شرایط اقتصادی هنوز به سال 90 بازنگشته است
: نرخ رشد اقتصاد ایران در دو سال گذشته در روندی نزولی، منفی شده بود. هر چند با روی کار آمدن دولت روحانی از شدت آن کاسته شد، اکنون گزارش منتشر شده از سوی بانک مرکزی نشان میدهد نرخ رشد اقتصادی فراتر از پیشبینیها بوده و در بهار امسال رشد 4.6 درصدی را تجربه کرده است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی میزان، با در نظر گرفتن نرخ رشد اقتصادی 4.6 درصدی و بهبود فضای کسب و کار اما هنوز شرایط اقتصادی ایران به وضعیت سال 90 بازنگشته است البته ناگفته نماند وضعیت و شرایط اقتصادی ایران در سال 90 نیز حال و روز خوبی نداشته است اما هنوز اقتصاد ایران به آن شرایط بازنگشته است.
اداره حسابهای اقتصادی بانک مرکزی در این گزارش آورده براساس محاسبات اولیه و مقدماتی، تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایـه و بـه قیمتهـای ثابـت سـال 1383 از 459 هزار و 252میلیارد ریال در سـه ماهـه نخسـت سـال 1392 بـه 480هزار و 491میلیـارد ریـال در سـه ماهـه اول سـال 1393 افزایش یافته که گویای 4.6 درصد رشد اقتصادی درمدت مذکور است.
با توجه بـه رشـد اقتصـادی منفی 4.1درصدی در سه ماهه اول سال 1392محاسبات فصلی نشان میدهد که اقتصاد ایران در سه ماهه نخست سال 1393 نسبت به دوره مشابه سال قبل با افزایش نرخ رشد اقتصادی مواجه بوده است.
آمارها حکایت از آن دارد بخش خدمات با مشارکت 2/2 درصدی و بخش صنعت با 2 درصد بیشترین مشارکت را در نرخ رشد اقتصادی فصل بهار داشتهاند.گزارش بانک مرکزی اشاره دارد، برآورد ارزش افزوده فعالیتهای مختلف اقتصادی درسه ماهه نخست سال 1393نشاندهنده آن اسـت که علت عمده افزایش نرخ رشد تولید ناخالص داخلی را باید در افزایش رشد ارزشافزوده فعالیتهای«نفـت»، «صنعت»، «بازرگانی، رستوران وهتلداری» و «خدمات موسسات پولی و مالی» جستوجو کرد.
چنانکه طی سه ماهه اول سال 1393سهم ارزش افزوده هریک از فعالیـتهای مـذکور در نـرخ رشـد 4.6 درصـدی تولیـد ناخـالص داخلی به ترتیب 0.7، 1.5، 1 و 0.6 واحد درصد برآورد شده است.
عملکرد بخشهای مختلف اقتصاد ایران
براساس آمار منتشر شده دراین گزارش طی سه ماهه اول سال 1393ارزش افزوده گروهکشاورزی به قیمتهای ثابت سال 1383 به میـزان 33هزار و 312میلیارد ریال برآورد شد که نسبت به دوره مشابه سال قبل 3/3درصد افـزایش یافتـه اسـت.
برآوردهـای وزارت جهاد کشاورزی حاکی از آن است که تولید محصولات زراعی وباغی در سال 1393 نسـبت بـه دوره مشـابه سـال قبل به ترتیب 1.4 و 5.9 درصد و تولید محصولات اصلی دامی 9.1 درصد افزایش یافته است.
بانک مرکزی با اشاره به رشد بخش نفت در سه ماهه اول سال 93 اعلام کرده که براساس محاسبات اولیه، ارزش افزوده گروه نفت طی سه ماهه نخست سال 1393 به قیمتهای ثابت سـال1383 به میزان 52 هزار و 477میلیارد ریال برآورد شد که گویـای 6.1 درصـد رشـد نسـبت بـه دوره مشـابه سـال قبـل است.
نتایج حاصل از برآوردهای اولیه در این زمینه نشاندهنده آن است که افزایش نـرخ رشـد ارزش افـزوده این ٣ گروه بهطور عمده ناشی از افزایش نرخ رشد تولید و صادرات نفت خام، تولید میعانات گازی و نیـز افـزایش نرخ رشد تولید گاز طبیعی بوده است.
در این گزارش آمده است: گروه صنایع و معادن در سه ماهه نخست سال 1393 از نرخ رشدی معادل 8.1 درصد برخـوردار بـوده کـه در مقایسه با دوره مشابه سال قبل 15.1 واحد درصد افزایش یافته در نتیجه سهمی معادل 2درصد از نرخ رشد 4.6درصدی اقتصاد را در دوره مورد بررسی به خود اختصاص داده است. درگـروه صـنایع ومعـادن ارزش افزوده بخشهای صنعت، معدن، آب و برق و گاز و ساختمان به ترتیب نرخ رشـد 10، 10.5 11.7 و 2.1 درصدی را به خود اختصاص دادهاند.
در بخش ساختمان، ارزش سرمایهگذاری بخش خصوصی درسـاختمان منـاطق شـهری بـه قیمـتهای جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل 13.5درصد افزایش یافته است. با اعمال شاخصهای قیمت متنـاظر و تعـدیل رقم مذکور، نرخ رشد ارزش افزوده ساختمانهای خصوصی به قیمـتهای ثابـت سـال 1383حـدود 5.7 درصـد برآورد شده است.
در نهایت با احتساب رقم فوق و نیز رشـد ارزش افـزوده ساختمانهای دولتـی، نـرخ رشـد بخش ساختمان به قیمتهای ثابت سال 1383 در حد 2.1درصد برآورد میشود. گروه خدمات با سهمی معادل 2/2 واحد درصد، بیشترین سهم ازنرخ رشد 4.6درصدی تولید ناخـالص داخلی را طی سه ماهه نخست سال 1393 به خود اختصاص داده است.
نرخ رشـد ایـن گـروه در سـه ماهـه اول سـال1393 به 3.7درصد رسید که نسبت به دوره مشابه سال قبل 4.8واحد درصد افزایش یافته است. نرخ رشد شاخص ضمنی گروههای کشاورزی، نفـت، صـنایع ومعـادن و خـدمات بـه ترتیـب معادل33، 8.8، 8.6، 22.1 درصد بوده است.
بهعـلاوه، شـاخص ضـمنی تولیـد ناخـالص داخلـی و تولیـد ناخالص داخلی بدون نفت نیز به ترتیب دارای رشد 19.1 و 21.3 درصدی بودهاند.
در ادامه این گزارش اشاره شده است درسه ماهه اول سال 1393نرخ رشد تولید ناخالص داخلی بـه قیمـت بـازار 4درصد برآورد میشود. براساس محاسبات انجام شده، نرخ رشد هزینههای مصرفی خصوصی 6.1 درصـد، هزینههای مصرفی دولتی 8.3 درصد و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص 5.7 درصد برآورد شده اسـت.
افـزایش قابـل توجه نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص درسه ماهه اول سال 1393 نسـبت بـه دوره مشـابه سـال قبـل عمـدتا ناشی از افزایش نرخ رشد تشکیل سرمایه در ماشینآلات است. افزایش قابل توجه واردات کالاهای سرمایهیی در سه ماهه اول سال 1393نسبت به دوره مشابه سال قبل مهمترین عامل در افزایش نرخ رشد مذکور است. همچنین در این دوره صادرات و واردات کالاها و خـدمات بـه ترتیـب از نـرخ رشـدی معـادل 2.5 و 4.3درصد برخوردار بودهاند.
رشد اقتصادی ایجاد شده قابل درک است
یکی از اقتصاددان ها در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی میزان در خصوص نرخ رشد اقتصادی 4.6 درصدی، گفت: نرخ رشد اقتصادی 4.6 درصدی اعلام شده در فصل بهار قابل درک و قبول است.
سعید شیرکوند با اشاره به اینکه در تئوریهای اقتصاد مدلهای رشد به سه دسته ایستا، ایستای تطبیقی و پویا طبقهبندی میشود، افزود: در مدلهای پویا به طور معمول بر روند چگونگی روند متغیرها تاکید میشود، روند صعودی آن نشان دهنده مثبت بودن نرخ رشد اقتصادی است.
وی ادامه داد: آمارهای منتشر شده سه ماهه اخیر نشان دهنده بهبود فضای کسب و کار است که با نگاه اجمالی این امر قابل درک است. به عنوان مثال افزایش بودجه عمرانی کشور نشاندهنده انجام فعالیتهای بیشتر عمرانی و رونق اقتصادی است.
شیرکوند تصریح کرد: اقتصاد کشور در سه ماهه آغازین سال 93 از رشد مثبت برخوردار شده فقط نشاندهنده تغییر مثبت در شاخصها و متغیرها است و این مفهوم نباید هیچگاه مبنایی برای ارزیابی میزان مطلوبیت کل اقتصاد کشور تلقی شود و بسیاری از معضلات و گرفتاریهای موجود در اقتصاد کشور را بهعنوان شاخصی برای راستیآزمایی این آمارهای منتشر شده بهکار بگیریم.