بنیاد روایت پس از کانون، پناهگاه انیمیشن شد
: هفتمین جلسه از سلسله نشستهای سینماروایت در کنار نمایش سه انیمیشن با محوریت موضوع مقاومت، به بررسی انیمیشن ایرانی و جایگاه بنیاد روایت در حمایت از انیمیشن پرداخته شد.
به گزارش ، هفتمین جلسه از سلسله نشستهای سینماروایت با نمایش سه انیمیشن کوتاه به نامهای «مقاومت»، «تونل» و «من، همسرم و گاومون» که همگی با محوریت موضوع مقاومت تولید شدهاند، برگزار شد. کارگردانی این سه مستند به ترتیب برعهده حمید بهرامی، مریم کشکولینیا و آزاده معزی بوده است. «مقاومت» از اهمیت هدفهای باارزش در زندگی میگوید و اینکه انسان بهتر است اهداف بلندمدت را جایگزین اهداف کوتاه مدت کند. «تونل»، ماجرایی درباره تونل زدن میان نوار غزه و مصر برای انتقال آذوقه و انسان را روایت میکند و «من، همسرم و گاومون» هم داستان اساطیری عشق و علاقه یک زوج نسبت به یکدیگر است.
واحد مرکزی خبر سوژه داد
در نشست این مستند علاوه بر مریم کشکولینیا کارگردان یکی از سه مستند، محسن یزدی منتقد سینما، علی اسکویی انیماتور و کارگردان انیمیشن و محمدتقی فهیم منتقد سینما هم حضور داشتند. در ابتدای این نشست یزدی که اجرای نشست را برعهده داشت از کشکولینیا خواست درباره دلایل ساخت مستندی با سوژه تونلهایی که میان نوار غزه و مصر شکل میگیرد صحبت کند. کشکولینیا با بیان اینکه اثرش از جمله آثاری است که به سفارش جشنواره مقاومت ساخته شده، گفت:«سه دوره است که در جشنواره مقاومت در قالب بخشهای موضوعی به انیمیشن توجه ویژه میشود همین توجه باعث شده است بسیاری از کارگردانان جوان بتوانند در این حیطه تجربه کنند. وقتی سفارش کار درباره مقاومت را گرفتم به دنبال سوژه بودم و به طور اتفاقی و از طریق یکی از بخشهای خبری تلویزیون، درباره ماجرای این تونلها شنیدم و بعد پیش خودم فکر کردم چه خوب است روی همین سوژه کار کنم.»
وی ادامه داد:«حدودا چهار ماهی را صرف تولید اثر کردم و به لحاظ تکنیکی هم کار من جزو کارهایی است که مستقیما زیر دوربین انجام میشود. تصویرسازی این کار هم با شن انجام شد یعنی با شن به ایجاد شکل میپرداختیم و سپس تصویر میگرفتیم.»
بعد از کانون، بنیاد روایت پناهگاه انیمیشین شد
علی اسکویی با تمجید از اتفاقی که در جشنواره مقاومت میافتد اظهار داشت: «بعد از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان که زمانی پناهگاهی بود برای علاقمندان به انیمیشن و آنها که میخواهند در این حیطه تجربه کسب کنند ارگانی نبود که به جوانان انیمیشنساز توجه کند اما بنیاد روایت شرایطی را فراهم کرد که چنین جوانانی بتوانند هم تجربه کسب کنند و هم ایدههای خود را اجرایی کنند.»
وی در توصیف مستند «تونل» هم گفت: «این مستند علاوه بر اینکه در بیش از 40 جشنواره جهانی به نمایش درآمده است در یکی از مهمترین جشنوارههای انمیشن یعنی «انسی» هم پذیرفته شد و البته استقبال از آن در این جشنواره نسبتا خوب بود. خوبی چنین انیمیشنهایی این است که سازندگان آنها میتوانند در فضایی تجربی ایدههای خود را پی بگیرند.»
مشکل انیمیشن دیرکرد در بومیسازی است
به گزارش روابط عمومی «سینماروایت» در ادامه نشست محسن یزدی از محمدتقی فهیم خواست نظرات خود را درباره انیمیشنهایی که پخش شدند بگوید و فهیم نیز با اشاره به تاریخچهای از صنعت انیمیشن در ایران گفت: «در انیمیشن در دهه هفتاد رشد نسبتا خوبی داشتیم اما در سالهای اخیر به نوعی رکود رسیدهایم. مشکل اصلی انمیشن ما هم این است که به مانند سینمای زنده هنوز به نوع بومی و ملی آن نرسدهایم.»
وی با انتقاد از صحبتهای اسکویی که کار برآمده از سفارش جشنواره مقاومت را کاری تجربی خوانده بود ادامه داد: «مگر میشود در سینمای تجربی سفارش گرفت؟ یا در سینمای سفارشی به تجربه روی آورد؟ اساس سفارش، محدودیت است و اینکه باید در یک مسیر خاص حرکت کنی. کار تجربی کاری است که کارگردان از جیب خودش به دنبال تحقق ایدههایش میرود و ذات سینمای تجربی با سفارش جور در نمیآید.»
فهیم افزود: «امروز دنیای شتاب است و انیمیشنی که صرفا برای نمایش در جشنوارهها ساخته شود دردی را دوا نمیکند. باید برویم به سمت انیمیشنهایی که بر مخاطب آن هم مخاطب عام تاثیرگذار باشد. این خوب نیست که انیمیشنسازان ما فکر میکنند که باید در 40 جشنواره شرکت کنند تا کارشان باارزش باشد. انیمیشن باید مخاطب داشته باشد.»
تازه قرار است «دندان درد» کیارستمی را کپی کنیم
محمدتقی فهیم با اشاره به اینکه اساس انیمیشن سازی جشنواره ای، را کانون گذاشت اظهار داشت:«متاسفانه سالها پیش از این در کانون نوعی نگاه آوانگارد نسبت به انیمیشن به وجود آوردند و پایه ای گذاشتند که همچنان جوانان ما دنباله روی آن هستند و البته این پایه غلط باعث شده که مخاطبان هم به این نوع انیمیشن روی خوش نشان ندهند.»
وی افزود: «شما نگاهی به استودیو شانگهای چین بیندازید و ببینید این استودیو که در دهه هفتاد حرفی برای گفتن نداشت چگونه امروز سالانه هزاران ساعت انیمیشن تولید میکند اما ما تازه یادمان افتاده از «دندان درد» کیارستمی کپی کنیم.»
فهیم با اشاره به مشکلات مدیریتی در حوزه انیمیشن ادامه داد: «مدیری که فرق انیمیشن دوبعدی و سه بعدی را نمیداند و انیمیشن یک بعدی را به نام دوبعدی به او قالب میکنند که نمیتواند پایهگذار انیمیشن ملی باشد. انیمیشن کار سختی است و شناختش به شدت سختتر از سینمای زنده است و طبیعی است که به همان نسبت به کارشناسان ورزیده تری نیاز دارد که متاسفانه در حلقه مدیریتی کیماب شده اند.»
انیمیشن ایران عمله ندارد!
در ادامه نشست کشکولینیا در پاسخ به انتقادات فهیم نسبت به سفارشی بودن انیمیشناش اظهار داشت:«اتفاقا خودم هم از ابتدا میدانستم که بنا نیست یک کار تجاری بسازم و بنا بود فیلمی بسازم برای جشنوارهها. مخاطب فیلم من مخاطب خاص است و طبیعی است که بیشترین بازخورد را هم از جشنوارهها بگیرم.»
اسکویی نیز در ادامه صحبتهای کشکولینیا گفت: «اول باید بگویم که بیشتر کارهایم در حوزه صنعتی انیمیشن بوده است و چند سریال به سفارش خارج هم ساختم که البته در زمره کارهای جشنوارهای نیستند. درباره ماجرای سفارش جشنواره مقاومت به انیمیشنسازان هم فقط سوژه کلی است که به آنها اعلام میشود و پیدا کردن ایده با خودشان است.»
