هر آنچه که در مورد اختلال کم توجهی-بیش فعالی باید بدانید

8:59 - 21 بهمن 1396
کد خبر: ۳۹۵۴۰۷
اختلال کم توجهی-بیش فعالی با نام اختصاری «ADHD» یک اختلال مربوط به سلامت روانی است که می تواند باعث فعالیت های بدنی بیش از حد نرمال و رفتارهای ناگهانی هوسی منجر می شود.
هر آنچه که در مورد اختلال کم توجهی-بیش فعالی باید بدانیدبه گزارش گروه فضای مجازی ،  افرادی که به اختلال کم توجهی-بیش فعالی مبتلا هستند ممکن است روی تمرکز کردن بر یک کار یا وظیفه خاص یا ساکت نشستن برای مدت زمان طولانی مشکل داشته باشند. این اختلال هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده می‌شود.

نشانه‌های اختلال کم توجهی-بیش فعالی

رفتار‌های بسیار متنوعی را می‌توان به افراد دارای این اختلال مرتبط ساخت که از آن میان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مشکل داشتن در تمرکز یا متمرکز شدن بر روی یک وظیفه
فراموش کردن به پایان رساندن کار‌ها به طور دائمی
پرت شدن حواس به سادگی
مشکل داشتن در آرام نشستن
پریدن وسط حرف‌های دیگران

فردی که به اختلال کم توجهی-بیش فعالی مبتلاست بدون شک همه این رفتار‌ها یا دستکم تعدادی از آن‌ها را دارد و نشانه‌های آن در انواع مختلف اختلال کم توجهی-بیش فعالی متفاوت است.

انواع اختلال کم توجهی-بیش فعالی

روانشناسان و روان درمانگر‌ها برای این که راحتتر و موثرتر بتوانند اختلال کم توجهی-بیش فعالی را درمان کنند آن را در سه نوع عمده دسته بندی می‌کنند. این انواع عبارتند از:

بی توجهی غالب
بیش فعالی هوسی غالب
ترکیب این دو
بی توجهی غالب
اختلال کم توجهی-بیش فعالی

همانطور که نام این دسته بندی نیز نشان می‌دهد در این نوع از اختلال کم توجهی-بیش فعالی، فرد در تمرکز کردن، به پایان رساندن وظایف و دنبال کردن دستورالعمل‌ها و دستورات دیگران مشکل دارد. روانشناسان بر این باورند که کودکانی که به این نوع از اختلال مذکور مبتلا هستند معمولاً دیر تشخیص داده می‌شوند، زیرا این دسته غالباً علاقه‌ای به سر و صدا کردن و به هم ریختن کلاس ندارند. این نوع اختلال معمولاً در میان دختران شایع است.

بیش فعالی هوسی غالب

افرادی که به این نوع از اختلال کم توجهی-بیش فعالی مبتلا هستند رفتار‌های بیش فعالی و هوسی از خود نشان می‌دهند. این رفتار می‌تواند شامل بی قراریریال پریدن وسط حرف‌های دیگران و صبر نداشتن برای رسیدن نوبت اشاره کرد. اگر چه بی توجهی و مشکل داشتن در تمرکز در این دسته از افراد مسئله غالب و مهمی نیست، اما افرادی که در این دسته می‌گیرند نیز ممکن است در زمینه تمرکز کردن بر روی وظایف با مشکل مواجه شوند.

ترکیب بی توجهی غالب و بیش فعالی هوسی غالب

این نوع معمول‌ترین اختلال کم توجهی-بیش فعالی است که افراد به آن مبتلا می‌شوند. افراد دارای این اختلال تمامی نشانه‌های دو گروه قبلی را دارند؛ از عدم توانایی تمرکز کردن تا بیش فعالی و انرژی بیش از حد و در نهایت انجام رفتار‌های هوسی.

روش درمان در هر کدام از این اختلال‌ها متفاوت خواهد بود. جالب‌تر این که ممکن است در طول زمان شما از دسته‌ای وارد دسته دیگر شوید و اختلال شما تغییر پیدا کند. از این رو درمان شما نیز همراه با این تغییرات دچار تغییر خواهد شد.

اختلال کم توجهی-بیش فعالی در بزرگسالان

بیش از ۶۰ درصد بچه‌های مبتلا به این اختلال در دوران بزرگسالی نیز نشانه‌های آن را از خود نشان خواهند داد. اما معمولاً مقدار این نشانه‌ها و دفعات آن با افزایش سن کمتر و کمتر می‌شود. تشخیص و درمان این اختلال را باید جدی گرفت. اختلال کم توجهی-بیش فعالی درمان نشده در دوران بزرگسالی می‌تواند تاثیر منفی بزرگی بر روی تمامی جنبه‌های زندگی فرد داشته باشد. این تاثیرات منفی از مشکل داشتن در مدیریت زمان تا فراموشی و عجول بودن متفاوت خواهد بود که می‌تواند زندگی شخصی و کاری فرا را تحت تاثیر قرار داده و فرد را در روابطش دچار مشکل عمده سازد.

