شرق بهتر است یا غرب؟ ساکنان شرق و غرب تهران به سختی از محله‌های خود کوچ می‌کنند!
به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، تهران این روز‌ها آنقدر بزرگ شده که هر گوشه‌اش برای خودش شهری است. آن زمان که قاجار‌ها پایتختشان را آوردند طهران فکرش را هم نمی‌کردند که آن ده تبدیل شود به هزاران ده. حتی شهردار‌های دوران پهلوی هم فکرش را نمی‌کردند که روزی استادیوم آزادی جزیی از تهران باشد یا شهرک المپیک محل زندگی نزدیکی به مرکز حساب بیاید.
تفاوت‌های زیادی در شمال و جنوب تهران دیده می‌شود چرا که شمال و جنوب از دیر باز تفاوت‌های ماهوی داشته‌اند، اما در شرق و غرب این کلانشهر، کماکان قشری متوسط زندگی می‌کنند و شرایط اقلیمی نسبتا مشابهی دارند. این تفاوت‌ها به حدی است که ساکنین غرب یا شرق را نمی‌توان متقاعد کرد تا به قسمت دیگر کوچ کنند.
مقایسه‌ای از نوع رفتار اجتماعی و ساختار شهری نه به قصد برتری دادن یکی به دیگری بلکه صرفا بررسی موضوعی اجتماعی است.
در زیر برخی از تفاوت‌های بارز میان شرق و غرب کلانشهر تهران را می خوانید:
بافت اجتماعی
تفاوت اول در بافت اجتماعی ساکنین این دو منطقه است؛ و شاید یکی از دلایل متفاوت بودن این دو منطقه همین است. شرقی‌ها ساکنینی قدیمی‌ترند و در این شکی نیست. درست است که در غرب هم محله‌های قدیمی با ساکنان قدیمی وجود دارد و در شرق هم شهرک‌های جدید. اما تعداد جدید‌ها در غرب بیشتر است.
مهاجرپذیری
مهاجرین در غرب ساکن می‌شوند. به علت داشتن فضای جدیدتر و قابل توسعه‌ی غرب، ظرفیت پذیرش مهاجرین از شهر‌های دیگر بیشتر است. کلونی‌های قومیت‌ها در جای جای غرب وجود دارند که در شرق کمتر به چشم می‌آید.
نوع مهاجرین غربی بیشتر از استان‌های غربی و جنوبی است. اما نوع مهاجرین شرقی بیشتر از استان‌های شرقی و شمالی است.
سنت و مدرنیته
ناخود‌آگاه همیشه غرب تهران را با غرب دنیا مقایسه می‌کنم و خصوصیات مشترکی در آن‌ها می‌بینم. غربی‌ها تجددگرا و شرقی‌ها سنت‌گرا ترند. این را می‌توانید در پوشش لباس و نوع معماری‌ها در این دو منطقه ببینید.
بخش دولتی یا خصوصی
در شرق تعداد فرهنگیان و بازنشستگان دولتی بیشتر است و همین امر باعث بالا بودن میانگین عمر در شرق شده است. در حالی که در غرب مشاغل آزاد بیشتر است و جوانان بیشتری در غرب وجود دارند. برای نمونه در غرب چندین شهرک مسکونی فرهنگیان و بازنشستگان وجود دارد در حالی که در غرب (به استثنای شهرک‌های کارمندان نظامی و شاغل) تعداد این شهرک‌ها محدود است.
بافت مسکونی
میانگین عمر ساختمان‌ها و جاده‌های غربی بسیار کمتر از شرقی‌هاست. پروژه‌های عمرانی وسیع‌تری هم در غرب جریان دارد. شاید به همین دلیل غرب مهندسی سازتر است و ترافیک کمتری (به غیر از گلوگاه‌های استثناء) دارد.
امنیت
به نظر می‌رسد آمار جرایم در غرب بیشتر از شرق است. در نگاه شهروندی، شما جدال‌های خیابانی بیشتری در غرب می‌بینید تا غرب. ضمن اینکه ساکنان شرق تهران از احساس امنیت بیشتری برخوردارند. اما غربی‌ها در رانندگی قانون‌گرا ترند.
غذا
شرقی‌ها بیشتر غذای سنتی می‌خورند. بازار کباب در شرق گرم‌تر است تا غرب و انصافن کیفیت غدا‌های برنجی در شرق بالاتر است. همین قضیه در غرب، اما در مورد فست فود‌ها صدق می‌کند. فست فود‌های غیر زنجیره‌ای و محلی در غرب بیشترند و کیفیت بالاتری دارند.
