رادیو گفت‌وگو در فرهنگ سرای رسانه «گفت‌وگوی سیاسی» برگزار کرد
- طبق اعلام روابط عمومی فرهنگ سرای رسانه، فرهنگ سرای رسانه عصر دیروز میزبان ویژه برنامه «گفت‌وگوی سیاسی» رادیو گفتگو بود. این برنامه با موضوع «مذاکرات وین، پیامد‌های منطقه‌ای و بین‌المللی» و با حضور مصطفی خوش‌چشم کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل و سیدرضا صدرالحسینی روی آنتن رادیو رفت.
خوش چشم در ابتدای این برنامه رادیویی صحبت کرد. او در پاسخ به سوالی درباره تبعات و پیامد‌های دو سناریو شکست یا پیروزی در مذاکرات گفت: تا حدی مخالف این پکیج هستم و معتقدم چه شکست و چه نتیجه گرفتن مذاکرات وین، اگرچه آثاری بر غرب آسیا و کل جهان دارد، اما نه در این حد شدید که گفته می‌شود. دقت داشته باشید که وضعیت دنیا نسبت به سال ۲۰۱۵ که برجام به وجود آمد تغییر کرده و آمریکا با ۵ بحران بزرگ روبه‌رو است. اول، ابر بحران اقتصادی است که بزرگتر از سال ۲۰۰۸ بوده و با بحران اوایل قرن بیستم مقایسه می‌شود.
وی اضافه کرد: بحران دوم مربوط به مشروعیت حکومت آمریکا است. فارغ از اینکه بایدن دموکرات باشد یا ترامپ جمهوری‌خواه، مردم برای کسی که انتخابات را برده است مشروعیتی قائل نیستند. برای مثال در سال ۲۰۱۶ که ترامپ برنده شد، خانم کلینتون نمی‌پذیرفت که شکست خورده است. در سال ۲۰۲۰ هم چنین اتفاقی برای ترامپ تکرار شد. در سطوح پایین‌تر یعنی در بین مردم نیز این احساس وجود دارد. بحران سوم دوقطبی شدیدی است که در جامعه آمریکا بر سر مسائل مختلف وجود دارد. البته منظورم از این دوقطبی، جمهوری‌خواه یا دموکرات نیست و مسئله فارغ از موضوعات سیاسی است. برای مثال دوقطبی سیاه‌پوست یا سفیدپوست را در جامعه آمریکایی می‌بینیم. این دوقطبی درباره عمده مسائل روز جامعه آمریکایی وجود دارد و جامعه را به دو بخش تقسیم کرده است.
این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل با اشاره به اختلافات آمریکا با متحدین خود گفت: بحران چهارم، بحران آمریکا با متحدین خود در خارج از این کشور است. برای مثال در دوران ترامپ اعلام شد که اروپایی‌ها می‌خواهند ناتوی جدیدی برای امنیت اروپا ایجاد کنند و این موضوع در دوران بایدن نیز تکرار شد. بحران پنجم نیز مربوط به کنترل وقایع دنیا به ویژه در منطقه ماست. دیدید که ارتش آمریکا چگونه مفتضحانه در افغانستان عقب‌نشینی کرد و در عراق و سوریه نیز ابهتش فروریخته است. آمریکا حتی با طالبان که نامش را تررویست گذاشته بود، قراردادی بست و ازشان خواست که مسئولانه رفتار کرده و جلوی داعش در برابر کشتار سربازان آمریکایی را بگیرد. همه این‌ها ضعف آمریکا را نشان می‌دهد.
وی تاکید کرد: بنابراین دقت داشته باشید کسی که در طرف مقابل ما در ماجرای هسته‌ای است و اکثر تحریم‌های یک‌جانبه را اعمال کرده کشوری است که دارای ضعف قدرت است و با بحران‌های زیادی درگیر است. اکنون زمانی نیست که آمریکا هر روز یک پایگاه جدید را باز می‌کرد و آن دوران گذشته است. علاوه بر این، برجام توافقی هسته‌ای است و منطقه‌ای و موشکی ندارد. متاسفانه در سال‌های پیش عده‌ای با بی‌مبالاتی می‌گفتند که امضای برجام در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح‌های اتمی است. این جمله این گونه تفسیر می‌شود که گویا بمب داریم و یا می‌خواهیم بمب بسازیم. متاسفانه افتخار می‌کردند که ما قراردادی ذیل NPT بسته‌ایم. این‌گونه می‌شود که آمریکایی‌ها می‌گویند ممکن بود ایران بمب بسازد و ما جلویش را گرفتیم و دنیا امن‌تر شد. این حرف را خود آمریکایی‌ها هم قبول ندارند و فقط بیانش می‌کنند؛ بنابراین بار دیگر تاکید می‌کنم که ما چه برجام را ببندیم و چه نبندیم، مگر قرار است از دفاع مشروع از گروه‌های متحد خود برداریم؟ مگر قرار است که دست از حمایت فلسطین برداریم؟ خیر؛ بنابراین چه برجام باشد و چه نباشد استرانژی خودمان را می‌رویم و آمریکا هم در موضع ضعف و افول است. دقت کنید که ۲۰ سال پیش که جنگ‌های عراق و افغانستان شروع شد، قدرت ما کجا بود و اکنون کجا هستیم؟ قدرت ما در آن زمان در مرزهایمان بود، اما قدرت اکنون ما در مدیترانه است. هم‌چنین ببینید که آمریکا آن زمان در چه وضعی بود و اکنون چه وضعیتی دارد. حال وضعیت ۲۰ سال دیگر را حساب کنید. آمریکا رو به افول است و به غیر از چند کشور مثل عربستان بقیه این موضوع را فهمیده‌اند. آنان می‌دادند که آینده این منطقه در دستان ما است. آمریکا هم که چنین وضعیتی را دیده است، اسرائیل و بقیه کشور‌ها را تجهیز کرده است تا نه با ایران هماوردی کنند بلکه فقط قدرت ایران را کنترل کنند. ما سیاست گسترش روابط با همسایگان را درنظر داریم و دیدید که عربستانی‌ها اعلام کردند به دنبال روابط اقتصادی و کاهش تنش هستند. یکی از راه‌های گسترش روابط با همسایگان کاهش تنش است.
او تاکید کرد: دقت داشته باشید که وضعیت نسبت به سال ۲۰۱۵ تغییر کرده است که عده‌ای می‌گفتند اگر برجام نباشد، سایه شوم جنگ را داریم. ممکن است اگر برجام نباشد تنش‌ها بالا رود، اسرائیل فعالیتش را بالا می‌برد، اما تنش آن قدر نیست که به جنگ ختم شود.
سیدرضا صدرالحسینی در بخش دیگری از این گفت‌وگوی رادیویی ضمن ارائه تحلیل خود از وضعیت موجود گفت: باید این نکته را بگویم که گفتگو‌های ما با ۴+۱ در حوزه منطقه و بین‌الملل بسیار موثر است. هر نتیجه‌ای که از این گفتگو‌ها گرفته شود مهم است، چرا که نشان از این دارد که ایران حرفه‌ای است و در در فضای دیپلماسی گفتگو می‌کند. این موضوع بسیار ارزشمند است. امروز جمهوری اسلامی با متانت، عزم راسخ و با برنامه مذاکره می‌کند. شما در خبر‌ها شنیدید که خیلی از اعضای ۴+۱ در حین گفتگو‌ها تلاش کردند که اعتماد به نفس و آرامش را از تیم مذاکره‌کننده ایرانی بگیرند، اما دیدید که موفق نشدند. علاوه بر این، سفر‌های خصمانه رژیم صهیونیستی را در همین روز‌ها و یا تهدیدات بی‌پشتوانه آنان را می‌بینید. همه این‌ها نشان می‌دهد که این گفتگو‌ها به نفع جمهوری اسلامی است و ما با دقت پای میز مذاکره رفته‌ایم.
وی اضافه کرد: حتما باید بدانیم که آمدن و رفتن گروه‌های سیاسی مختلف به کشورمان نشان‌دهنده آن است که آنان متوجه شدند هندسه قدرت در منطقه توسط چه کسی ترسیم می‌شود. وقتی اماراتی‌ها که دائما با رژیم صهیونیستی در ارتباط بودند به ایران می‌آیند، دارای مفهوم است.
