با تاریخچه مقررات راهنمایی و رانندگی آشنا شوید/۱

به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، در این گزارش با آئین نامه راهنمایی و رانندگی آشنا شده و می‌توانید آموخته‌های خود را بازیابی کنید.

تاریخچه مقررات
اولین قانون در زمینه استفاده از وسایل نقلیه درتهران، سال ۱۲۸۵ هجری قمری تدوین شد که در آن به قوانین درشکه‌ها و دوچرخه‌ها ااشاره شده بود.
پس از آن، اولین آئین نامه کامل قاونین راهنمایی و رانندگی سال ۱۳۱۸ به تصویب رسید. این آئین نامه در ۱۳ فصل و ۱۰۲ ماده تهیه شد و از آن به عنوان مادر قوانین راهنمایی و رانندگی یاد می‌شود.پس از سال ها، این آئین نامه با توجه به تغییرات ایجاد شده در تمام ابعاد سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، مورد بازنگری قرار گرفت و در هشتم تیرماه ۱۳۸۴، آئین نامه جدید در ۲۲۳ ماده و ۲ پیوست در ۱۰ فصل به تصویب رسید.

در ادامه مواد ۱ تا ۵۰ از فصل اول آئین نامه راهنمایی و رانندگی را می‌خوانید:
فصل اول - تعریف‌ها
ماده ۱- اصطلاحاتی که در این آیین‌نامه، دستورالعمل‌ها و پیوست‌مربوط به کار رفتهاند، دارای معــانی‌مشروح زیر می‌باشند:
۱ ـ آزادراه‌:
آزادراه به راهی گفته می‌شود که حداقل دارای دو خط اتومبیل رو و یک شانه حداقل به عرض سه متر برای‌هر طرف رفت و برگشت بوده و دو طرف آن به نحوی محصور بوده و در تمام طول آزادراه از هم کاملامجزاباشد و ارتباط آن‌ها با هم تنها به وسیله راه‌های فرعی که از زیر یا بالای آزادراه عبور کند تأمین شود و هیچ راه‌دیگری آن را قطعنکند.
۲ ـ ابطال گواهی‌نامه‌:
سلب اعتبار قانونی گواهی‌نامه رانندگی.
۳ ـ اتومبیل‌:
هرنوع خودرو که لااقل دارای دو چرخ در جلو و دو چرخ دیگر در عقب بوده و برای حملبار یا انسان به‌کار رود.
۴ ـ اتومبیل آموزشی‌:
خودرویی است که برای آموزش رانندگی اختصاص داده شده و باید دارای دو پدال کلاچ و دو پدال ترمز، دو آیینه، تابلوی ویژه روی سقف و علا یم مشخص روی بدنه و متعلق و یا تحت پوشش یکی ازآموزشگاه‌های مجاز آموزش رانندگی باشد.
۵ ـ اتومبیل مدارس‌:
خودرویی جمعی است که برای رفت و آمد دانش آموزان مدارس اختصاص داده شده است و دارای رنگو علایم مشخص کننده می‌باشد.
۶ ـ ارتفاع چراغ‌:
فاصله مرکز چراغ خودرو بدون بار یا مسافر تا کف راه.
۷ ـ اعتبار برگ معاینه فنی‌:
زمان درج شده در متن برگ معاینه فنی وسیله نقلیه است.
۸ ـ اوراق کردن وسیله نقلیه‌:
عبارت است از جدا کردن قطعات اصلی وسیله نقلیه، امحای شماره‌های شناسایی (درمورد شاسی بهصورت برش) و بریدن سقف یا ستون‌های اتاق و یا پرس اتاق آن و فک و اخذپلاک‌ها و ابطال اسناد مربوط.
۹ ـ ایستادن‌:
ایست وسیله نقلیه در زمان کوتاه.
۱۰ ـ ایستادن ممنوع (توقف مطلقا ممنوع):
ایست وسیله نقلیه برای هر مدت ممنوع است.
۱۱ ـ بارکش‌:
هرنوع خودرویی که برای حمل بار ساخته شده است و دارای انواع زیر است‌:
الف - کامیون‌:
وسیله نقلیه موتوری باری که قسمت بارگیر آن به صورت پیوسته به کشنده متصل است. کامیون‌ها به طورکلی با وضعیت حداقل دو محور وجود داشته و ظرفیت حمل ۶ تن بار و بیشتر دارند.
الف ـ ۱:
کامیون اتاق دار:
کامیونی که حداکثر ارتفاع دیواره مقاوم اتاق بار آن از کف اتاق ۱.۵ متر باشد.
الف - ۲ ـ کامیون لبه دار:
کامیونی که حداکثر ارتفاع دیواره مقاوم اتاق بار آن از کف اتاق ۸۰ سانتیمتر باشد.
الف ـ ۳ ـ کامیون تیغه دار:
کامیونی که قسمت بار آن به وسیله تیغه‌ای طولی به دو نیمه مساوی تقسیم شده باشد.
الف ـ ۴ ـ کامیون کفی‌:
کامیونی که قسمت بار آن دیواره نداشته باشد.
الف ـ ۵ ـ کامیون سقف دار (مسقف):
کامیونی که قسمت بار آن به صورت محفظه سرپوشیده ساخته شده است.
الف ـ ۶ ـ کامیون یخچال دار:
کامیون سقف داری که قسمت بار آن دارای تجهیزات سرد کننده باشد.
الف ـ ۷ ـ کامیون تانکر (باری مخزنی):
کامیونی که قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و برای حمل انواع مایعات ساخته شدهاست.
الف ـ ۸ ـ کامیون بونکر:
کامیونی که قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و برای حمل انواع جامدات شکل پذیر(فله) ساخته شده‌است.
الف ـ ۹ ـ کامیون مخلوط کن (میکسر):
کامیونی که قسمت بار آن به صورت مخزن بسته و دارای دستگاه مخلوط کن باشد.
الف ـ ۱۰ ـکامیون کمپرسی‌:
کامیون اتاق داری که تخلیه بار آن به وسیله دستگاه کمپرس اجام می‌شود.
الف ـ ۱۱ ـ کامیونت‌:
به دو صورت زیر وجود دارد:
۱۱-۱- خودروی ون باربری‌:
وسیله نقلیه موتوری باری است که اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانهو بر روی یک‌شاسی باشد و مجموع وزن وسیله نقلیه و ظرفیت حمل بار آن از ۳.۵ تن تاکمتر از ۵ تن است.
۱۱-۲ - لوری‌:
وسیله نقلیه موتوری باری است که اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانهو بر روی یک‌شاسی باشد و مجموع وزن وسیله نقلیه و ظرفیت حمل بار آن از ۵ تن تاکمتر از ۶ تن است.
الف ـ ۱۲ ـ کشنده‌:
وسیله نقلیه ایست که یدک و یا نیمه یدک را به دنبال خود کشیده و به حرکت در‌می‌آورد.
الف ـ ۱۳ - وانت دو کابین‌:
وسیله نقلیه موتوری دو منظوره که اتاق راننده و سرنشینان و اتاق بار به صورت دومحفظه جداگانه باشد وبرای حمل بار و اشخاص به کار می‌رود.
الف ـ ۱۴ ـ وانت یک کابین‌:
وسیله نقلیه موتوری که اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه و بر روییک شاسی باشد وبرای حمل بار ساخته شده و مجموع وزن خودرو و ظرفیت حمل بار آن کمتر
از ۳.۵ تن است.
ب - تریلر (یدک):
عبارت از وسیله نقلیه است که با یک وسیله نقلیه موتوری کشیده می‌شود.
پ - نیمه تریلر (نیمه یدک):
عبارت از یدکی است که به یک وسیله نقلیه دیگر به طوری متصل می‌گردد که بخشی از وزنبار آن به‌وسیله کامیون یا کامیون‌های کشنده حمل می‌شود.
۱۲ ـ برگ یا برچسب معاینه فنی‌:
گواهی انجام معاینه فنی که از سوی ستاد‌های معاینه فنی خودرو یا مراکز فنی مجازصادر و برگه به‌درخواست کننده تحویل و برچسب به سمت راست شیشه جلو الصاق می‌گردد.
۱۳ ـ بزرگراه‌:
راهی است که حداقل دارای دو خط عبور در هر طرف بوده و ترافیک دو طرف آن به وسیلهموانع فیزیکی‌از هم جدا شده باشد و به طور معمول دارای تقاطع‌های غیر همسطح است.بزرگراه می‌تواند تعداد معدودی تقاطع همسطح کنترل شده داشته باشد.
۱۴ ـ پلاک‌:
قطعه فلزی است با ابعاد، طرح و رنگ‌های زمینه مختلف که شماره روی آن حک می‌شود وانواع آن‌عبارتند از:
شخصی، دولتی، عمومی، سیاسی، سرویس، کنسولی، نظامی- انتظامی، تعمیری، گذرموقت، بین‌المللی، ترانزیت، کشاورزی - عمرانی و ویژه.
۱۵ ـ پلاک غیر مجاز:
پلاک‌های غیر مجاز عبارتند از:
الف - پلاکی که به موجب آگهی قبلی معاونت راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوریاسلامی ایران، که از این پس در این آیین‌نامه به اختصار راهنمایی و رانندگی گفته‌می‌شود، باید تجدید گردد.
