امام رضا (ع) عالِم آل محمد (ص) است

حجت الاسلام و المسلمین محمود مرادی کارشناس علوم قرآنی در گفت و گو با خبرنگار فرهنگی درباره امام رضا(ع) گفت: امام هشتم شیعیان امام رضا(ع) در ۱۱ ذی القعده سال ۱۴۸ هجری قمری اندکی پس از شهادت پدر متولد شدند.

وی در همین راستا افزود: از هفتمین امام شیعیان امام موسی کاظم(ع) بیان شده است که پدرم جعفر بن محمد بارها به من فرمودند: عالم آل محمد(ص) از تو است کاش ایشان را درک می‌کردم که هم نام حضرت علی(ع) هستند بنابراین حضرت امام صادق(ع) قبل از تولد امام رضا(ع) اینگونه ایشان را توصیف می‌کنند. 

این کارشناس علوم قرآنی درباره ویژگی های شخصیتی حضرت امام رضا(ع) اظهار کرد: شخصی به نام زید بن سلیط می‌گوید در راه مکه با امام صادق(ص) روبرو شدم و از آن بزرگوار خواستم حدیثی را به من یاد دهند که آن را به آیندگان منتقل کنم. ایشان به فرزندانشان اشاره کردند و فرمودند: اینها فرزندان من هستند و بزرگ آنان حضرت موسی بن جعفر(ع) است. در شخصیت حضرت موسی بن جعفر(ع) علم، حلم، جود، معرفت و هر آنچه مردم به آن محتاج هستند، وجود دارد و همچنین در ایشان صفتی وجود دارد که بهتر از همه صفات است. آن شخص عرضه داشت: پدر و مادرم به فدای شما! آن صفت چیست؟ امام صادق(ع) پاسخ دادند: "خداوند از او، فریادرس امت را  خواهد آورد و نور، فهم و حکم این امت را از بهترین زاییده و بهترین نورسیده قرار داده که به وسیله او خون ها را محفوظ می دارد، نزاع ها را اصلاح می کند، به وسیله او شکست ها التیام می یابد، برهنه ها پوشیده می شوند، گرسنگان صرفه جو می شوند، به وسیله او باران نازل می شود و بندگان مطیع فرمان او شوند و او بهترین مردم است، به وسیله او عشیره و خانواده اش سیادت پیدا می کنند و پیش از بلوغش، سخن او حکمت و خاموشی اش علم است."

این کارشناس علوم قرآنی افزود: نجمه خاتون نقل می‌کند وقتی امام رضا(ع) به دنیا آمدند دو دست های خود را بر زمین گذاشتند، سر بر آسمان قرار دادند و سخنانی را بر زبان جاری کردند که من متوجه نشدم. در این موقع حضرت موسی بن جعفر(ع) وارد اتاق شدند و ضمن تبریک و تهنیت به نجمه خاتون، امام رضا(ع) را بقیه الله فی الارض نامیدند. 

وی درباره علم امام هشتم(ع) بیان کرد: ابوسعد هروی می‌گوید عالِم‌تر از علی بن موسی الرضا(ع) ندیدم و هر عالِمی را که ملاحظه کرده‌ام گفته است من عالِم تر از علی بن موسی الرضا(ع) ندیده ام. موسی بن جعفر(ع) به فرزندان خود فرمودند عالِم آل محمد(ص) امام رضا(ع) است سوالات خود را از او بپرسید و معارف دین‌تان را از او یاد بگیرید.

این کارشناس علوم قرآنی به عبادات امام رضا(ع) اشاره کرد و افزود: کسی ندید که امام رضا(ع) به کسی جفا کنند. حاجتی به ایشان عرضه کنند و ایشان بتوانند و برآورده نکنند. یکی دیگر از ویژگی‌های امام هشتم(ع) این بود که با بردگان نشست و برخاست می کردند. وقتی ایشان به خراسان سفر کرده بودند همه را به سر سفره دعوت کردند حتی نگهبانان حیوانات را نیز دعوت کردند. وقتی سفره پهن می شد از بهترین غذا جدا می کردند و دستور می دادند که برای فقرا ببرند پس از آن خودشان غذا می خوردند.

حجت‌الاسلام والمسلمین مرادی ادامه داد: شخصی نقل می کند ما در مجلسی نزد امام رضا(ع) نشسته بودیم که مردم از حلال و حرام از ایشان سوال می کردند سپس یک مرد خراسانی، بلندقد، گندم گون وارد شد و عرضه داشت: السلام علیک یابن الرسول الله. من مردی از دوستان شما هستم که برای حج رفته ام که زاد و توشه خود را گم کرده ام، فقیر نیستم اما اگر شما لطف کنید زاد و توشه ای در اختیار من قرار دهید که به وطنم برگردم آن زاد و توشه را از طرف شما صدقه خواهم داد چون من صاحب نعمت هستم. امام رضا(ع) صبر کردند تا مردم پراکنده شوند و جز دو نفر بیشتر کسی در مجلس نمانده بودند. امام رضا(ع) رخصت طلبیدند و وارد اندرونی شدند و در را بستدند و از درون اندرونی 200 اشرفی را درون ابای خود ریختند و از بالای در اشاره به مرد خراسانی کردند و به او فرمودند: این 200 اشرفی را بگیر و برو و لازم نیست از طرف ما هم آن را صدقه بدهی، زود هم از اینجا برو که من تو را نبینم. سپس اطرافیان از امام پرسیدند شما که این عطیه بسیار زیاد را بخشیدید چرا فرمودید برو که دیگر تو را نبینم. امام فرمودند من نمی خواستم او خجالت بکشد و ذلت سوال کردن را در چهره اش ببینم. چرا که از رسول خدا(ص) شنیده بودم که صدقه پنهانی معادل با 70 بار حج است.

وی درباره ویژگی‌های ائمه اطهار  درباره ناظر و شاهد بودن بر اعمال شیعیان با بیان روایتی توضیح داد: امام هشتم(ع) در توجه به دوستان و شیعیان خود در سفری که به خراسان داشتند در نزدیکی‌های طوس، صدای یک شیون را شنیدند که معلوم بود شخصی از دنیا رفته است. امام به سرعت خود را به او رساندند و زیر جنازه را گرفتند. وقتی که به کنار قبر آمدند امام دست بر سینه او قرار دادند و فرمودند امروز بر تو هیچ گناهی نیست و تازه از مادر متولد شده ای و بشارت بهشت را به تو می دهم. شخصی عرض کرد: یا بن رسول الله(ص) مگر شما این شخص را می شناسید؟ تاکنون که به این سرزمین وارد نشده اید! امام رضا(ع) فرموند آیا مگر نمی دانید هر صبح و شام اعمال شیعیان ما به ما عرضه می شود. اگر گناهی از ایشان دیدیم از خداوند می خواهیم که او را عفو کند و اگر کار خوبی از وی دیدیم شکر می کنیم.

این کارشناس علوم قرآنی درباره اهمیت زیارت امام رضا(ع) بیان کرد: ما در مورد زیارت امام رضا و امام حسین(ع) سفارشات بسیار زیادی شنیده‌ایم. حتی از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که پاره ای از تن من در محلی غریب مدفون خواهد شد که هر مومنی که او را زیارت کند بهشت بر او واجب است. هر غمناکی که او را زیارت کند، خداوند غم او را از بین می برد، هر گرفتاری که او را زیارت کند خداوند گرفتاری او را رفع می کند و حتی آنقدر ثواب زیارت امام رضا زیاد است  که هر کسی که بامعرفت امام رضا را  زیارت کند ثوابی برابر یک میلیون حج مقبوله دارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین مرادی ادامه داد: امام رضا(ع) می‌فرماید: "مَنْ زَارَنِي عَلَى بُعْدِ دَارِي أَتَيْتُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِي ثَلَاثِ مَوَاطِنَ، حَتَّى أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا إِذَا تَطَايَرَتِ الْكُتُبُ يَمِيناً وَ شِمَالًا وَ عِنْدَ الصِّرَاطِ وَ عِنْدَ الْمِيزَانِ". " هر كس مرا با دورى راه زيارت كند و از راه دور به زيارت من آيد در روز قيامت در سه موقف به يارى او خواهم آمد تا او را از ناراحتی هاى آن حال نجات دهم: اوّل در آن هنگامی كه نامه‏ هاى اعمال پخش مى ‏شود از جانب راست و از جانب چپ كه "فَأَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِيَمِينِهِ فَسَوْفَ يُحاسَبُ حِساباً يَسِيراً"، هر كس كه نامه عملش به دست راستش داده شود با نرمى و سهولت به حساب او رسند؛ "وَ أَمَّا مَنْ أُوتِيَ كِتابَهُ بِشِمالِهِ فَيَقُولُ يا لَيْتَنِي لَمْ أُوتَ كِتابِيَهْ وَ لَمْ أَدْرِ ما حِسابِيَهْ ..... هَلَكَ عَنِّي سُلْطانِيَهْ" و امّا آنكه كتابش را به دست چپش دهند خواهد گفت: اى كاش نامه ‏اش را به او نمى ‏دادند و به حسابش نمى ‏رسيدند. دوم، در آن هنگام كه از صراط مي گذرد و سوم، در آن وقت كه عمل او را بررسى كرده مى ‏سنجند.


وی با اشاره به اعتقادات سیاسی حضرت امام رضا(ع) افزود: امام رضا(ع) معتقد بودند بنی عباس همگی طاغوتی هستند حتی وقتی مامون امام را برای پذیرش ولایتعهدی دعوت می کند و امام آن را قبول نکردند؛ مامون ایشان را مجبور کرد که امام فرمود ورود من به ولایتعهدی مثل جدم امیرالمومنین است که وارد شورای شش نفره شدند؛ چون ایشان نیز به اجبار وارد شورای شش نفره شدند. در واقع امام رضا همانند امیرالمومنین مجبور به ولایتعهدی شدند چون دشمن گفته بود اگر  وارد ولایتعهدی نشود ایشان را خواهند کشت.

حجت‌الاسلام والمسلمین مرادی خاطرنشان کرد: یکی از ویژگی‌های بارز امام هشتم تلاش بسیار ایشان در رفع حاجات مردم بود و در دل‌های مردم نفوذ معنوی زیادی داشتند.