سهم سواری‌ها در تولید آلودگی هوا چقدر است؟
سیاهه انتشار آلودگی هوای تهران، علاوه بر تعیین سهم منابع ثابت و متحرک، سهم تقریبی خودروها به تفکیک ناوگان از کل انتشار آلودگی هوای تهران را مشخص کرده است اما آنچه توجه و مرور مجدد این سیاهه و توجه به برخی نکات را واجب می‌کند؛ واکنش مسئولان در مورد «سهم ناچیز سواری‌ها در تولید آلودگی هوای تهران» است.
به گزارش گروه فضای مجازی ، خبر اساس سیاهه انتشار آلودگی هوای تهران سهم سواری‌ها در تولید ذرات معلق دو درصد و سهم این خودروها در سایر آلاینده‌ها ۴۹ درصد ارزیابی شده است. سهم دو درصدی سواری‌ها در تولید ذرات معلق، بسیاری از مسئولان را دچار خطا کرده و باعث شده در برنامه‌های کاهش آلودگی هوا، توجه کامل به این ناوگان نشود.
پیش از این شهربانو امانی-عضو شورای شهر تهران- طی یادداشتی در مورد آلودگی هوا ضمن اشاره به سهم ۷۰ درصدی منابع متحرک گفت: کمتر از سه درصد این آلودگی را خودرو‌های سواری تولید می‌کنند بنابراین برای یک راه حل فوری باید تمرکزمان را بر کامیون‌ها، اتوبوس‌های با سوخت گازوئیل و موتورسیکلت‌ها بگذاریم.
سئوال اصلی اینجاست که سهم سواری‌ها در میان آلودگی هوای تهران تا این حد که این عضو شورا تاکید کرده؛ ناچیز است؟ و آیا به همین راحتی می‌توان از کنار خودرو‌های سواری و آلودگی ناشی از آن‌ها عبور کرد؟
مسعود تجریشی-معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار کرد: بر اساس مطالعات سال ۱۳۹۵، سهم خودرو‌های سواری اعم از شخصی، ون و تاکسی در تولید آلودگی سه درصد است علیرغم اینکه این دستگاه‌ها ۸۰ درصد ناوگان تهران را تشکیل می‌دهند.
افزون بر اینها، عیسی کلانتری - رئیس سازمان حفاظت محیط زیست - در ماه‌های گذشته بار‌ها عامل اصلی آلودگی هوای تهران را کامیون‌ها و اتوبوس‌ها دانست و بر ضرورت نوسازی کامیون‌ها و اتوبوس‌ها تاکید کرد البته این اصرار و تاکید بسیار به‌جاست و ضروری است که نسبت به جایگزینی کامیون‌ها، مینی‌بوس‌ها و اتوبوس‌های فرسوده بی‌معطلی اقدام شود و حداقل نصب فیلتر دوده روی این دستگاه‌ها مورد تمرکز قرار گیرد. اما سهم به ظاهر اندک سواری‌ها در تولید ذرات معلق مسئولان را به یک خطا دچار کرده است و آن غفلت از سهم بالای سواری‌ها در تولید «ذرات معلق ثانویه» است.
باید بدانیم آلاینده‌هایی که از اگزوز سواری‌ها خارج می‌شود؛ لزوما همان آلاینده‌ای نیست که ما انسان‌ها تنفس می‌کنیم. به عبارت ساده‌تر؛ گاز‌ها و ذرات معلق اولیه تولید شده از خودرو‌های سواری بر اثر تماس با نور خورشید و سایر فعل و انفعالات جوی، تبدیل به یک آلاینده جدید به اسم «ذرات معلق ثانویه» می‌شود.
محمدعلی احترام-کارشناس حوزه آلودگی هوا- در این باره می‌گوید: غفلت از آلاینده ثانویه ممکن است ما را در ارزیابی نقش خودرو‌های سواری در تولید آلودگی هوا دچار خطا کند. ضمن اینکه بر اساس تحقیقات انجام شده، در تخمین‌های منبع‌شناسی در کشور‌های مختلف در شرایط دمای پایین، حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد ذرات معلق (pm۲.۵) شهر‌ها از نوع ذرات ثانویه است، بنابراین منطقی نیست که سواری‌های بنزین‌سوز را در تولید آلودگی به ویژه در فصول سرد سال دست کم بگیریم.
در این باره حسین شهبازی که مدیریت پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران را برعهده دارد، معتقد است: آلاینده‌های گازی به وسیله بسیاری از خودرو‌های سواری تولید می‌شوند و قابلیت تبدیل به ذرات معقل را دارند بنابراین ادعای اینکه خودرو‌های سواری هیچ نقشی در تولید آلودگی ندارند، ادعای درستی نیست.