اختلال کم توجهی-بیش فعالی در کودکان

از هر ۱۰ کودک ۵ تا ۱۷ سال یک نفر نشانه‌های این اختلال را در خود خواهد داشت که آن را به یکی از شایع‌ترین بیماری‌های روانی کودکان در سراسر جهان تبدیل کرده است. بیشتر این کودکان مشکلاتشان را در مدرسه بروز می‌دهند و نمی‌توانند سر کلاس درس تمرکز داشته یا نظم را رعایت کنند. احتمال ابتلا به این اختلال در پسران دو برابر دختران است. این موضوع شاید به این دلیل باشد که پسران معمولاً استعداد بیشتری برای نشان دادن بیش فعالی دارند، اما این نشانه در دختران نسبتاً کمتر دیده می‌شود. دخترانی که به این اختلال مبتلا هستند معمولاً نشانه‌های زیر را دارند:

روزانه به کررات رویاپردازی می‌کنند.
معمولاً نگران هستند و استرس دارند.
به افسردگی دچار می‌شوند.
بیشتر پرحرفی می‌کنند تا بیش فعالی.
بیش از حد احساسی و عاطفی هستند.

بسیاری از نشانه‌های اختلال کم توجهی-بیش فعالی معمولاً رفتار‌های معمول بچگانه هستند از این رو تشخیص اینکه کدام یک از این نشانه‌ها با اختلال مذکور ارتباط دارد و کدام ندارد کار سختی خواهد بود.

دلیل اختلال کم توجهی-بیش فعالی چیست؟

علیرغم شیوع و گستردگی این اختلال، هنوز پزشکان و محققان نتوانسته اند دلیل ابتلا به این بیماری روانی را شناسایی کنند. اما به نظر می‌رسد که این اختلال ریشه عصبی داشته و ژنتیک نیز می‌تواند نقش دومی داشته باشد. محققان بر این باورند که کاهش در میزان ترشح دوپامین در مغز یکی از دلایل بوجود آمدن اختلال کم توجهی-بیش فعالی است. دوپامین یک ماده شیمیایی در مغز است که به حرکت سیگنال‌ها از یک عصب به عصب دیگر کمک می‌کند و نقش بسزایی در بوجود آمدن واکنش‌ها و حرکات احساسی دارد.

برخی دیگر از تحقیقات نشان می‌دهد که ساختار مغزی افراد دارای این اختلال با دیگران تفاوت‌هایی دارد. بر اساس مطالعات انجام گرفته، حجم بخش ماده خاکستری در مغز افراد مبتلا به اختلال کم توجهی-بیش فعالی نسبت به دیگران کمتر است. ماده خاکستری مغز در فعالیت‌های زیر نقش بسزایی دارد:

سخن گفتن
کنترل رفتار
تصمیم گیری
کنترل عضلات

مطالعاتی نیز در مورد تاثیر سیگار کشیدن در دوران بارداری بر میزان احتمال ابتلا به این اختلال در حال انجام است که تاکنون نتایج آن مشخص نشده است.

آزمایش اختلال کم توجهی-بیش فعالی و تشخیص آن

هیچ تست منفردی وجود ندارد که بتواند با دقت کامل بگوید که شما یا فرزندتان به این اختلال دچار شده اید و بدین ترتیب بسیاری از پزشکان بر این باورند که تنها با یک تست نمی‌توان ابتلای شخص به اختلال کم توجهی-بیش فعالی را به طور یقین تایید یا تکذیب کرد. برای تشخیص این اختلال باید تمامی نشانه‌هایی که در ۶ ماه اخیر در شما یا فرزندتان دیده شده توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد. پزشکان معمولاً اطلاعاتی در مورد فرد را از طریق خانواده و همکاران یا همکلاسی‌ها و معلمین بدست خواهند آورد و از چک لیست‌ها و نمره بندی برای بررسی نشانه‌های استفاده خواهند کرد. همچنین آزمایش فیزیکی برای تشخیص دیگر مشکلات مربوط به سلامتی نیز ضروری خواهد بود.

درمان اختلال کم توجهی-بیش فعالی

درمان این اختلال معمولاً شامل رفتار درمانی، دارو درمانی یا ترکیبی از هر دو خواهد بود. روش‌های درمانی مانند روان درمانی یا گفتار درمانی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرند. با گفتار درمانی، شما یا فرزندتان از تاثیراتی که این اختلال بر روی زندگی تان گذاشته و روش‌هایی برای کنترل آن صحبت خواهید کرد. رفتار درمانی نیز می‌تواند به اشخاص مبتلا به این اختلال کمک کند که به رفتار‌های خود نظارت داشته و آن را کنترل کنند. درمان‌های دارویی نیز می‌تواند در معالجه این اختلال موثر باشد. این دارو‌ها معمولاً عملکرد بخش‌هایی از مغز و تولید برخی مواد شیمیایی را تحت تاثیر قرار داده و به شما کمک می‌کنند که اعمال و رفتار‌های خود را تحت کنترل داشته باشید.

