باید در نحوه آموزش بازنگری شود/ریشه مشکل مهارت آموزی فارغ التحصیلان عدم هم افزایی بین دستگاه هاست
به گزارش خبرنگار گروه جامعه . مجتبی شریعتی نیاسر، معاون آموزشی وزارت علوم در برنامه تلویزیونی پرسشگر که با موضوع مشکلات مهارتی فارغ التحصیلان به روی آنتن شبکه آموزش سیما رفت با بیان اینکه رسیدگی به چالش‌ها مستلزم بستر‌های حقوقی و عزمی است که در بین مسئلان نظام وجود دارد گفت: در بخش قوانین و ضوابط باید بگویم از این حیث هیچ کم نداریم و مرتبا ایین نامه‌های مختلف وضع و به دستگاه‌ها ابلاغ میشود.
وی افزود: در این زمینه اصل ۱۲۳ قانون اساسی، ماده ۵ قانون شکل گیری وزارت علوم، طرح آمایش آموزش عالی مصوب شواری عالی انقلاب فرهنگی و قانون جامع فنی و حرفه‌ای و مهارتی که به نوعی موضوع مهارت افزایی و ارتقای توان اشتغال پذیری را مطرح میکند و ضعفی در قانون نداریم و با همین قوانین موجود امکان برداشتن گام‌های بلند وجود دارد.
معاون آموزشی وزارت علوم با بیان اینکه، اما گام‌هایی که انتظار داریم برداشته نشده است گفت: مهارتی را که انتظار داریم کمتر در بین فارغ التحصیلان ما دیده میشود. طبعا باید روی این امر فکر و برنامه ریزی کنیم. باید یکسری واقعیات را مدنظر داشته باشیم.
شریعتی نیاسر ادامه داد: برآورد‌ها نشان میدهد که ۶۵ درصد کودکان امروز، وقتی به مرحله شغل میرسند به مشاغل جدید میرسند که ما امروز آن‌ها را نداریم و یا ۵۰ درصد دانش دانشجویان ما وقتی به فارغ التحصیلی میرسند تاریخ مصرف گذشته میشود. یا پیش بینی‌ها نشان میدهد که تا سال ۲۰۲۵ نزدیک به ۳۵ درصد مهارت‌های امروز دیگر موضوعیت ندارد و از اهمیت می‌افتد.
معاون آموزشی وزارت علوم با اشاره به اینکه باید نگاه بلند مدت به واقعیات آینده داشته باشیم و فکر کنیم که جوانان ما چگونه باید به این توانمندی برسند اظهار کرد: مهارت سه دسته است، نخست مربوط به رشته تحصیلی و مهارت تخصصی است. دوم مهارت درون گروهی است و سوم مهارت‌های عمومی و اجتماعی است. در هر سه مورد دچار نقاط ضعفی هستیم.
وی افزود: نقطه ضعف جدی این است که هم افزایی بین دستگاه‌های اجرایی آنطور که باید و شاید وجود ندارد. همه مسئولان در بخش‌های مختلف ضرورت توجه به مهارت افزایی را مورد تاکید قرار میدهند، منتها اشکال کار اینجاست که هرکسی کار خودش ار انجام میدهد و این هم افزایی و ارتباط هماهنگ با یکدیگر وجود ندارد.
معاون آموزشی وزارت علوم با بیان اینکه یکی از اتفاقات خوبی که در بستر قانونی رخ داده نظام جامع آموزش فنی و مهارتی است گفت: متاسفانه از همین قانون هم بیش از یکسال می‌گذرد، ولی هنوز شورای عالی مربوطه تشکیل نشده است. این جلسات اگر تشکیل شود و منسجم و هدفمند باشد میتوند منجر به هم افزایی شود.