فروشگاه و مراکز تجاری
مغازه و فروشگاه‌های محلی در شرق بیشتر است در حالی که مراکز خرید بزرگ و پاساژ‌ها در غرب آمار بالاتری دارند. (تفاوت‌های قاره‌ی امریکا با آسیا را به یاد بیاورید!)
آب و هوا
هوای غرب از شرق تمیزتر است. البته در این مساله اختلاف نظر زیاد است و اینکه شاخص آلودگی بسته به جهت باد و عوامل دیگر متغیر است. شاید در چند سال پیش این مساله صدق می‌کرد، اما با توجه به صنایع روز افزون در جاده‌ی کرج و افزایش ساکنین غرب، همه جای تهران در حال حاضر آلوده است؛ و شاید تنها تفاوت در نوع آلاینده‌های آن باشد. جالب است در نقشه‌های آلودگی هوای تهران در سال‌های اخیر، غرب برنده‌ی لوح زرین آلودگی بوده است!
تراکم جمعیت
تراکم جمعیت و ساختمان‌ها در شرق بیشتر است. با این که از زمان مصدق سعی شده است که شرق تهران مخصوصن منطقه‌ی نارمک با اصول ساخته شود، اما عدم رعایت آن اصول در زمان‌های بعدی باعث بوجود آمدن تراکم زیاد در این مناطق شده است. نه تنها نارمک که شمیران نو، فرجام، تهرانپارس، افسریه، استخر و خیلی جا‌های دیگر از شرق به لحاظ جمعیت تراکم بسیار زیادی دارد. در حالی که این تراکم با وجود آپارتمان‌های پر جمعیت در غرب به دلیل استاندارد بودن پارامتر‌های شهرسازی وجود ندارد به غیر از محدوده‌ی خوش و سرسبیل که بافتی قدیمی دارد.
آثار تاریخی
در شرق تهران حتی می‌توانید آثار تاریخی زیادی پیدا کنید. آتشکده، بنا‌های بجا مانده از زمان قاجار، شکارگاه سلطنتی و…، اما این مساله در غرب محدود به دهکده‌ی فرحزاد، جنت آباد و مسیر امامزاده داوود است که البته آن هم بیشتر متمایل به شمال تلقی می‌شود تا غرب.
مراکز نظامی
مراکز نظامی و پادگان‌ها در شرق بسیار بیشتر از غرب تهران است. از قصر فیروزه بگیرید تا پارچین و شهرک امام حسین و لویزان و کوهک. اما در غرب به غیر از منطقه‌ی مهرآباد و قلعه مرغی و چند پایگاه در اطراف بزرگراه باکری چیزی به چشم نمی‌آید.
فضای سبز
فضای سبز در شرق بسیار بیشتر و با قدمت زیادی است. مساحت کوهسار، چیتگر و کن با سرخه‌حصار، خجیر و لویزان قابل قیاس نیست.
توسعه شهری
مساحت بنا‌های مسکونی و تفریحی در غرب رو به افزایش است. در حالی که شرق امکان توسعه بیشتر از این ندارد. مثلا با وجود دریاچه آزادی باز هم دریاچه‌ای در چیتگر احداث شده است.
اقلیت های مذهبی
تجمع اقلیت‌های مذهبی در شرق بیشتر است. ارمنی‌ها، کلیمی‌ها و زرتشتی‌ها بصورت مجتمع، در شرق متمرکزند تا غرب. محله‌هایی در اطراف میدان امام حسین و نظام آباد، مجیدیه و تهرانپارس از محل‌های اصلی آن‌ها به شمار می‌آید. حتی در کلمات رایج بین قدیمی‌های شرق‌نشین از باقی‌مانده‌ی کلمات ارمنی و یهودی می‌توانید پیدا کنید.
گذشته از همه‌ی این قضایا تهرانی‌ها مردمانی خونگرم، متحد و وطن دوست هستند. گرچه میل به تجدد مانند سایر کشور‌های در حال توسعه در آن‌ها وجود دارد و اغلب موجب بوجودآمدن پدیده‌های ناقص الخلقه در ظاهر و در زیر پوست شهر می‌شود، اما مردمان تهران چه شمال، چه جنوب و چه شرق و غرب سرنوشت در هم تنیده‌ای دارند.
