انسداد ۸۴۷ چاه در دشت کبودرآهنگ

به گزارش خبرنگار گروه اقتصاد ، یکی از معضلاتی که همواره دشت کبودر آهنگ را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد وجود فروچاله‌هایی با عمق زیاد است، اما در این بین افزایش تعداد این فروچاله‌ها و نزدیکی آن به مناطق مسکونی نگرانی را در بین افراد چند برابر کرده است.

در همین راستا برای اطلاع از آخرین وضعیت فروچاله‌های دشت کبودر آهنگ با منصور ستوده مدیرعامل آب منطقه‌ای استان همدان به گفت و گویی مشروح پرداختیم که در ادامه می‌خوانید.

میزان: آخرین فروچاله‌ای که در دشت کبودر آهنگ رخ داده است چند متر عمق دارد؟

ستوده: اخیرا فروچاله‌ای در دشت کبودرآهنگ رخ داده که دارای عمق حدودی ۲۵ متر و قطر ۴۰ متری است.

میزان: در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی عمق فروچاله اخیر را بیش از ۲۵ متر عنوان کردند نظر شما در این مورد چیست؟

ستوده: در خصوص فروچاله‌ها مطالبی در فضای مجازی منتشر می‌شود که ارزشی ندارد و در این زمینه با اندازه گیری‌های انجام شده عمق فروچاله ۳۵ متر بوده که با ریزش‌هایی که بعد‌ها اتفاق افتاده به ۲۵ متر رسیده است.

میزان: فروچاله اخیر چندمین فروچاله منطقه است و در کدام منطقه رخ داده است؟
ستوده: این فروچاله در نزدیکی روستای کرد آباد در دشت کبودرآهنگ رخ داده و نهمین فروچاله در منطقه است.

میزان: در کل استان همدان چه تعداد فروچاله ایجاد شده است؟
ستوده: تعداد فروچاله‌های استان همدان با فروچاله جدید به ۲۶ فروچاله رسیده است.

میزان: آیا نیروگاه مفتح که در نزدیکی فروچاله‌ها قرار دارد می‌تواند عاملی برای ایجاد و یا تشدید فروچاله‌ها باشد؟
ستوده: این فروچاله حدود ۷ کیلومتر با نیروگاه فاصله دارد، اما این نیروگاه حدود دو تا سه سال است که ۸.۵ میلیون متر مکعب از مصرف ۱۲ میلیون متر مکعبی خود را مصرف خود را از پس آب تصفیه خانه‌های همدان تامین می‌کند و به طوری کلی حدود ۲ میلیون مترمکعب آب برای نیروگاه استفاده می‌شود ضمن اینکه برداشت آب در بخش کشاورزی از دشت کبودرآهنگ حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب است در صورتی که برداشت نیروگاه نسبت به این رقم حدود نیم تا یک درصد برداشت آب از دشت کبودرآهنگ است بنابراین این نیروگاه تأثیر چندانی در ایجاد فروچاله‌ها ندارد.

میزان: با توجه به وسعت و عمق فروچاله و نزدیکی آن به مناطق مسکونی آیا خطری شهروندان نزدیکی دشت کبودرآهنگ را تهدید می‌کند یا خیر؟

ستوده: در خصوص اینکه خطری مناطق مسکونی اطراف فروچاله را تهدید می‌کند یا خیر باید گفت: احتمال درگیری مناطق مسکونی بسیار کم است، چون بخش‌های کشاورزی خارج از مناطق مسکونی قرار دارند و عمده برداشت‌ها در اطراف زمین‌های کشاورزی است که این امر خطر ایجاد فروچاله‌ها را در مناطق مسکونی به حداقل می‌رساند.

میزان: چه اقداماتی برای جلوگیری از مشکلات بیشتر در منطقه صورت گرفته است؟

ستوده: اطلاع رسانی‌های لازم در منطقه برای هماهنگی و حفاظت منطقه انجام شده است و یک دایک حفاظتی به ارتفاع یک و نیم متر دور تا دور فروچاله را کشیده شده تا از ورود انسان و حیوان به نقطه فروچاله‌ها جلوگیری شود در ضمن تابلو‌های هشدار در خصوص فروچاله‌ها درمحل‌های ناایمن نصب شده است.