وی می‌گوید: خودرو‌های سواری از سه طریق در غلظت ذرات معلق شهر تهران تأثیر گذار هستند؛ یکی ذرات خروجی اگزوز که در سیاهه انتشار شهر تهران در قالب ذرات معلق اولیه مورد بررسی قرار گرفته و سهم ۲ درصدی در انتشار سالانه شهر تهران برای آن مشخص شده است. دیگری تشکیل ذرات ثانویه در اتمسفر بر اثر انتشار آلاینده‌های گازی ناشی از خودرو‌های سواری است و سومین راه تولید، ذرات سایشی ناشی از سایش ترمز و لاستیک و بازنشر ذرات ته‌نشین شده بر روی سطح زمین بر اثر تردد خودروها است.
تجهیز خودرو‌های بنزینی به کاتالیست و حذف خودرو‌های فرسوده در کاهش آلاینده ثانویه نقش چشمگیر دارد
احترام -عضو هیات علمی دانشکده انرژی و مکانیک دانشگاه شهید بهشتی - با اشاره به نقش کاتالیست (سامانه پس پالایش) خودرو و کیفیت سوخت در کاهش آلاینده ذرات ثانویه، به روند نظارت بر چرخه تولید خودروها انتقاد می‌کند و می‌گوید: این موضوع در دنیا به عنوان یک موضوع نسبتا جدید پیگیری می‌شود و تحقیقات بسیاری درباره آن آغاز شده است، اما کیفیت کاتالیست خودرو‌های سواری، مرغوبیت سوخت به ویژه از لحاظ مواد تبخیری و گوگرد در این زمینه اهمیت بسیاری دارد بنابراین تجهیز خودرو‌های بنزینی به کاتالیست مناسب و حذف خودرو‌های فرسوده می‌تواند تا حد چشمگیری در کاهش میزان تولید آلاینده ثانویه نقش داشته باشد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه بر اساس برآورد‌ها و نتایج معاینه فنی، معمولا کاتالیست‌های نصب شده روی برخی سواری‌ها کیفیت مناسبی ندارند، تاکید می‌کند: برخی سواری‌هایی که باید بر اساس استاندارد تولید شوند با سواری‌هایی که در اختیار مردم قرار می‌گیرند؛ تطابق ندارند و کیفیت نامناسب کاتالیست سواری‌ها این موضوع را تایید می‌کند و همه این موارد به نحوه نظارت بر تولید خودرو مرتبط است.
این کارشناس حوزه خودرو ضمن ابراز تاسف از واگذاری نظارت بر تولید خودروها به بخش‌های خصوصی می‌گوید: در همه جای دنیا نظارت بر چرخه تولید خودرو برعهده دولت قرار می‌گیرد تا شک و شبهه‌ای در آن وارد نباشد، اما متاسفانه در کشور ما برعکس است و بازرسی تولید خودرو به شرکت‌های خصوصی یه به عبارت درست‌تر شرکت‌های خصولتی سپرده شده است و همین وضعیت چرخه نظارت در کشور ما را دچار ایرادات اساسی کرده است.
احترام تاکید می‌کند: سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط زیست باید نظارت و بازرسی خود را در زمینه تولید خودروها تشدید کنند. متاسفانه در حال حاضر این دو سازمان به دلیل عدم دسترسی به تجهیزات به‌روز، نظارت بر تولید خودروها را به شرکت‌های خصوصی واگذار کرده‌اند و همین کار شروع بسیاری از مشکلات است.
تهران امروز در شرایط هشدار قرار دارد و هوا برای همه گروه‌های سنی ناسالم است و حتی مدارس تهران تعطیل شده است. در ماه‌های گذشته علاوه بر تصویب قانون هوای پاک در مجلس شورای اسلامی، در دولت نیز تصمیماتی برای کاهش آلودگی هوا گرفته شد البته نگاه صفر و صدی به منابع آلاینده ممکن است کشور را در کاهش آلودگی هوا دچار شکست کند. آنچه در این میان حیاتی است؛ ارتباط بیش از پیش تصمیم‌سازان در شورا‌های شهر، دولت و مجلس با بدنه علمی و دانشگاهی کشور برای تبیین سهم دقیق سواری‌ها اعم از ذرات اولیه و ثانویه است تا از اتخاذ رویکرد تک‌بعدی در این زمینه خودداری شود.
: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
