تلاش برج آزادی برای دیده شدن/ بی‌توجهی به حفظ حریم نماد پایتخت

14:38 - 20 شهريور 1393
کد خبر: ۶۹۵۱
خبرگزاری میزان: اگر چه با قدم زدن در پایتخت می‌توان نشانه ها و نمادهای شهری بسیاری را در آن دید، اما واقعیت این است که شهروندان تهرانی برج آزادی را نماد این شهر می دانند. شاید پایتخت نشینان به همان اندازه که از بناهای تاریخی بزرگ و کوچکی که در گوشه و کنار شهر می بینند، خاطره دارند از برج آزادی نیز داستان هایی برای گفتن داشته باشند.

: اگر چه با قدم زدن در پایتخت می توان نشانه ها و نمادهای شهری بسیاری را در آن دید، اما واقعیت این است که شهروندان تهرانی برج آزادی را نماد این شهر می دانند. شاید پایتخت نشینان به همان اندازه که از بناهای تاریخی بزرگ و کوچکی که در گوشه و کنار شهر می بینند خاطره دارند از برج آزادی نیز داستان هایی برای گفتن داشته باشند. هرچند که ممکن است تهرانی ها از جزئیات معماری منحصر به فرد این بنا اطلاعی نداشته باشند، اما می دانند بی مهری شهرداری درعایق بندی مناسب محوطه میدان آزادی و در نتیجه خطر تخریب پایه های آن فراتر رفته و با ادامه روند ساخت و ساز در حریم این برج، این امکان وجود دارد که به زودی فرزندان آنها دیگر نتواند به راحتی آن را در محدوده میدان آزادی به نظاره بنشینند.

شاید سرآغاز این ساخت و سازها با احداث بنایی عمومی باشد همانطور که امروز اسکلت فلزی گنبد مسجدی در ضلع شمال غربی برج آزادی کامل شده و منظر بصری این بنا را مخدوش کرده است. با این وجود مرتضی طلایی نائب رنیس شورای اسلامی شهر تهران معتقد است که«ساخت یک بنا با هر دیدگاهی که وجود دارد باید بر اساس حفظ میراث فرهنگی، رعایت قانون و نیز با نگاه کارشناسی باشد.»
وی در این باره به خبرنگار اجتماعی میزان توضیح می دهد که « به یاد دارم شهرداری در گذشته قصد احداث پل عابر پیاده در خیابان آزادی داشت اما شورای سوم اطلاع پیدا کرد و با وجود این که فنداسیون پل نیز ریخته شده بود تشخیص دادیم این امر به منظر برج آسیب می رساند. در نتیجه دستور توقف آن صادر شد.»

چه کسی متولی حفاظت از حریم بناهای تاریخی تهران است؟

به طور حتم حفاظت از حریم بناهای تاریخی شهر تهران برعهده مسئولان میراث فرهنگی تهران است. این وجود رجبعلی خسروآبادی؛ مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران نظر دیگری دارد وی به میزان می گوید : «سازمان میراث فرهنگی تهران به شهرداری تذکر داده است که ساخت و ساز در اطراف برج؛ حال مسجد باشد یا هر بنای دیگر منظر آن را با خطر مواجه می کند .»

این در حالی است که متاسفانه آثار تاریخی تهران حریم مصوب ندارند اما آیا این امر باعث می شود مدیران شهری با دیدگاه هایی که درباره حفاظت از آثار تاریخی پایتخت ابراز می کند و بودجه هایی که از محل بیت المال برای آن اختصاص می دهد حریم اثر ملی و ارزشمندی چون برج آزادی را خدشه دار کند؟

از نظر نائب رئیس شورای شهر اگر چه حریم تاریخی در شهر تهران مصوب نشده است، اما شهرداری به طور قطع باید در ساخت و سازهای خود موارد مندرج در قانون و حریم میراث فرهنگی توجه کند. شهرداری امروز برای حفظ میراث در حال هزینه کردن است و بهای زیادی برای تملک ها پرداخت می کند. به عنوان مثال در حال حاضر 50 میلیارد ریالی برای برج آزادی بودجه اختصاص داده ایم در حالی که می توانیم بگوییم بررسی این امر مربوط به اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری تهران است و به شهرداری و شورای شهر ارتباطی ندارد.

