نگاهی به اساسنامه جدید «حماس»؛ پافشاری بر آرمان‌های فلسطین یا عقب نشینی از اصل فلسطین از بحر تا نهر
دوشنبه شب رسانه‌های خبری از انتشار سند سیاسی جدیدی از سوی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) خبر دادند که براساس آن برپایی کشور مستقل فلسطین در مرزهای ۱۹۶۷ به عنوان یک توافق ملی مورد تأکید قرار گرفته است.
به گزارش گروه بین‌الملل ، دوشنبه شب رسانه‌های خبری از انتشار سند سیاسی جدیدی از سوی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) خبر دادند که براساس آن برپایی کشور مستقل فلسطین در مرزهای ۱۹۶۷ به عنوان یک توافق ملی مورد تأکید قرار گرفته است.
درهمین راستا خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس در نشست مطبوعاتی در دوحه قطر با هدف ابلاغ سند سیاسی جدید موسوم به اصول و سیاست‌های کلی حماس اظهارکرد: تهیه این سند نزدیک به دو سال طول کشیده و نشان دهنده اجماع و رضایت عمومی رهبران این جنبش و سازمان‌های آن در داخل و خارج است.
نگاهی به اساسنامه جدید «حماس»
این سند سیاسی تحت عنوان "اصول و سیاست‌های کلی حماس" منشر شده که در ۴۲ بند و ۱۱ عنوان تنظیم شده‌است؛ حماس در این بند‌ها به معرفی خود، پروژه و دیدگاهش درباره آزادسازی فلسطین و نظام سیاسی آن پرداخته و به اصول و مبانی اساسی مساله فلسطین، وحدت ملت و یکپارچگی سرزمین و آرمان فلسطین و تعریف نظام سیاسی آن نیز اشاره کرده است.
از مهمترین بندهای این سند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• مرجعیت حماس در اهداف و فعالیت هایش اسلام و هدف این جنبش آزادسازی فلسطین و مبارزه با پروژه صهیونیزم است.
• فلسطین سرزمینی عربی اسلامی است که با مرزهای شناخته شده‌اش از رود اردن در شرق تا دریای مدیترانه در غرب و منطقه راس الناقوره در شمال تا ام رشراش در جنوب، جغرافیایی واحد و یکپارچه و غیرقابل تجزیه است که رژیم اشغالگر هیچ حقی در این سرزمین ندارد.
• گذر زمان هرگز موجب لغو حق ملت فلسطین در بازگشت به سرزمین خود نخواهد شد و در کنار آن باید به آوارگان فلسطینی غرامت هم پرداخت شود، اسکان فلسطینیان در خارج یا طرح میهن جایگزین را هرگز قبول نداریم.
• قدس پایتخت کشور آینده فلسطین است و اقدامات رژیم صهیونیستی برای تحریف حقایق و از بین بردن نشانه‌های اسلامی و عربی این شهر باطل و بیهوده است.
• مسجد الاقصی تنها متعلق به مسلمانان است و هرگونه طرح رژیم صهیونیستی در این مسجد باطل و نامشروع است.
• پروژه صهیونیزم نژاد‌پرستانه و تجاوزگرانه و در تضاد با خواسته‌ها و حقوق اساسی ملت فلسطین است و نه تنها این ملت، بلکه کل امت اسلامی و عربی را هدف قرار داده و صلح و امنیت جهانی و جامعه بشریت را نیز تهدید می‌کند.
• مبارزه با پروژه صهیونیزم، جنگ علیه صهیونیست‌های اشغالگر است نه جنگ با یهودیان بخاطر یهودی بودن؛ یهودی‌ستیزی ارتباطی به تاریخ عرب‌ها و مسلمانان ندارد بلکه به اروپا مربوط می‌شود.
• هرگز رژیم صهیونیستی را به رسمیت نمی‌شناسیم و اعلامیه «بالفور» و قطعنامه‌های بین المللی در زمینه تقسیم فلسطین را قبول نداریم، هرگونه طرح سازش که مبتنی بر ظلم به ملت فلسطین باشد، باطل بوده و به صلح منتهی نمی‌شود، تشکیل کشور مستقل فلسطینی با حاکمیت کامل به پایتختی قدس در مرزهای چهارم ژوئن ۱۹۶۷ همراه با بازگشت آوارگان و پناهندگان به منازل خود را یک صیغه توافقی ملی مشترک می‌دانیم.
• مقاومت از جمله مقاومت مسلحانه حق مشروع ملت فلسطین است و آزاد سازی فلسطین وظیفه عموم ملت فلسطین و کل امت اسلامی و عربی و مسئولیتی انسانی است.
• به تکثرگرایی، شراکت ملی و گفتگو ایمان داریم، تشکیلات خودگردان باید در مسیر خدمت رسانی به ملت فلسطین گام بردارد، تصمیمات ملی فلسطین باید مستقل بوده و به طرف‌های بیگانه وابستگی نداشته باشد.
• مساله فلسطین، مساله مرکزی امت اسلامی- عربی و دارای ابعاد انسانی و بین المللی بزرگی است.