خوش چشم درباره حضور شکست خورده آمریکا در منطقه خاورمیانه توضیح داد و گفت: بیش از یک دهه است که آمریکایی‌ها به دنبال این هستند که چین را به عنوان قدرت دوم اقتصادی دنیا متوقف کنند. برآورد‌ها نشان می‌دهد که کمتر از ۱۰ سال دیگر، قدرت اول اقتصادی دنیا چین خواهد بود. از این روی، آنان تلاش می‌کنند که با طرح‌های گوناگونی رشد قدرت اقتصادی چین را کند و کنترل کنند. حال باید این سوال را پرسید که چه شد آقای اوباما که سعی داشت به سمت شرق برود، موفق نشد؟ در پاسخ باید بگویم که خاورمیانه قلب دنیا و مهم‌ترین منطقه راهبردی است؛ یکی از دلایل این اهمیت، ذخایر نفت و گاز است. آنان از دهه ۱۹۸۰ آمدند که در این منطقه بمانند. یکبار در دهه اول قرن بیست و یکم به افغانستان و عراق آمد، هزینه سنگین داد، اما شکستی مفتضحانه خورد چرا که افرادی مثل حاج قاسم و سپاه در برابرش ایستادگی کردند.
وی اضافه کرد: دفعه دوم با همراهی تعدادی از کشور‌ها از جمله عربستان و ترکیه جنگ نیابتی راه انداخت و داعش را ایجاد کرد. این سخنان بنده تحلیل نیست بلکه براساس اسناد سخنان مقامات آمریکایی است. چه کسی این خطر بزرگ را دفع کرد؟ از قول رئیس اف‌بی‌آی پاسخ می‌دهم؛ مستند حاج قاسم از شبکه چهارم بی‌بی‌سی داخلی انگلیس پخش شد. او با نگاه منتقدانه، اما با احترام درباره شهید سلیمانی می‌گوید: او دشمن قابل احترام ماست و اعتراف می‌کنند کسی که داعش را نابود کرده او بوده است. وقتی این طرح آنان هم شکست خورد متحیر ماندند که چه باید بکنند؟ دفعه سوم با خود گفتند که توقع‌مان را پایین می‌آوریم و فقط کاری می‌کنیم که ایران پیشرفت نکند و ما به کنترل قدرت چین برسیم. گام اول برای این موضوع شروع عادی‌سازی روابط بود، گام دوم ترور حاج قاسم بود تا اسرائیلی‌ها سرعت رشد قدرت ایران را کم کنند. وقتی می‌دیدند که محور مقاومت از تمام جبهه‌ها آنان را زیر آتش دارد، تصمیم گرفتند که با عادی‌سازی روابط با برخی کشور‌های منطقه، گسترش استقرار بدهند، با این کار نیرو‌ها را سمت ایران آوردند تا در مناطقی مثل آذربایجان و امارات تنش ایجاد کنند. این طراحی برای این است که سرعت رشد ایران را کند کنند.
صدرالحسینی در پاسخ به سوالی درباره تاثیر قانون اقدام راهبردی گفت: باید تاکید کنم که ما از قانون اقدام راهبردی که در مجلس مصوب شده است، هیچ تخطی نداشتیم و عین قانون در همه حوزه‌ها عمل شده است، چه میزان غنی‌سازی، چه تعداد سانتریفیوژ و مابقی موارد.
وی درباره اولویت‌های سیاست خارجی دولت سیزدهم نیز بیان داشت: آقای رئیسی و وزیر امورخارجه ایشان در مجلس چندین بار برنامه‌هایشان را بیان کردند و براساس همان برنامه‌ها رای اعتماد نمایندگان را دریافت کردند. باید بگویم در طول ۱۰۰ روز که از عمر دولت سیزدهم گذشته است، بین قول‌های داده شده و آن چیزی که در حوزه سیاست‌های خارجی انجام شده است، هیچ تخطی و زاویه‌ای وجود نداشت. نمی‌گوییم همه به نتیجه رسیده است بلکه مسیر حفظ شده است. مداری که دولت اصرار دارد همان چیزی است که در قانون اساسی تاکید شده است و آنهم گسترش و تعمیق روابط با کشور‌های همسایه، مسلمان و غیرمعاند است. شرایط موجود تبصره‌ای را بدان اضافه کرده و آن هم محور اقتصاد است. به عبارت دیگر، بر محور اقتصاد گسترش و تعمیق روابط داریم که خوشبختانه این اتفاق هم افتاده است؛ بنابراین موضوعات اقتصادی امروز در اولویت سیاست خارجی ماست.
