود.
وی افزود: سال گذشته سینمای کشور ۲۸ میلیون مخاطب داشت که این بسیار خوشایند است، اما آنچه که بیش از این عدد باعث خرسندی خواهد بود و به اقتصاد سینما رونق خواهد بخشید، تعداد تماشاگران است. در کل رونق سینما حتی میتواند در پس تولید فیلم باشد.
وی ادامه داد: هم اکنون جدا از بحث گرانی قیمت بلیطها، بسیاری از مخاطبان از سینما فاصله گرفته و حتی قهر کردند، دلیل آن هم چیزی نیست جز توجه بیش از حد فیلمسازان به یک ژانر نمایشی.
در واقع از آنجا که همه ذائقه‌ها به یک گونه نمایشی ختم نمیشود، نمیدانم پس چرا سیاستگذاری‌ها به این گونه شده که فقط یک ژانر از فیلم را تقویت میکنیم و به آن تسهیلات ارائه میدهیم و حتی آن گونه نمایشی را حاکم بر سایر گونه‌های نمایشی میکنیم.
رضویان اظهار داشت: مشکل دیگری که در مسیر رونق اقتصادی سینما وجود دارد آن است که اکثر سینماگران با هزینه شخصی خود فیلم میسازند، اما در انتها این دولت است که ضمن دخل و تصرف داشتن نسبت بر آثار، تصمیم گیرنده نهایی نیز است که این موضوع رفتار اشتباه و ناخوشایندی است، به همین جهت سینمای ما «صنعت» تلقی نمیشود، چون صنعت یعنی چیزی که تابع قانون اقتصاد آزاد و عرضه و تقاضا باشد و این دقیقاً همان مسئل‌های است که متاسفانه سینمای ما از آن بهرهمند نیست و در واقع عرضه و تقاضا در سینمای کشور با هم هماهنگ نیستند و تا زمانی که مدیریت تولید در سینما به دست دولت است و این منبع میخواهد تعیین کننده تمام و کمال این عرصه باشد، اتفاقات خوبی در صنوف سینمایی جریان نمییابد و این یک اشکال اساسی است.
سعید خانی تهیه کننده سینما که هم اکنون فیلم "سال گربه" را در مرحله اکران دارد گفت: یکی از مشکلات حال حاضر سینمای ایران آن است که متاسفانه سینمای ما هنوز به مرحله صنعت بودن نرسیده و تا وقتی که سینما به واسطه تک ستاره‌های خود سرپا است، نمیتواند به صنعت و به تبع آن رونق درست و مناسبی دست یابد.
وی افزود: سینما نیازمند حمایت همه جانبه دولت است به عبارتی وزارت ارشاد با برقراری توازن ژانر‌های تولیدی میتواند نقش موثری در اقتصاد سینمای کشور داشته باشد.
«خانی» خاطرنشان کرد: به نظرم دولت مسئولان و سینماگران باید دست به دست هم دهند تا در راستای اقتصاد سینما گام‌های مثمر ثمری برداشته شود.
انتهای پیام /