وی افزود: به عنوان مثال برای مهارت افزایی جوانان دوره‌هایی را تعریف میکنند، آن‌ها وارد این دوره‌ها شده و گواهی‌هایی دریافت میکنند، چون مورد تایید سایر دستگاه‌ها نیست ارزش کار و ارزش اجتماعی برای متقاضی ندارد. این عدم هم سویی باعث کم شدن انگیزه و اشتیاق جوانان برای ورود به این دوره‌ها میشود. همه مشکل این نیست.
شریعتی نیاسر ادامه داد: سازمان فنی و حرفه‌ای علیرغم ظرفیت بالا و دارا بودن ۶۰۰ مرکز در سراسر کشور، خودشان عملا اعتبار کلانشان را صرف حقوق و مزایای پرسنل میکنند.
وی با بیان اینکه سال گذشته با سازمان برنامه و بودجه رایزنی کردیم و طرح جامع مهارت افزایی و ارتقای توان شغل پذیری را به دانشگاه‌ها ابلاغ کردیم گفت: سازمان برنامه و بودجه به ما وعده داد و قرار شد ۱۴۰ میلیارد تومان در اختیار ما بگذارند، اما تا کنون این اتفاق رخ نداده است.
معاون آموزشی وزارت علوم ادامه داد: این نکته که محتوای برنامه درسی ما قدیمی است نکته درستی است ما تقریبا با احتساب دوره‌های پودمانی و کاردانی و ... تقریبا نزدیک ۲۸۰۰ برنامه درسی در مقاطع مختلف داریم. از سال ۹۳ مورد بازنگری قرار دادیم و بسیاری از آن‌ها بازنگری شدند. شاید بیش از ۸۰۰ برنامه که بعضا بیش از ۱۰ سال تدریس میشدند و تا ۳۰ سال هم دست نخورده بودند با رویکرد مهارتی بازنگری شدند. اما باز هم معتقدم ریشه مشکل مهارت آموزی تنها این نیست و یک عامل بزرگ آن عدم هم افزایی بین دستگاهی است.
وی ادامه داد: طیف آموزش عالی بسیار گسترده است. نزدیک به ۲۰۰۰ مرکز آموزش عالی داریم که توانمندی و امکانات شان بسیار متفاوت است. اما در بحث آمایش آموزش عالی به این نکته توجه کردیم که هر کدام به تناسب ظرفیت شان سامان یابند و ماوریت خاصی برای آن‌ها تعریف شود. یک مشکل ما این است که اکثر مراکز ما تصور می‌کردند باید در همه حیطه‌ها و مقاطع ورود کنند، اما به ماموریت گرایی در آمایش آموزش عالی توجه ویژه کردیم.
شریعتی نیاسر با بیان اینکه آموزش و پرورش به دلیل اشکالی که در سیستم ورود به دانشگاه وجود دارد بچه‌ها را از دوره اول متوسطه برای تست زنی آموزش میدهند و آن‌ها به مفاهیم علمی و مهارتی کمتر توجه میکنند اظهار کرد: باید این نحوه آموزش بازنگری شود. باید کل حرکت دستگاه‌ها در چارچوب صلاحیت حرفه‌ای نیروهایش باشد. در آموزش عالی چند کار مثبت و جدی انجام داده ایم. در سال ۹۵ بخشنامه‌ای به دانشگاه‌ها ارسال کردیم که میتوانند تا دو درس رایگان برای ارتقای سطح مهارتی به دانشجویان ارائه کنند که در معدلشان اثرگذار باشد که برخی دانشگاه‌ها این کار را انجام میدهند. نکته دوم انکه امسال را سال مهارت افزایی معرفی و بخشنامه‌ای به دانشگاه‌ها ارسال کردیم که آن را دنبال می‌کنیم که در کدام دانشگاه‌ها در حال اجراست. اجرای مهارت‌های غیررسمی از این جمله است.
وی ادامه داد: آموزش مهارت زندگی نیز حائز اهمیت است. آیا فارغ التحصیلانمان را به گونه‌ای تربیت می‌کنیم که در مواقع بحران بتوانند مدیریت امور را بدرستی به دست بگیرند؟