• به ارزش‌های همکاری، عدالت، آزادی و احترام به خواست ملت‌ها باور داریم و از موضع تمامی طرف‌های حامی حقوق ملت فلسطین استقبال می‌کنیم.
بندهای جنجالی اساسنامه
آنچه که بیش از همه موجب سروصدای زیاد درباره این سند شده بند ۲۰ این سند و به خصوص خط آخر آن است که برخی آن را نشانه عقب‌نشینی حماس از مبارزه با رژیم صهیونیستی و دست‌کشیدن از رزمندگی خود برای آزادی کامل سرزمین های اشغالی و تلویحا پذیرفتن موجودیت رژیم اشغالگر می‌دانند.
متن کامل بند ۲۰ سند به شرح ذیل است:
«حماس بر این باور است که هیچ بخش از خاک فلسطین نباید به هر دلیلی و تحت هر شرایط و فشاری مورد مذاکره یا چشم‌پوشی قرار گیرد و این امر بدون توجه به این که اشغالگری تا چه زمانی به طول خواهد انجامید، پابرجاست. حماس با هر رویکرد جایگزینی در مقابل آزادی تمام و کمال فلسطین از رود تا دریا مخالف است. با این حال، حماس بی آن که مخالفت با ماهیت صهیونیستی را کنار بگذارد و از حقوق فلسطینی‌ها دست بکشد، تشکیل کشور مستقل و دارای حاکمیت فلسطین به پایتختی بیت‌المقدس بر اساس مرزهای ۴ ژوئن ۱۹۶۷ را مد نظر قرار می‌دهد».
«خالد مشعل» در نشست خبری رونمایی از اساسنامه «حماس» ضمن تشریح برخی از بندهای آن تأکید کرد که این سند هرگونه خدشه به مقاومت و سلاح آن و به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی را رد می‌کند.
از دیگر موارد منافشه‌انگیز اساسنامه جدید حماس نسبت به اساسنامه قدیمی ۱۹۸۸ این است که اشاره‌ای به گروه «اخوان المسلمین» و پیوند ایدئولوژیکی حماس با این گروه نشده یا از عبارت نابودی اسرائیل سخنی به میان نیامده‌است.
با اینکه «خالد مشعل» در نشست خبری مذکور اظهار کرد که حماس همچنان از لحاظ فکری از آموزه‌های اخوان‌المسلمین پیروی می‌کند، اما بسیاری از تحلیل‌گران اعتقاد دارند که حماس به علت پارهای از مشکلات در پی رابطه اقتصادی با دولت مصر است به همین دلیل تلاش کرده که پیوند ایدئولوژیکی خود را با اخوان‌المسلمین را کنار بگذارد چرا که اخوان‌المسلمین از جمله گروه‌های سیاسی غیرقانونی در مصر است؛ شاید استقبال غیررسمی دولتمردان مصر از این وجه از اساسنامه حماس از این زاویه قابل‌فهم است.
اساسنامه حماس عقب نشینی از آرمان‌های فلسطین یا همراه شدن با تحولات
جریان‌ها و گروه‌های سیاسی زنده و اجتماعی معمولا همگام با تحولات جامعه برای اثرگذاری بیشتر و جا نماندن از تحولات سیاسی و اجتماعی به صورت مداوم خود را بازتعریف می‌کنند بدون آنکه از هدف و راهبرد اصلی خود دست بکشند، و این امر به خصوص درباره گروه‌ها و جریانهای انقلابی مصداق بیشتری دارد، اما بسیار از رسانه‌های جهان و عمدتا رسانه‌های ضد جریان مقاومت در منطقه انتشار این سند را نشانه‌ای از دست‌کشیدن حماس از مبارزه برای تحقق آرمان اصلی خود یعنی آزادی اراضی اشغالی و نابودی رژیم صهیونیستی می‌دانند.
شاید انتشار اساسنامه حماس در این برهه از زمان و نظر به تحولات منطقه‌ای و به ویژه برخی از بندهای بعضا مبهم آن موجب دامن‌زدن به این ایده شود که حماس گام در راهی نهاده که به مرور از آرمان‌های مردم فلسطین و مبارزه با دشمنان آن‌ها دور خواهد شد، اما باید توجه داشت حتی در بدبینانه‌ترین حالت یک جنبش اجتماعی و انقلابی نمی‌تواند یک‌شبه و به تمامی آرمان خود که نتیجه مبارزه و مقاومت چندین نسل از آن جامعه است را کنار بگذارد و رهبران آن هرگونه که بخواهند مسیر آن جنبش را تغییر دهد؛ بدون شک نخستین کسانی که در برابر چرخش ناگهانی رهبران جنبش مقاومت خواهند خود جریانهای داخلی آن جنبش است، براین اساس در ضدیت با تفسیر رسانه‌های مسلط و جریانهای ضد مقاومت در منطقه از اساسنامه جدید «حماس»، باید همچنان این حرکت جنبش مقاومت اسلامی فلسطین را در چارچوب آرمان انقلابی آن تفسیر کرد.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