نمی توان گفت شهرداری بی توجه است

طلایی با تکیه بر فعالیت های شهرداری تاکید می کند که «نمی توان گفت شهرداری نسبت به موضوع میراث بی توجه است. از سوی دیگر انجام این امور باید با هماهنگی دستگاه های ذی ربط همانند اداره کل میراث فرهنگی تهران باشد، از دید بنده این کار به طور قطع صورت گرفته است.» به نظر می رسد نائب رئیس شورای شهر تخصیص بودجه 50 میلیارد ریالی برای رفع نشتی آب در برج آزادی را وظیفه ای خارج از محدوده وظایف شهرداری تهران می داند. از سهل انگاری شهرداری در محوطه سازی برج آزادی که جز محدوده وظایف این ارگان است که بگذریم خسروآبادی ضمن تایید هماهنگ بودن شهرداری با اداره کل میراث نحوه انجام این هماهنگی را این گونه بیان می کند: «با وجود تذکر های مکرر دوستان صحبت هایی درباره نیازهای شهری مطرح کردند، همچنین اصرار برخی صاحب نظران بر انجام آن، باعث شد متقاعد شویم این کار صورت گیرد.

به گفته وی یا توجه داشته داشت زمانی که بحث توسعه در میان است، نمی توان 100 در صد این اطمینان رابه افراد داد که می توان بناها را حفظ کرد، زیرا که تامین شرایط و امکانات مورد نیاز برای زندگی در اولویت قرار دارد. به عنوان مثال زمانی برای احداث اتوبان آهنگ مسجدی که در این مسیر قرار داشت و برخی از بناهای دیگر را تخریب کردند را برداشتند. بنابرانی در حال حاضر باید برای مردم این دوره فضا را آماده کرد.»

توسعه هم باید متناسب با شرایط باشد
اگر چه مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران این سخنان را در رابطه ضرورت توجه به نیازهای شهری عنوان می کند اما به این نکته نیز تاکید دارد که « نباید از یاد برد توسعه هم باید متناسب با شرایط باشد. یکی از تناسبت ها در توسعه، حفظ میراث فرهنگی و معماری بنا است.» البته به باور وی توسعه ای که در آن خاطرات و میراث یک ملت در معرض خطر قرار گیرد بازگشتی نابخردانه به عقب است. این تصور درست نیست که می شود از میراث فرهنگی با اعتبارات و حدود اختیار یک سازمان دفاع کرد. میراث متعلق به یک ملت است، از نفر به گروه، از گروه به تشکیلات و از تشکیلات به حاکمیت همه باید در حفظ میراث فرهنگی دخیل باشند.

به هر حال خسروآبادی تصریح می کند:« تلاش ما بر این است تا جایی که امکان دارد از وارد شدن آسیب به آثار تاریخی در شهر تهران جلوگیری کنیم اما این به معنای آن نیست که ما توان این کار را نیز داریم.ما به دلیل کمبود نیرو حتی در مرمت برج آزادی ناظر مقیم نداریم.»

هر چند طلایی معتقد است ساخت مسجد در محوطه برج آزادی به طور قطع با هماهنگی کمسیون معماری و شهرسازی شورای شهر صورت گرفته است اما، محمد سالاری رئیس این کمیسیون از ساخت مسجد در ضلع شمال غرب برج آزادی ابراز بی اطلاعی می کند و در پایان به میزان قول بررسی و رسیدگی به آسیب هایی را می دهد که به منظر نماد شهر تهران وارد شده است.


گزارش: لیلا موسوی نسب


ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *