بررسی وضعیت قرارداد بازیکنان فوتبال ایران و جهان در دوران کرونا
- ایسنا نوشت: بیش از ۱.۵ سال است که شیوع ویروس کرونا شرایط خاص و متفاوتی را برای اقتصاد فوتبال دنیا به وجود آورده است و فعالیت اقتصادی را حتی برای باشگاه‌های بزرگ فوتبال در کشور‌های مختلف اعم از انگلیس، اسپانیا، ایتالیا، آلمان، فرانسه و... سخت کرده است و برگزار بازی بدون تماشاچی، تعویق مسابقات و چانه‌زنی شبکه‌های تلویزیونی طرف قرارداد و تجدیدنظر در مبلغ حقوق پخش، اصلی‌ترین عوامل کاهش درآمد‌های روز مسابقه و تلویزیونی باشگاه‌ها و زیان‌دهی آن‌ها بودند.
ضرر و زیان مالی لیگ‌های معتبر فوتبال دنیا ناشی از کرونا
به طور مثال، باشگاه‌های لیگ برتر انگلیس در فصل ۲۰-۲۰۱۹ روی هم زیان ناخالصی بالغ بر یک میلیارد پوند ثبت کردند که در تاریخچه این لیگ بی‌سابقه است. همه‌گیری بیماری کویید ۱۹ و تاثیر آن روی اقتصاد ورزش باعث شد مجموع درآمد ۲۰ باشگاه حاضر در این رقابت‌ها برای اولین‌بار در ۲۰ سال گذشته کاهش پیدا کند و باید خاطرنشان کرد که بنا بر گزارش شرکت مشاوره مالی دیلویت، جمع درآمد باشگاه‌های لیگ برتر انگلیس پارسال با ۱۳ درصد کاهش نسبت به فصل قبل به ۴،۵ میلیارد پوند رسید.
معضلات به وجود آمده ناشی از شیوع ویروس کرونا برای لیگ‌های معتبر فوتبال دنیا تقریبا یکسان بود و در فصل گذشته مسابقات شاهد آن بودیم که از سوی برخی بازیکنان و کادر فنی، کمک‌های مالی مدنظر قرار گرفت تا با کاهش رقم دستمزد‌ها حداقل سهم خود را در بهبود وضعیت مالی باشگاه مربوطه ایفا کنند و حتی در فصل جاری نیز بازیکنی هم‌چون جرارد پیکه اعلام کرده است بخشی از دستمزد و حقوق خود از باشگاه بارسلونا را دریافت نخواهد کرد تا این رقم به جذب بازیکنان جدید اختصاص یابد.
و اما فوتبال ایران و شگفتی‌هایش!
فوتبال ایران، اما از جمله کشور‌هایی بود که چندان سهمی از خسارات مالی ناشی از شیوع ویروس کرونا نداشت و به جز حذف درآمد‌های ناشی از بلیت فروشی، تقریبا در سایر موارد نظیر حق پخش تلویزیونی مسابقات که از اصلی‌ترین منابع درآمدی ورزش دنیاست دچار زیان نشد چرا که تا پیش از این و تا کنون، از سوی سازمان صدا و سیما سهمی به فوتبال ایران از محل درآمد‌های حق پخش تلویزیونی اختصاص پیدا نکرده است.
در عین حال، اما نکته قابل تامل به قرارداد‌های بازیکنان و مربیان در فوتبال ایران بر می‌گردد و فصل گذشته هم‌زمان با قانون منع جذب بازیکنان و مربیان خارجی و هم‌زمان با شیوع ویروس کرونا که منجر شد مسابقات فوتبال ایران بدون تماشاچی برگزار شود و میزان درآمد باشگاه‌های فوتبال کشور بیش از پیش کاهش یابد، شاهد افزایش عجیب و غریب قرارداد‌های منعقد شده بازیکنان و سرمربیان بودیم، تا جایی که حتی برخی دستمزد‌ها تا سه برابر افزایش یافت و تعجب همگان را بر انگیخت!
معاون توسعه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای وزیر ورزش و جوانان در یک نشست خبری اعلام کرد: شاید گفتن این مسائل برای بنده تبعاتی نیز به همراه داشته باشد، اما در همه کشور‌های دنیا ورزشکاران به دلیل شیوع ویروس کرونا ۳۰، ۴۰ و ۵۰ درصد از مبالغ قرارداد خود را کاهش دادند، اما در ایران قرارداد‌ها دو تا سه برابر افزایش پیدا کرد و متاسفانه رویه حرفه‌ای دنیا در کشور ما طی نشد!
ریشخند به ساختار‌های مالی!
حال، اما سوال قابل طرح این است که بر اساس چه معیاری دستمزد بازیکنان و کادر فنی برخی تیم‌های لیگ برتری در فوتبال ایران تا سه برابر افزایش یافته است؟ آن هم در شرایطی که درآمد باشگاه‌های فوتبال ایران نه تنها افزایشی پیدا نکرده بلکه با کاهش هم مواجه شده و میزان درآمد ناشی از بلیت فروشی نیز حذف شده است!
ساختار اقتصادی فلج و چالش آفرین فوتبال ایران آن هم در سطح باشگاه‌های لیگ برتری بر کسی پوشیده نیست؛ سال‌های متمادی است که خبری از پرداخت حق پخش تلویزیونی مسابقات از سوی سازمان صدا و سیما نیست و با وجود قانونی شدن این مقوله و لحاظ بند قانونی در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ این سازمان خود را مکلف به پرداخت حق پخش نمی‌داند، از سوی دیگر کسی خبری از تبلیغات محیطی سازمان لیگ فوتبال ایران و میزان پرداختی آن به باشگاه‌ها ندارد و هرگز شفاف‌سازی لازم در این زمینه از سوی این سازمان صورت نگرفته است و هیچ پاسخگویی در این راستا نیز وجود ندارد.
پرسش قابل تامل این که با وجود تامین نشدن درآمد‌های مالی مربوطه و با توجه به حذف بلیت فروشی مسابقات لیگ برتر طی فصل گذشته که در فصل جاری نیز ادامه خواهد یافت بر اساس چه منطق مالی و اقتصادی، رقم قرارداد بازیکنان و سرمربی‌های تیم‌های لیگ برتری تا سه برابر افزایش یافته است؟ این درحالی است که بازیکنان و مربیان سرشناس فوتبال دنیا در همین مدت مشابه یا قرادادهای‌شان با افزایش روبه‌رو نشده یا این که برای کمک مالی به باشگاه بخشی از دستمزد خود را بخشیده‌اند و یا این که از سوی برخی باشگاه‌ها میزان قرارداد‌ها ۳۰، ۴۰ و ۵۰ درصد به دلیل کاهش درآمد‌ها و جلوگیری از ایجاد بحران مالی و ورشکستگی، کاهش یافته است!
فوتبال ایران بر اساس چه منطقی پیش می‌رود که قرارداد‌ها تا این حد افسار گسیخته رشد پیدا می‌کند و نسبت به سایر اقشار جامعه به صورت سرسام آور افزایش پیدا می‌کند؟ آورده مالی باشگاه‌ها در طول یک فصل چقدر است که با وجود بدهی‌های سنگین مالی، اما هم‌چنان قراداد‌های منعقد شده بازیکنان، کادر فنی و بخش مدیریتی باشگاه با رشد چشمگیر مواجه است؟ مبنای افزایش چند برابری رقم قرارداد‌ها چیست و چگونه مدیریت باشگاه‌ها به این مساله تن می‌دهند؟ آن هم در شرایطی که اقتصاد ایران پس از همه‌گیری ویروس کرونا و به ویژه تحریم‌های اعمال شده در تنگنای شدید قرار گرفته و عموم مشاغل با ضرر و زیان مالی همراه شده‌اند!