صدرالحسینی تاکید کرد: چیزی که دولت بدان اصرار دارد، از دو بخش تشکیل شده است؛ یکی بخش دولتی است؛ همانطور که با کشور‌های همسایه ارتباط داریم، مذاکرات نیز دنبال می‌شود. اگرچه این مذاکرات اصل نیست. اینکه قیمت طلا، ارز و ... را از مذاکرات بین‌المللی در حوزه هسته‌ای و تاثیرگذاری آن خارج کنیم زمان می‌طلبد. همزمان که مذاکره‌کنندگان ما در حال مذاکرات هستند، مسئولین اقتصادی کشور مثل وزارت صمت و وزارت اقتصاد و دارایی در خصوص تامین نیاز‌های روزمره مردم تلاش می‌کنند؛ بنابراین هنوز این اتفاق نیفتاده است که بگوییم مذاکرات از بالا و پایین‌شدن‌های بازار جدا شده است. البته باید اشاره کنم که اگر قرار بود مانند دولت قبل همه چیز را به مذاکرات گره بزنیم، شاید قیمت تخم مرغ امروز باید به دانه‌ای ۵ هزار تومان می‌رسید و یا هر کیلوگرم مرغ را باید ۵۵ هزار تومان می‌خریدیم؛ بنابراین دولت تلاش ندارد که بگوید قیمت مرغ و گوشت به مذاکرات وابسته است، اگرچه مذاکرات را با جدیت تمام دنبال می‌کنیم.
وی خاطر نشان کرد: امروز تیم مذاکره‌کننده ما با گردن افراشته مذاکره را دنبال می‌کند و اصلا فضا را این‌گونه مجسم نمی‌کنند که طرف مقابل با خود احساس کند که اگر با دست خالی رفت، می‌توانیم در دور بعدی تحمیلات بیشتری به او داشته باشیم. به همین دلیل بود که در دور اول این تیم‌های اروپایی بودند که گفتند باید با پایتخت‌های خود مشورت کنیم. این سیاست بسیار خوب آرام آرام بر قیمت‌های بازار تاثیرگذار می‌شود. باید این مسئله را تاکید کنم که عزم و اراده ما از مذاکره در بین کشور‌های منطقه رصد می‌شود و کشور‌های منطقه متوجه صلابت تیم مذاکره‌کننده ما شده‌اند.
مصطفی خوش‌چشم در بخش پایانی صحبت‌های خود با اشاره به ظرفیت فعالیت اقتصادی در کشور‌های جبهه مقاومت گفت: متاسفانه محور مقاومت را فقط محوری نظامی امنیتی دیده‌ایم. ۲ سال پیش در یادداشتی به آقای روحانی گفتم که برای مبارزه با تروریست در کشور همسایه عراق باید محور اقتصادی را هم در آنجا فعال کنیم. این طراحی اقتصادی برای خود ما هم مفید است. در حقیقت باید پیوست اقتصادی را هم به محور مقاومت اضافه کنیم؛ برای مثال سوریه پر از ظرفیت‌های اقتصادی برای ما است که باید جدی گرفته شود. اگر پیوست فرهنگی، رسانه‌ای و اقتصادی نداشته باشیم به‌جایی نمی‌رسیم و چه بسا ممکن است با پول‌پاشی برخی کشور‌ها دوباره همان اتفاقات تروریستی تکرار شود.
براساس این گزارش، ویژه برنامه «گفت‌وگوی سیاسی» به همت رادیو گفتگو و همکاری فرهنگ سرای رسانه در این مرکز ادامه‌دار خواهد بود.