دارو‌های تجویزی برای درمان اختلال کم توجهی-بیش فعالی

دو نوع داروی اصلی که برای درمان این اختلال تجویز می‌شون از نوع محرک یا غیرمحرک خواهند بود. محرک‌های سیستم اعصاب مرکزی پراستفاده‌ترین دارو‌های برای درمان این اختلال به شمار می‌روند. این دارو‌ها با افزایش میزان ترشح دوپامین و نوراپی نفرین نشانه‌های اختلال کم توجهی-بیش فعالی را کاهش می‌دهند. از میان این دارو‌ها می‌توان به متیل فنیدیت (ریتالین) و محرک‌های با پایه آمفتامین اشاره کرد.

اگر این دارو‌های محرک تاثیری بر روی نشانه‌های این اختلال نداشته یا تاثیرات جانبی شدید و مخربی داشته باشند، پزشک به سمت دارو‌های غیرمحرک خواهد رفت. این دارو‌ها نیز با افزایش سطح نوراپی نفرین در مغز تاثیر درمانی خود را اعمال خواهند کرد. از این دارو‌های غیرمحرک می‌توان به اتوموکستین (استراترا) و دارو‌های ضد افسردگی مانند نورتریپتیلین اشاره کرد. دارو‌هایی که برای درمان این اختلال به کار می‌روند علاوه بر این که ممکن است تاثیرات جانبی ناخوشایندی داشته باشند در مواردی علاوه بر درمان اختلال مذکور فواید دیگری نیز برای فرد خواهند داشت.

درمان‌های طبیعی برای اختلال کم توجهی-بیش فعالی

علاوه بر دارو‌ها و در کنار آن‌ها می‌توان از روش‌های درمانی طبیعی نیز برای درمان این اختلال استفاده کرد. برای مثال در ابتدا می‌توان با داشتن یک سبک زندگی سالم کمک زیادی به درمان این بیماری کرد. کارشناسان روش‌های درمانی طبیعی زیر را در این مورد پیشنهاد کرده اند:

داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل

داشتن دستکم ۶۰ دقیقه فعالیت فیزیکی در روز
داشتن خواب کافی
استفاده کمتر از تلفن همراه، کامپیوتر و تلویزیون در طول روز در حد امکان

مطالعات نشان داده که یوگا، تای چی و گذراندن ساعاتی از روز در بیرون از خانه می‌تواند باعث آرامش ذهن‌های بیش فعال شده و نشانه‌های اختلال کم توجهی-بیش فعالی را کاهش دهد. مدیتیشن برای بالا بردن هوشیاری و توجه نیز یکی از گزینه‌هایی است که می‌تواند موثر باشد. مطالعات نشان داده که مدیتیشن تاثیر قابل توجه و مثبتی بر روی فرآیند‌های توجه و فکر کردن و همچنین نگرانی و افسردگی دارند. دوری از برخی محرک‌های شیمیایی و افزودنی‌های غذایی نیز می‌تواند در کاهش نشانه‌های این اختلال موثر باشد.

آیا اختلال کم توجهی-بیش فعالی یک معلولیت است؟

در حالی که اختلال کم توجهی-بیش فعالی یک بیماری روانی تلقی می‌شود، اما نمی‌توان آن را یک معلولیت در نظر گرفت. با این وجود، این اختلال می‌تواند فرآیند یادگیری را برای شما دشوار سازد و افرادی که از این اختلال رنج می‌برند معمولاً دچار اختلالات یادگیری هستند. برای مقابله با این اختلال در کودکان بهتر است والدین و معلمان برنامه ریزی‌های جداگانه‌ای برای این افراد داشته باشند. از این برنامه‌ها می‌توان به اختصاص دادن زمان بیشتر برای آموزش به این افراد و تنظیم یک روش امتحانی مجزا و تشویقی استفاده کنند. اگر چه این اختلال را نمی‌توان یک معلولیت دانست، اما می‌تواند زندگی کلی یک فرد را تحت تاثیر منفی خود قرار دهد.

اختلال کم توجهی-بیش فعالی و افسردگی

اگر شما یا کودکتان به این اختلال ابتلا دارید احتمال افسردگی نیز در شما بالا خواهد بود. در واقع میزان وقوع افسردگی در کودکانی که به اختلال کم توجهی-بیش فعالی مبتلا هستند نسبت به کودکانی که نشانه‌های این اختلال را ندارند ۵ برابر بیشتر است. همچنین ۳۱ درصد از افراد بالغ مبتلا به این اختلال دچار افسردگی نیز می‌شوند. اگر چه ابتلای همزمان به این دو اختلال بسیار ناخوشایند است، اما باید بدانید که برای هر دو اختلال روش‌های درمانی وجود دارد که در بسیاری از موارد مشترک هستند. برای مثال گفتار درمانی برای درمان هر دو اختلال کاربرد دارد. همچنین دارو‌های ضد افسردگی مانند بوپروپیون می‌تواند نشانه‌های اختلال کم توجهی-بیش فعالی را نیز کاهش دهد.

نکاتی برای کنار آمدن با اختلال کم توجهی-بیش فعالی
 
: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.

برچسب ها: اختلال کم توجهی

ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *