استان تهران و گلستان پایلوت اورژانس حیوانات/ حضور 75 گونه مهره دار در فهرست سرخ IUCN
: مدیر کل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست گفت: با توجه به حضور 75 گونه مهره دار در کشور در فهرست سرخ IUCN استان تهران و گلستان به عنوان پایلوت اورژانس حیوانات فعال می شوند.
سید مجید خرازیان مقدم در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی میزان، درباره چرایی تشکیل اورژانس حیوانات در کشور گفت: ایران کشوری با شرایط جغرافیایی خاص و تنوع اقلیمی ویژه است. این شرایط باعث شده است، بیش از یکهزار و 140 گونه مهره دار داشته باشیم. اما این غنای گونه ای نباید باعث غرور بیش از حد ما شود و مشکلات را نادیده بگیریم.
وی در ادامه افزود: از این تعداد حدود 75 گونه در فهرست سرخ اتحادیه حفاظت جهانی محیط زیست (IUCN) قرار دارد. این بدین معنی است که این تعاد گونه یا در وضعیت بحرانی هستند یا در معرض خطر انقراض بوده یا در دسته گونه های آسیب پذیر قرار دارند.
مدیر کل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: باید بررسی کرد و دید با بکارگیری چه روش و راه حل هایی می توان وضعیت حفاظت و مراقبت این حیوانات را بهبود بخشید. برای این کار باید دید چالش های پیش رو چیست؟
تعداد کم محیط بانان در کشور
خرازیان مقدم گفت: عواملی که منجر به تهدید حیات وحش می شوند را می توان در سه دسته تقسیم بندی کرد. عامل های طبیعی مانند شیوع بیماری ها یا خشکسالی هایی که در چند سال اخیر وجود داشته است. دسته دوم علت هایی که ناشی از ضعف ساختار حفاظت است؛ سازمان حفاظت از محیط زیست از نظر امکانات، تجهیزات و نیروی انسانی در مضیقه است. در حال حاضر بالغ بر 17 میلیون هکتار از منابع کشور تحت حمایت سازمان قرار دارد و ما کمتر از 3 هزار نفر محیط بان داریم. این بدین معنی است که به ازای هر 6 هزار و 500 هکتار از مناطق حفاظت شده یک محیط بان داریم. همچنین از نظر قوانین نیز در مضیغه هستیم.
وی ادامه داد: عامل سوم هم که چالش اصلی به شمار می رود ناشی از توسعه فعالیت های انسانی است. موارد زیادی از جمله سلاح های غیر مجاز، حضور دام بیشتر از ظرفیت در زیستگاه ها، تجارت غیر قانونی گونه های جانوری و اجزای آنها، اما مهم ترین عامل که در دسته عوامل انسانی جای دارد جزیره ای شدن زیستگاه ها و جمعیت گونه ها است. توجه داشته باشید توسعه راه ها، جاده ها و گسترش سگونت گاه های انسانی و کشت زارها نیزهمه وهمه باعث می شود یک زیستگاه جزیره ای ایجاد شود.
مدیر کل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست افزود: زمانی که جاده را میان یک زیستگاه احداث می کنیم، ارتباط دو سوی جاده با هم قطع شده و مسائل درون آمیزی در جمعیت یک گونه زیاد می شود. در نتیجه به تدریج آن گونه نسبت به بسیاری عوامل مانند تغییرات محیطی و بیماری ها مقاومت خود را از دست می دهد، براین اساس بر اثر کاهش تنوع ژنتیکی که به وجود می آید ممکن است انقراض محلی یک گونه را شاهد باشیم.
آمار بالای تلف شدن حیوانات گوشت خوار بر اثر تصادف
خرازیان مقدم اظهار کرد: از سال 1385 تا 1391 در مدت زمان 7 سال آمار تلفات پستانداران بزرگ جثه را جمع کردیم . در این مدت بالغ بر یکهزار و 200 عدد پستانداران تلف شده اند. با بررسی این تلفات دیده شده که از این تعداد حدود 41 درصد گوشتخواران بوده اند که در این تعداد گوشتخوار 70 درصد بر اثر تصادفات جاده ای از بین رفته اند.این عدد بیانگر این است که جاده کشی در مناطق سهم بسزایی در تلف شدن حیوانات دارد.
وی افزود: در بسیاری از تصادف های جاده ای یا شکارهای غیر مجاز، حیوان در بدو آن اقدام تلف نشده است و تنها آسیب دیده است و اگر به موقع بالای سر حیوان حاضر می شدیم می توانستیم آن را از مرگ یا از آسیب دیدگی که غیر قابل جبران نجات دهیم.
مدیر کل دفتر تنوع زیستی و حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر این که با اورژانس جاده ای می توان بسیاری از این تلفات را جبران کرد، گفت: از نظر وظیفه اخلاقی و قانونی که بر عهده سازمان محیط زیست است بحث راه اندازی امداد و نجات را برای حیوانات پیگیری کردیم. سازمان محیط زیست از نظر نیروی انسانی و امکانات شرایط مطلوبی ندارد. در نتیجه از پتانسیل سمن ها، متخصصان و نهادهای غیر دولتی و علاقه مند به همکاری استفاده می کنیم.
خرازیان مقدم همچنین گفت: در مرحله اول گروه امداد و نجات را احتمالا در استان تهران و گلستان به صورت پایلوت فعال می کنیم. از آنجا که گروه امداد نجات در تهران نمی تواند با 31 استان سرویس بدهد، بعد از دو سال با بودجه ای که در نظر گرفته می شود به سراسر کشوربا فعال کردن نهادهای غیر دولتی هر استان تعمیم می دهیم. اما همه این نهادها به صورت زنجیره به مرکز یعنی سازمان محیط زیست کشور متصل خواهند شد.