ب - پلاکی که در کشور خارجی روی وسیله نقلیه نصب شده و پس از ورود به ایران باوجود سپری شدن‌مدت اعتبار آن تعویض نشده باشد.
پ - پلاک بین‌المللی که برای مسافرت با اتومبیل به خارج از کشور از سوی راهنمایی ورانندگی صادر و بهاتومبیل‌های پلاک داخلی داده می‌شود و استفاده از آن در کشور
ممنوع است.
ت - پلاکی که اشخاص در ارقام و مشخصات اولیه آن تغییر ایجاد کنند و یا پلاک وسیلهنقلیه دیگری به‌یک وسیله نقلیه الصاق گردد و یا برای آن پلاک تقلبی به کار برده
شود.
ث - پلاک دست ساز و دست نوشته‌ای که بدون مجوز راهنمایی و رانندگی به کار برده‌می‌شود.
ج - پلاک خودرویی که با اعلام مراجع صلاحیت دار فرسوده اعلام می‌شود.
۱۶ ـ پلیس راه‌:
واحد‌هایی از راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران که نظارت وکنترل بر اجرای‌قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی در جاده‌های کشور دارند.
۱۷ - پلیس مدرسه‌:
دانش آموز آموزش دیده‌ای که با لباس ویژه و تجهیزات تعیین شده از طرف مسؤلین مدرسهبرای عبورایمن دانش آموزان از عرض سواره رو راه‌ها مأمور می‌گردد.
۱۸ - پیاده‌:
شخصی غیرسوار که بــدون استفاده از هیچ نوع وسیله نقلیه موتوری یا غیر موتوری حرکت‌می‌نماید و یامبادرت به جا به جایی کالسکه، چرخ دستی، جامه دان، سبد‌های چرخ دارو مانند آن می‌نماید.
۱۹ - پیاده رو:
بخشی جدا شده از خیابان که در امتداد آن واقع شده و برای عبور و مرور پیادگاناختصاص یافته است.
۲۰ - پیـــچ (قوس افقی):
انحراف مستقیم راه در سطح افق.
۲۱ - ترافیک (شدآمد):
آمد و شد وسایل نقلیه و اشخاص و حیوانات در راه ها.
۲۲ - تراموا (قطار خیابانی):
قطاری شهری است که به طور معمول در خطوط ریلی واقع در سطح سواره رو وسایل نقلیهدیگر حرکت‌می‌نماید.
۲۳ ـ تقاطع‌:
محدوده‌ای است که در آن دو یا چند مسیر به صورت همسطح یا غیر همسطح با یکدیگرتلاقی می‌کنند.
۲۴ - توقف‌:
ایست وسیله نقلیه در زمان طولانی بدون حضور راننده.
۲۵ - توقف سنج (پارکومتر):
دستگاهی است که با انداختن سکه یا پرداخت حق توقف، استفاده از کارت‌های اعتبارییا روش‌های‌دیگر، اجازه توقف را در زمان معین به خودرو می‌دهد.
۲۶ - توقف ممنوع (پارکینگ ممنوع):
توقف وسیله نقلیه ممنوع است، جز برای سوار و پیاده کردن، مشروط به استقرارراننده در پشت فرمان.
۲۷ - توقیف گواهی‌نامه رانندگی‌:
اخذ و ضبط گواهی‌نامه رانندگی و محروم نمودن موقت دارنده از مزایای قانونی آن.
۲۸ - جاده‌:
راه خارج از شهر برای عبور و مرور.
۲۹ - جاده اصلی‌:
راهی است که در برخورد با راه دیگر به طور معمول عریض‌تر است و با نصب علایمراهنمایی و رانندگی، اصلی تلقی می‌گردد.
۳۰ - جاده خصوصی‌:
راهی که اشخاص یا مؤسسات برای کاربرد شخصی ساخته اند و استفاده دیگران از آن منوطبه اجازه‌مالک است.
۳۱ - جاده فرعی‌:
راهی که از راه اصلی منشعب شده و یا به آن می‌پیوندد و به طور معمول کم عرض‌تر استو با نصب علایم‌راهنمایی و رانندگی، فرعی تلقی می‌شود.
۳۲ - چراغ توقف (چراغ ترمز):
عبارت از چراغ‌هایی است که هنگام به کار بردن ترمز پایی برای کاهش سرعت یا توقف بهکار می‌رود تاتوجه لازم را به استفاده کنندگان از راه در پشت سر وسیله نقلیه بدهد.
