مقابله با کتاب‌های ضدارزشی موضوع بسیار مهمی است/راه کنترل تبلیغ و توزیع چیست؟
احمد شاکری نویسنده آثاری همچون "در وادی ادبیات"، "خواب نما"، "در عالم اسراری است" و "باران نیمروز" در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه فرهنگی درباره عرضه کتاب‌های ضدارزشی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: در نمایشگاه کتاب عده‌ای مسئول بخش اجرایی هستند و اگر تخلفی صورت گیرد با ناشر برخورد می‌کنند در حالی که باید متوجه باشیم که عرضه این کتاب‌ها به مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و در مراحل پیش‌تر به قوانین حوزه نشر، نقد و جریان‌های ادبی و آموزش کتاب و کتابخوانی و رشد فرهنگ عمومی باز می‌گردد.
وی افزود: تمام مراحل موثر در عرضه کتاب به صورت شبکه‌ای با هم مرتبط هستند بنابراین تکیه و تاکید بر یکی و بی‌توجهی به دیگری، فایده‌ای نخواهد داشت و مانع از ورود کتاب‌های ضدارزشی نمی‌شود.
این نویسنده همچنین تاکید کرد: هماهنگی این زنجیره کاری نیست که اشخاص از پس آن برآیند بلکه نیاز به تعامل سازنده در سطح کلان وجود دارد. در حقیقت باید تعاملی میان دولت و مجامع صنفی و پژوهشی صورت گیرد تا چنین آثاری اصلا منتشر نشوند.
شاکری بیان کرد: میزان کتاب‌های ضد ارزشی که در نمایشگاه عرضه می‌شود و اینکه چه دسته از آن‌ها در ذیل فرآیند قانونی منتشر شده و چه میزان خارج از این جریان است از نکات حائز اهمیت به شمار می‌رود، اما اینکه فرض کنیم که بخشی از این کتاب‌ها، آثاری هستند که مراحل رسمی را طی کرده‌اند و با اخذ مجوز از وزارت ارشاد چاپ شده و عرضه می‌شوند، این مسئله را به عنوان موضوعی فراتر از دوره خاص نمایشگاه کتاب تهران می‌توان مطرح کرد.
این نویسنده افزود: ابعاد تاثیرات چاپ کتاب‌هایی ضدارزشی بسیار متنوع و متکثر است و تنها به ابعاد مسائل اخلاقی و خانواده محدود نمی‌شود. در چنین شرایطی ممکن است پرسشی با این مضمون مطرح شود که برای کنترل تبلیغ و توزیع کتاب‌های ضدارزشی چه کار باید انجام شود، بر همین اساس باید گفت که ریشه‌های این بحث مهم‌تر از سرشاخه‌های آن است یعنی باید به مجاری و مبادی شکل‌گیری چنین آثاری توجه شود.
وی تاکید کرد: بخش مهم‌تر از ممیزی، آگاهی‌بخشی به جامعه و خودکنترلی است که باید در فضای کتاب و ادبیات ما وجود داشته باشد. این امر مربوط به فضای نقد و بالا بردن جنبه‌های انتقادی و فهم کتاب در مخاطب است که با آموزش‌هایی که باید از دوره دبستان داده شود و فضایی که کتاب و ادبیات در آن حل و فهم می‌شود، محقق خواهد شد.
شاکری اظهار کرد: متاسفانه در طول این سال‌ها تقریبا همه فشار کنترل انتشار کتاب‌های غیرمفید و مضر را ممیزی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متحمل شده است. اگرچه در دوره‌هایی سیاست‌گذاران فرهنگی با بحث معیار‌های ممیزی کج‌دار و مریز برخورد کردند و در طی سال‌هایی ممیزی بسیار سهل‌گیرانه و در ایامی بسیار سخت‌گیرانه و بی‌قاعده انجام شده است. نکته مهم این است که تاکنون اداره کتاب و ممیزی، سیبل تیر‌های مخالفان ممیزی و کسانی که توجهی به صدمه بنیان‌های اعتقادی ندارند، بوده است. بر همین اساس بهتر است این بار تقسیم شود و بخشی از آن را جریان‌های نقد و علمی در کشور به دوش بگیرند. متاسفانه جریان مقابله با کتاب‌های ضدارزشی مطالبه عمومی نیست و حتی به عنوان موجی که رسانه‌های پیگیر آن باشند، نیست.
وی افزود: منتقدانی که دغدغه دینی، انقلابی و ارزشی دارد باید این بار را بر دوش گیرند، آگاهی‌بخشی کنند و این مطالبه را داشته باشند تا در صدور مجوز، چاپ، فروش و عرضه این کتاب‌ها تاثیراتی ایجاد شود. البته در مفهوم قانونی اینکه چگونه معیار‌ها در آثار تطبیق شود، نیاز به کار‌های پژوهشی و علمی وجود دارد یعنی بسیاری از متولیان امر هم، چندان برایشان روشن نیست که در ارائه مجوز به آثار چه عملکردی باید داشته باشند.
