شیوه اجرای طاق‌های خشتی بدون قالب (بداهه) در خراسان بزرگ ثبت ملی شد
به گزارش گروه جامعه ، از آنجا که تنها وابستگی این روش‌ها خشت است و خشت هم در مکان‌هایی که خاک رسی در اختیار باشد ساخته می‌شده، می‌توان گفت: این شیوه‌ها در شهر‌ها و روستا‌های کویر و حاشیه کویر هر کجا که معماری خشتی راه پیدا کرده به شکلی وجود داشته است.
اما دانشی که به طور طبیعی خود را از نسلی به نسل دیگر می‌رساند، تکامل میافت و باز راه می‌گشود حال سال‌هاست که در سکون و سکوت است. شیوه‌های ساخت بدون قالب در حین کار از استادی به شاگردی می‌رسید. حال آخرین کسانی که این شیوه‌ها را به خاطر دارند استاد کار‌هایی هستند که بدون داشتن شاگردی پیر می‌شوند.
از آنجا که این دانش از طریق ثبت کردن (مکتوب کردن) منقل نمی‌شده لذا نیازی به حفظ آن از این طریق هم نبوده است. ولی حال که این شیوه‌ها برای ساخت مورد استفاده قرار نمیگیرد و روند انتقال آن مختل شده است چنانچه ثبت نشود از یاد خواهد رفت. دانشی که از پس تکاملش در قرن‌ها خود را به ما رسانده در معرض فراموشی‌ست.
امید که ثبت این عنوان در کنار دیگر تلاش ها، راهی باشد به حفظ و زنده سازی این شیوه‌ها؛ که ما وارثان آنیم و این رسم امانت است.
