ذوب شدن یخ‌ها منجر به زلزله می‌شود/ دما در زلزله‌های بزرگ تاثیر ندارد
مهدی زارع استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و عضو وابسته فرهنگستان علوم در گفت وگو با میزان گفت: به لحاظ آماری، زلزله‌های مهم و بزرگتر از ۵ ریشتر در تغییرات فصل‌ها تغییر معنا داری ندارند. به این معنا که زلزله‌های بزرگ مانند بم و شاهرود در زمستان و زلزله مازندان و بویین زهرا در تابستان اتفاق افتاد.
وی افزود: مقایسه فصل‌های مختلف برای شناسایی تاثیر دما نشان می‌دهد دما در زلزله‌های بزرگ تاثیر ندارد. اما باید به یخ زدن سنگ‌ها در فصل زمستان و ذوب شدن یخ‌ها در تابستان توجه داشت.
زارع اظهار کرد: تغییرات دما در فصل سرما با یخ زدگی رابطه مستقیم دارد که باعث ایجاد تغییراتی در سنگ‌ها و ایجاد ارتعاشات لرزه‌ای کوچکی می‌شود.
استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی گفت: دستگاه‌های لرزه نگاری جدید در دنیا، در فاصله هزار و ۷۰۰ کیلومتری، لرز‌ه‌های ناشی از یخ زدن و ذوب شدن سنگ‌ها و یخچال‌ها را ثبت کنند؛ بنابراین میکرو زمین لرزه‌هایی که بر اثر شکسته شدن سنگ‌ها در فصل سرما اتفاق می‌افتد، ثبت می‌شوند.
وی ادامه داد: در آخرین عصر یخ زمین عقب نشینی یخچال‌ها اتفاق افتاده و در ایران اکثر یخچال‌های دنا، لاله زار، توچال و ... از بین رفته اند. همچنین در آمریکای شمالی ورقه یخی عقب نشینی کرده و به شمال کانادا رسیده است.
زارع گفت: بر اساس تحقیقات، عقب نشینی یخچال‌ها و از بین رفتن یخ‌ها در شرق امریکا باعث ایجاد زلزله‌هایی در قرن ۱۹ شده است که بزرگی آن ۷ ریشتر گزارش شده بود.
عضو وابسته فرهنگستان علوم اظهار کرد: با ذوب شدن یخ ها، باری که بر گسل‌ها وجود داشته، برداشته می‌شود و باعث ایجاد زمین لرزه می‌شود بنابراین پدیده یخ زدن سنگ‌ها یا ذوب شدن آن‌ها به لرزه خیزی مرتبط است.
وی با اشاره به اینکه درباره بزرگ‌ترین زلزله‌های ممکن تحقیق می‌کنند، افزود: مطالعات جدیدی در حال انجام داریم که در بخشی از آن به عقب نشینی یخچال‌ها اشاره کرده ایم. به این صورت که عقب نشینی یخچال‌های البرز از ذوب شدن یخ‌ها در توچال و علم کوه در سال‌های گذشته و آینده ممکن است باعث ایجاد زلزله‌های بزرگی شود.
زارع گفت: نتایج اولیه این مطالعات نشان می‌دهد در قله‌های دماوند، توچال و علم کوه از بین رفتن یخ‌ها باعث کم کردن بار گسل‌های منطقه برداشته‌اند که می‌توانند باعث ایجاد زلزله‌های بزرگی ۷ ونیم تا ۸ ریشتر در منطقه البرز انتظار داشت که البته زمانی پیش بینی نمی‌شود.
استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی افزود: دره چالوس، دره هراز، شمال شرق تهران، شمیرانات و نواحی شرقی دره بلده در مازندران نواحی هستند که شواهد مهمی از رخداد‌های بزرگ در اثر ذوب شدن‌های یخ‌ها را نشان داده اند که از نشانه‌های این اتفاق می‌توان به وقوع زمین لغزش‌های بزرگ اشاره کرد.
