نمایش اشیا تاریخی استردادی از ایتالیا در موزه ملی

به گزارش گروه جامعه ،جبرئیل نوکنده گفت: مشکل خروج غیرقانونی اشیا تاریخی- فرهنگی از کشورهای مختلف ازجمله دغدغه‌های مهم یونسکو و کشورهای عضو است و یونسکو به‌منظور فراهم آمدن شرایط بازگشت چنین اشیایی به کشورهای مبدأ و پیشگیری از فروش چنین اشیایی کنوانسیون‌هایی را اجرایی کرده است.

وی افزود: یکی از این کنوانسیون‌ها "یونید روا" (UNIDROIT) است. طبق این پیمان که در سال 1995 در رم به امضا رسید، خریداران اشیا فرهنگی ملزم هستند که در خصوص قانونی بودن انتقال اشیا و خریدوفروش آن اطمینان حاصل کنند. هدف از این پیمان پر کردن خلائ‌هایی بود که در کنوانسیون 1970 یونسکو در خصوص ممنوعیت و جلوگیری از خروج، واردات و انتقال مالکیت اشیا فرهنگی وجود داشت.

نوکنده گفت: بر اساس کنوانسیون «یونید روا» درصورتی‌که در دادگاه اثبات شود که آثار به‌صورت غیرقانونی از کشور مبدأ خارج‌شده و مالک از قاچاق بودن آن‌ها مطلع نبوده و آثار را باهدف سودجویی یا انگیزه‌های منفی خریداری نکرده، هزینه‌هایی که دارندهٔ آثار به‌صورت جانبی پرداخت کرده از سوی کشور مبدأ بازپرداخت می‌شود و در ادامه آثار موردنظر به کشور مبدأ برگردانده می‌شود.

مدیر موزه ملی ایران افزود: در خردادماه 1387 مجموعه بزرگی از آثار تاریخی مشکوک قاچاق توسط پلیس در یک فروشگاه عتیقه‌فروشی در شهر «مونتزا» توقیف شدند و در تحقیقات پلیس مشخص شد آثار مذکور توسط فردی ایتالیایی پاکستانی‌الاصل در بانکوک (تایلند) خریداری و به کشور ایتالیا منتقل شده است.

وی گفت: با توجه به اینکه این آثار مکشوفه باستان‌شناسی با مبدأ خارجی فاقد مدارک و اسناد نشان‌دهنده صادرات قانونی آن‌ها از کشورهای مبدأ بودند، لذا موضوع از طرف پلیس و دادگاه ایتالیا پیگیری شد. اصالت بسیاری از اشیا مذکور طی بررسی توسط کارشناسان موزهٔ هنر شرق‌شناسی رم تأیید شد. در این بررسی‌ها مشخص شد آثار موردنظر متعلق به کشورهای ایران، افغانستان، عراق و چین هستند و درنهایت بر اساس این کنوانسیون با تفکیک آن‌ها، قرار شد آثار هر منطقه به کشورهای مبدأ برگردانده شوند.

به گفته وی، کارشناسان اداره کل موزه‌ها و اموال منقول فرهنگی- تاریخی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری پس از آگاهی از این موضوع از طریق وزارت امور خارجه، نظر کارشناسی خود را به‌طرف ایتالیایی اعلام و درنهایت دادگاه کشور ایتالیا رأی صادره در خصوص تعلق بخشی از آثار توقیفی به نفع کشورمان را تأیید کرد.

طبق گفته نوکنده مجموعه در آبان ماه 95 در سفارت جمهوری اسلامی ایران در شهر رم تحویل نماینده موزه ملی ایران شد و از طریق مرز هوایی در تاریخ 16 آبان ماه وارد کشور و نهایتاً موزه ملی ایران شد. تعدادی از آثار از سوی بخش حفاظت و مرمت موزه ملی ایران مرمت و استحکام‌بخشی شد. مقرر است از تاریخ 14 دی‌ماه تا 23 بهمن‌ماه در موزه ملی ایران به نمایش درآید. مدیر موزه ملی ایران افزود: تعدادی از آثار استردادی مربوط به هزاره سوم و هزاره اول پیش از میلاد است و شمار بیشتر آن‌ها متعلق به دوره میانه اسلامی (ایلخانی و تیموری) است. این مجموعه شامل 30 قلمشی شامل ظروف سفالی بی‌لعاب و لعاب‌دار، مهر جوهرگین، پیکرک، النگو و انگشتری است. تعداد کمی از اشیا این مجموعه (6 عدد) معاصر هستند.

نوکنده افزود: با توجه به اینکه این استرداد و انتقال بی‌سابقه، برای اولین بار پس از لازم‌الاجرا شدن کنوانسیون 1995 یونید روا در خصوص استرداد اموال فرهنگی و تاریخی در حوزه حقوق داخلی دول عضو صورت گرفته، دارای اهمیت و اعتبار ویژه حقوقی است که رویه قضایی جدیدی را درزمینهٔ استرداد اموال فرهنگی مسروقه یا غیرقانونی درسته بین‌المللی به دنبال داشته است و عملاً موضوع استرداد اموال فرهنگی برای نخستین بار از حوزه صرف حقوق بین‌الملل به حوزه حقوق خصوصی کشورها وارد گردید. این اقدام به‌عنوان نقطه عطف و الگویی در موضوع استرداد اموال تاریخی و میراث فرهنگی کشورمان و سایر دولت ها عضو کنوانسیون مزبور تلقی می‌شود.

انتهای پیام/