اسکویی با «عمله خواندن» آنها که در استودیوهای چینی به تولید انیمیشن تجاری میپردازند ادامه داد: «در همان استودیوهای چینی هم یک سری عمله انیمیشن وجود دارند که شبانه روز خود را به دنبال تولید محصول تجاری میگذرانند اما همین کارهای تجاری هم محصول هنرمندانی است که با فعالیتهای تجربی رشد یافته اند.»
کپیبرداری از انیمیشن اروپای شرقی تنها از یک نمونه
در ادامه نشست محمدتقی فهیم بار دیگر وارد بحث شد و در پاسخ به توضیحات اسکویی و کشکولینیا دامنه بحث خود را باز کرد و به کل تعمیم داد و گفت: «بحث یک کار و یک گونه نیست. بلکه بحث بحث یک کشور است و ما هم در ایران تا نتوانیم به انیمیشن ملی دست پیدا کنیم به جایی نرسیدهایم. مشکل انیمیشنهای سفارشی این است که دوستان کارهایی را تولید میکنند که معلوم نیست در کجا ساخته شده و از آن مهمتر معلوم نیست جز جشنواره در کجا می شود نشانشان داد.»
وی با انتقاد از نگاه شبه روشنفکرانه در ساخت انیمیشنها ادامه داد: «مدیریت انیمیشن ما باید به فکر پالایش و ریل گذاری درست این حیطه سینمایی باشد. این خوب نیست که در دهه شصت در سینمای زنده به دنبال متد اروپای شرقی دویدیم و حالا هم در انیمیشن دنبالهروی اروپای شرقی شدهایم. جالب اینجاست که از اروپای شرقی هم فقط یک انیمیشن را به یاد میآوریم که آن هم «پرفسور بالتازار"» است که با متد مخاطب عام ساخته شده اس، نه متد جشنواره ای اما ما فقط دنبال متد جشنوارهای هستیم.»
ایران هنوز هویتبخشی فرهنگی ندارد
کشکولینیا با اشاره به اینکه در بیشتر زمینههای هنری تحت تاثیر مکاتب آن طرفی بودهایم اظهار داشت: «اغلب هنرها از غرب به ما رسیده و طبیعی است که تحت تاثیر مکاتب آن طرفی هم باشیم اما به هر حال باید آرام آرام راه خودمان را هم پیدا کنیم و طبیعی است که در این مسیر هم نباید از تجربیات واهمه داشته باشیم.»
اسکویی نیز با تاکید بر اینکه هنوز که هنوز است هیچکس تعریف درستی از هنر ایرانی ندارد گفت: «حتی در نقاشی هم هویتبخشی فرهنگی نداشتهایم چراکه تعریف درستی از هنر ملی نداریم. باید ابتدا هنر ایرانی را برای هنرمند ایرانی تشریح کرد. مکاتب هم ساختگی نیست بلکه خود مکاتب هم در یک دوره زمانی طولانی به وجود میآیند.»
اهمیت انیمیشن از سینمای زنده بیشتر است
پایانبندی نشست به صحبتهای فهیم اختصاص داشت. فهیم در این بخش گفت: «دنیای مدرن به دنبال اختراع چرخ نیست. دنیای مدرن به دنبال این است که باعث تکامل چرخ شود. سینمای انیمیشن هم در روزگار مدرن بسیار بااهمیتتر از سینمای زنده است. و عجب اینکه در دنیا به انیمیشنهایی با سرعت 28 فریم بر ثانیه رسیدهاند و اینجا همچنان درگیر 11 فریم در ثانیه هستیم.»
وی با تاکید دوباره بر نقش مدیران افزود: «مدیران باید سوژههایی را انیمیشن کنند که امکان ساخت زنده آنها وجود ندارد. در این صورت است که هم سینمای انیمیشن تکامل مییابد و هم کارگردانان آن رشد میکنند.»