نظر آیت الله العظمی سبحانی درباره کتاب الفائق

به گزارش گروه فرهنگی میزان ، آیت الله سبحانی در درس خارج اصول در مسجد اعظم قم اظهار داشت: فلاسفه انسان را «الانسان حیوان ناطق» معرفی می‌کنند و ناطق را به معنای متفکر می‌گیرند و در واقع می‌گویند حقیقت انسان همان تفکر اوست؛ در حالی که باید گفت: تکفر بخشی از واقعیت انسان است و بخش دیگر، غرائز اوست.

ایشان ابراز داشت: انسان دارای دو غریزه پایین و بالاست که غرائز پایین مانند شهوت و غضب و غرائز بالا مانند عدالت خواهی، خداپرستی و ... است.

این مرجع تقلید با بیان این مطلب که ما معتقدیم «الانسان حیوان متفکر ذوقرائن» است، خاطرنشان ساخت: اگر در منطق می‌گویند فصل انسان، تفکر است، می‌گوییم: هر کسی از ظن خود شد یار من.

این استاد برجسته حوزه به آیاتی از سوره مبارکه شمس اشاره کرد و گفت: خداوند متعال در آیه هشتم از این سوره فرموده است: «فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا/ سپس فجور و تقوا (شرّ و خیرش) را به او الهام کرده است»؛ بنابراین انسان کامل آن است که هم دارای تفکر باشد و هم غرائز خود را رهبری نماید؛ به این معنا که شهوت خود را در مورد نکاح به کار برده و غضب خود را نیز در راه جهاد فی سبیل الله خرج نماید؛ نه بر سر یتیمان.

حضرت آیت الله سبحانی با اشاره به اینکه قرآن به بشر از دیدگاه اعم نگاه کرده است، اظهار داشت: حضرت حق در آیه ۱۹۱ سوره آل عمران فرموده است: «الَّذینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلی‏ جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فی‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ النَّارِ/ همان‌ها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آن گاه که بر پهلو خوابیده اند، یاد می‌کنند و در اسرار آفرینش آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند (و می‌گویند:) بار الها! این‌ها را بیهوده نیافریده ای! منزهی تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار!» که نشان دهنده تفکر انسان هاست و آیه هشتم سوره شمس نیز سخن از غرائض انسان‌ها زده است.

ایشان ابراز داشت: از این آیات پی به عظمت مکتب اسلام خواهیم برد که فوق فلاسفه، منطقیون و ... فکر می‌کند.

این مرجع تقلید در بخش دیگر از سخنان خود به کتاب «الفائق» اشاره کرد و گفت: کتابی به نام «الفائق» در قم نوشته شده است که مطالب ارزنده‌ای دارد و بنده فقط به یک نقطه آن انتقاد کرده ام؛ وگرنه کتاب خوبی است.

این استاد برجسته حوزه به اشکال این کتاب اشاره و خاطرنشان کرد: در این کتاب آمده است که اگر بنای عقلا در زمان ما پیدا شد، کافی است؛ اما ما بیان کردیم که کافی نیست و باید بر کتاب و سنت عرضه شود.