پیشنهاد انتشارات سروش به مناسبت سالروز بزرگداشت استاد شهریار

خبرگزاری میزان - طبق اعلام روابط‌عمومی انتشارات سروش؛ روز بیست و هفتم شهریور ماه، سالروز درگذشت استاد شهریار، شاعر ایرانی، با تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، روز ملی شعر و ادب پارسی، نامیده شده است.

مهم‌ترین اثر استاد شهریار منظومه حیدربابایه سلام «سلام بر حیدر بابا، سرودۀ استاد شهریار» است که از شاهکارهای ادبیات ترکی آذربایجانی به‌شمار می‌رود و شاعر در آن از اصالت و زیبایی‌های روستا یاد کرده‌است. این مجموعه در میان اشعار مدرن قرار گرفته و به بیش از ۸۰ زبان زندۀ دنیا ترجمه شده است.

شعر و ادبیات فارسی

در فرهنگ ما، زندگی با شعر آغاز و با شعر بدرقه می‌شود. کودک در گاهواره، لالایی می‌شنود و از همان آغاز به شعر اُنس می‌گیرد و پس از مرگ نیز، آرایه مزارش، شعری است که برایش می‌سرایند و چه بسا خود پیش از مرگ برای خویش شعری می‌سُراید. این آمیختگی ما با شعر و تأثیری که شعر بر فرهنگ و روحیات و رفتار ما می‌گذارد، ضرورت پرداختن به آن و ضرورت پاسداری از حریم این عنصر اعجاز آفرین را بیشتر روشن می‌سازد.

 زبان و ادبیات فارسی به عنوان دومین زبان جهان اسلام و زبان حوزه فرهنگ و تمدن ایرانی، با هزاران آثار گران سنگ در زمینه‌های مختلف ادبی، عرفانی، فلسفی، کلامی، تاریخی، هنری و مذهبی همواره مورد توجه و اعتقاد ایرانیان و مردمان سرزمین‌های دور و نزدیک بوده است. علیرغم حوادث و رویدادهای پر تب و تاب و گاه ناخوشایند، باز هم این زبان شیرین و دلنشین در دورترین نقاط جهان امروزه حضور و نفوذ دارد.

این حضور و نفوذ حکایت از آن دارد که در ژرفای زبان و ادب فارسی آنقدر معانی بلند و مضامین دلنشین علمی، ادبی، اخلاقی و انسانی وجود دارد، که هر انسان سلیم الطبعی با اطلاع و آگاهی از آنها، خود بخود به فارسی و ذخایر مندرج در آن دل می‌سپرد. اگر چنین نبود، ترجمه و تألیف هزاران کتاب و مقاله از سوی خارجیان درباره آثار جاودان و جهانی ادب فارسی مانند؛ شاهنامه فردوسی، خمسه حکیم نظام گنجوی، گلستان و بوستان شیخ اجل، مثنوی مولانا جلال‌الدین بلخی، غزلیات خواجه حافظ شیرازی و رباعیات حکیم عمر خیام چهره نمی‌بست و هزاران ایران‌شناس و ایران‌دوست غیر ایرانی دل و عمر بر سر شناخت، فهم، تفسیر و ترجمه این آثار ارزنده در نمی‌باختند.

نگاهی کوتاه به زندگی‌نامه استاد شهریار

سیدمحمدحسین بهجت تبریزی (زاده ۱۲۸۵ - درگذشته ۱۳۶۷) متخلص به شهریار (پیش از آن بهجت) شاعر ایرانی اهل آذربایجان بود که به زبان‌های ترکی آذربایجانی و فارسی شعر سروده است. پدرش «حاج میرآقا بهجت تبریزی» نام داشت که در تبریز وکیل بود. شهریار دوران کودکی را -به علت شیوع بیماری در شهر- در روستاهای قایش قورشاق و خشگناب بستان‌آباد سپری نمود. پس از پایان سیکل (راهنمایی) در تبریز، در سال ۱۳۰۰ برای ادامه تحصیل از تبریز عازم تهران شد و در مدرسه دارالفنون تا سال ۱۳۰۳ و پس از آن در رشته پزشکی ادامه تحصیل داد. حدود شش ماه پیش از گرفتن مدرک دکتری به‌علت شکست عشقی و ناراحتی خیال و پیش‌آمدهای دیگر ترک تحصیل کرد.

کتاب «سلام بر حیدر بابا» ترجمه منظومه «حیدربابایه سلام» استاد محمدحسین شهریار با مقدمه و توضیحات بهروز ثروتیان است که نخستین‌بار در سال 1332 منتشر شد و خود از نظر تاریخ سیاسی- اجتماعی ایران نقطه عطفی است. واقعیت این است که ابیات «حیدربابا» در مدت زمان کوتاهی آوازه‌ای شگفت‌انگیز یافت و هنوز چند هفته‌ای از انتشار آن نمی‌گذشت که مردم بیشتر ابیاتش را حفظ داشتند و سینه به سینه نقل می‌کردند.

این منظومه شیرین و ساده در هفتاد و شش بند پنج بیتی سروده شده است که سه بیت نخستین آن در یک قافیه بسته می‌شود و اغلب هر بیتی نیز تصویر جداگانه‌ای را رقم می‌زند ولیکن در مجموع نقش پیش درآمدی را برعهده دارد که در دو بیت بعدی کمال می‌یابد.

نویسنده کتاب «حیدر بابا سلام» سعی داشته با زبانی ساده اشعار ترکی استاد شهریار را به فارسی منظوم برگرداند تا بدین‌وسیله احساسات و عواطف این شاعر بزرگ را به فارسی زبانان نیز بشناساند.

این کتاب در چهار بخش تدوین شده است. در بخش اول نویسنده درباره منظومه حیدر بابا و دشواری ترجمه و روشی که برای ترجمه این منظومه انتخاب کرده است می‌نویسد و توضیحاتی را برای خوانندگان بیان می‌کند.

بخش دوم کتاب با عنوان «سلام بر حیدر بابا» نویسنده ترجمه منظومه «حیدر بابایه سلام» را آورده است و در بخش سوم این کتاب ابیات ترکی استاد عیناً نقل شده و ترجمه لفظ به لفظ و منثور آن به فارسی نوشته شده است که خوانندگان برای نقد و تحقیق و مقایسه ترجمه با متن اصلی می‌توانند بندهای مربوط در بخش دوم و سوم مراجعه کنند.

در پایان کتاب هم نویسنده با استفاده از یادداشت‌های خود استاد شهریار توضیحاتی را بیان داشته تا خوانندگان دریابند که متن ترکی نیز حتی برای مردم آذربایجان بی‌نیاز از توضیح نبوده است و برخی از آداب و رسوم و نام برخی از جای‌ها و گل‌ها و گیاه‌ها برای همه ترک‌زبانان روشن و آشکار نبوده است و دقیقاً به همین دلیل، همان نام‌های خاص با همه دشواری وزن در منظومه فارسی نیز حتی‌الامکان حفظ شده است.

چاپ پنجم این کتاب در 130 صفحۀ وزیری، شمارگان 100 نسخه و با قیمت 11.500 تومان توسط انتشارات سروش در اختیار علاقمندان به مباحث این حوزه قرار گرفته است.

علاقه‌مندان برای تهیه این کتاب می‌توانند از طریق فروشگاه اینترنتی با شمارۀ 66415401 تماس حاصل نمایند. همچنین از طریق پیام‌رسان واتس‌اپ انتشارات سروش به شماره 09921605119 و یا با مراجعه به سایت سروش www.soroushpub.com، برای تهیه کتاب اقدام نمایند.

انتهای پیام/