میزان: معمولا فروچاله‌ها بر اثر چه مواردی شکل می‌گیرند و چه عواملی باعث شدت آن می‌شود؟

ستوده: فروچاله‌ها معمولا در مناطقی که آبرفت و سنگ‌های آهکی وجود داشته باشد رخ می‌دهند و یکی از عواملی که می‌تواند باعث ایجاد فروچاله‌ها شود این است که اگر سنگ‌های آهکی دارای حفره‌های بزرگ به همراه آب باشند، در صورت برداشت آب این حفره‌ها به مرور زمان فشار هیدرواستاتیک از روی آن‌ها برداشته می‌شود و فشار طبقات بالایی باعث می‌شود که زمین ریزش کند و فروچاله‌ها ایجاد شوند.

دلیل دوم نیز انحلال سنگ‌های آهکی است به طوریکه اگر گسل یا شکافی در منطقه وجود داشته باشد و آب باران که آبی اسیدی است به مرور زمان در سنگ‌های آهکی نفوذ کند باعث می‌شود که سنگ‌های آهکی حل شوند و در زیر زمین حفره یا غاری ایجاد شود و وقتی به حدی برسد که طبقات بالایی امکان تحمل فشار را نداشته باشند احتمال ریزش بیشتر می‌شود.

میزان: باتوجه به اینکه تعداد فروچاله‌ها در این منطقه در حال افزایش است چه اقداماتی برای کنترل آن‌ها صورت گرفته است؟

ستوده: برای کاهش خطرات احتمالی در منطقه و جلوگیری از فروچاله‌های عمیق‌تر پر کردن چاه‌های غیر مجازاز سال‌های گذشته در دستور کار قرار گرفته است و در این خصوص چاه‌های غیر مجاز منطقه مسلوب المنفعه می‌شوند و در خصوص چاه‌هایی که اضافه برداشت دارند کنتور‌های هوشمند مخصوصی بر روی آن‌ها تعبیه می‌شود تا از برداشت اضافه آن‌ها جلوگیری شود.

میزان: چه تعداد چاه غیر مجاز در دشت کبودر آهنگ وجود دارد؟

ستوده: بالغ بر ۱۳۵۷ حلقه چاه غیر مجاز در دشت کبودرآهنگ وجود دارد که از این تعداد ۷۷۵ چاه با دبی کمتر از ۵ لیتر در ثانیه بوده و با عمق کمتر از ۲۰ متر در کل کم آب ده هستند.

میزان: چه تعداد چاه غیر مجاز در این منطقه پر شده است؟

ستوده: از سال ۹۳ که پر کردن چاه‌های غیر مجاز در دستور کار قرار گرفته است حدود ۸۴۷ حلقه چاه در دشت کبودرآهنگ با دستور قضایی پر شده که عمق این چاه‌ها در کل ۲۱ هزار و ۵۵۸ متر بوده و با انسداد این تعداد چاه حدود ۵۱ میلیون متر مکعب صرفه جویی شده است.

میزان: پیشنهاد شما برای به حداقل رساندن فروچاله‌های منطقه و جلوگیری از گسترش آن در منطقه چیست؟

ستوده: در این منطقه بخش عمده برداشت‌ها از طریق چاه‌های کشاورزی است به طوریکه ۹۰ درصد آن نیز در بخش کشاورزی مصرف می‌شود به همین دلیل وزارت جهاد کشاورزی باید الگوی کشت مصرف را در منطقه تغییر دهد و کشاورزان را به سمت کشت محصولات کم آب بر به جای محصولات پر آب بر سوق دهد و یا اینکه به جای کشت زراعی کشاورزان را به کشت‌های گلخانه‌ای تشویق کند همچنین روش‌های آبیاری سنتی و غرقابی تبدیل به روش‌های قطره‌ای یا آبیاری نوین شود.