۳۳ - چراغ جانبی جلو (چراغ‌های کوچک جلو):
عبارت از چراغ‌هایی است که حضور وسیله نقلیه و عرض آن را از سمت جلو نشان می‌دهد.
۳۴ - چراغ جانبی عقب (چراغ‌های کوچک عقب):
عبارت از چراغ‌هایی است که حضور وسیله نقلیه و عرض آن را از سمت عقب نشان می‌دهد.
۳۵ - چراغ جانبی وسایل نقلیه طویل‌:
عبارت از چراغ‌هایی است که در امتداد طول وسایل نقلیه طویل به کار می‌رود تارانندگان وسایل نقلیه‌دیگر قادر به تشخیص طول آن شوند.
این چراغ‌ها برای هر دو طرف در نظر گرفته شده و در قسمت عقب قرمز رنگ و در قسمتجلو زرد رنگ‌می‌باشند و در حدود هر ۳ متر از طول وسیله نقلیه نصب می‌شوند.
۳۶ - چراغ دنده عقب‌:
عبارت از چراغی است که راننده وسیله نقلیه به کار می‌برد تا راه را به طرف عقبوسیله نقلیه روشن کرده‌و به این ترتیب به دیگر استفاده کنندگان از راه اخطار نمایدکه وسیله نقلیه در حال راندن به عقب بوده و یامی‌خواهد به عقب براند.
۳۷ - چراغ رانندگی (نور بالا):
عبارتست از چراغ‌هایی که جلوی وسیله نقلیه را تا فاصله دور روشن می‌کند.
۳۸ - چراغ راهنما:
عبارت از چراغی است که راننده وسیله نقلیه به کار می‌برد تا به دیگر استفادهکنندگان از راه اخطار نمایدکه راننده قصد تغییر جهت به راست و یا چپ، گردش و یاتوقف را دارد.
۳۹ - چراغ عبور (نور پایین):
عبارتست از چراغ‌هایی که جلو وسیله نقلیه را در فاصله نزدیک روشن می‌کند و موجبخیره شدن چشمیا ناراحتی رانندگانی که از طرف مقابل می‌آیند و دیگر استفاده کنندگاناز راه نخواهد شد.
۴۰ - چراغ مـه‌:
عبارت از چراغی است که در اتومبیل نصب شده و برای بهتر دیدن راه در هنگام مه و برفو باران سیل‌آسا و گرد و غبار و مانند آن به کار می‌رود.
۴۱ - چرخ فلزی‌:
چرخی است که محل تماس آن با سطح زمین فلزی باشد.
۴۲ - حریم تقاطع‌:
محدوده‌ای است در تقاطع راه‌ها که به منظور سهولت حرکت و ایمنی تردد اختصاص‌می‌یابد.
۴۳ - حق تقدم عبور:
اولویت حق عبور وسیله نقلیه‌ای نسبت به وسایل نقلیه دیگر یا نسبت به پیادگان وبالعکس.
۴۴ - خط ایست‌:
خط کشی عرضی است که در ورودی تقاطع و به منظور تعیین مرز توقف وسایل نقلیه پیش ازگذرگاه پیاده‌بر سطح راه ترسیم می‌شود.
۴۵ - خط تغییر سرعت‌:
نوعی خط عبور که خودرو‌های ورودی به مسیر اصلی یا خروجی از آن می‌توانند در طولآن، سرعت خودرا برای همگرایی و یا واگرایی با جریان ترافیک افزایش یا کاهش دهند.
۴۶ - خط عبور:
بخشی از سواره رو است که در طول مسیر، به عبور یک ستون وسیله نقلیه اختصاص یافته وبا خط کشی‌حدود آن مشخص می‌گردد.یک راه می‌تواند در هر جهت یک یا چند خط عبور داشته که این خط‌های عبور از سمت
راست به چپ ازشماره یک به بالاشماره گذاری می‌شوند.
۴۷ - خط عبور دوچرخه‌:
عبارتست از مسیر ویژه دو چرخه در سطح معابر که با تابلو، خط کشی و یا رنگ حدود آنمشخص‌می‌گردد.
۴۸ ـ خط کمکی‌:
خط عبوری است که به منظور تغییر سرعت، انجام حرکات گردشی و یا افزایش ظرفیت راه.در کنار خط‌عبور ایجاد می‌شود.
۴۹ - خط ویژه‌:
مسیری است که به وسیله خط کشی با رنگ متفاوت از خطوط دیگر و یا علایم و یا موانعیاز بقیه مسیرهامشخص گردیده و برای عبور و مرور یک یا چند نوع وسیله نقلیه اختصاصدارد.
۵۰ - خم (قوس عمودی):
انحراف مسیر مستقیم راه در سطح قائم‌

ادامه دارد...