دوئل "مشت روسی" با "دلار سعودی"/ آیا عربستان بر روابط نظامی "تهران - مسکو" مسلط می شود؟

محمود شوری، کارشناس سیاسی و عضو مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، در گفتگو با ، با اشاره به نقش روسیه در تحولات اخیر منطقه گفت: روسیه طی ماه های اخیر در ارتباط با پرونده سوریه به دنبال آن است که به راه حلی مشخص و در عین حال میانه دست یابد.

وی افزود: در همین زمینه مشاهده می شود که طی مدت کوتاه اخیر، طرح های متعدد و مختلفی از سوی روس ها برای حل بحران سوریه پیشنهاد شده است، تمامی این اقدامات برای دستیابی به راه حلی میانه و دیپلماتیک برای پایان بخشی به بحران سوریه است.

این کارشناس سیاسی اظهار کرد: به عنوان مثال روس ها تلاش کرده اند کمیته ای چهارجانبه با حضور این کشور به همرا ترکیه، اردن و عربستان سعودی تشکیل دهند تا به نوعی مدیریت دیپلماتیک پرونده سوریه دست یابند.

شوری تاکید کرد: پس از آن نیز شاهد اجلاس سه جانبه "دوحه" با حضور آمریکا، روسیه و قطر بودیم که با هدف بررسی  و نزدیک سازی مواضع طرفین در پرونده سوریه بود.

وی تصریح کرد: روس ها از طریق این اقدامات و برگزاری چنین اجلاس ها و کمیته هایی تلاش دارند تا مواضع کشورهایی که از جمله اصلی ترین حامیان مخالفان نظام سوریه هستند را تعدیل کنند و از این طریق به یک راه حل میانه دست یابند.

این کارشناس سیاسی افزود: گستره این اقدامات و میانجی گری ها به حدی است که حتی اخیرا یکی از رهبران مخالفان دولت سوریه، ضمن سفر به مسکو، گفتگوهایی را نیز با سرگئی لارورف، وزیر خارجه این کشور داشته است.

شوری اظهار کرد: اما با نگاهی به صحنه میدانی و آنچه که در عمل رخ داده متوجه می شویم روس ها چندان در دست یابی به اهداف خود موفق نبوده اند، به عبارت دیگر اقدامات متعددی از سوی روس ها طی این مدت انجام شده است، اما اینکه این اقدامات تا چه حد دارای دست آوردی بوده، دچار تردید جدی است.

وی تاکید کرد: چرایی این عدم توفیق نیز در آن است که دیدگاه های طرفین در پرونده سوریه نسبت به یکدیگر بسیار از هم دور است.

این کارشناس سیاسی تصریح کرد: در حال حاضر اولویت دولت روسیه آن است که ائتلافی منطقه ای برای مبارزه با گسترش نفوذ جریانات تروریستی از جمله داعش ایجاد کند.

شوری افزود: این در حالی است که اولویت طرف مقابل (آمریکا، ترکیه، عربستان سعودی و...) سرنگونی نظام بشار اسد در سوریه است؛ این دولت ها معتقدند تا زمانی که دولت بشار اسد در سوریه پابرجاست، امکان مبارزه بین المللی با تروریسم وجود ندارد.

وی اظهار کرد: از سوی دیگر و با توجه به توافق هسته ای میان ایران و کشورهای 1+5، سعودی ها به دنبال آنند که باب گفتگو میان خود با روس ها را باز کنند تا از این راه بتوانند به نحوی بر رفتار روسیه به عنوان مهم ترین حامی بین المللی ایران تاثیر بگذارند.

این کارشناس سیاسی تاکید کرد: اولین هدف سعودی ها از برقراری رابطه با روسیه این است که بتوانند مانع از استمرار مواضع این کشور در قابل پرونده یمن، با توجه به حضور این کشور در شورای امنیت بشوند.

شوری ادامه داد: هدف دوم سعودی ها نیز از تلاش برای توسعه روابط با روس ها این است که بر همکاری های آینده میان روسیه و ایران، به خصوص در حوزه نظامی تاثیر بگذارند.

وی اظهار کرد: البته روسیه نیز مانند هر کشور دیگری به دنبال دستیابی به اهداف خاص خود است، این کشور بعد از تحریم های گسترده غرب علیه مسکو، قطعا از سرمایه گذاری کشوری همچون عربستان سعودی استقبال می کند.

این کارشناس سیاسی تاکید کرد: از سوی دیگر روسیه نیز امیدوار است تا با توسعه روابط و همکاری ها با عربستان سعودی، بر رفتار این کشور به خصوص در پرونده سوریه تاثیر بگذارد.

شوری تصریح کرد: بدون شک تلاش های تمامی طرفین منطقه ای و فرا منطقه ای برای حل بحران سوریه بر اساس اولویت های خود آن ها است و این مسئله به نوعی به روسیه به عنوان کشوری که قادر است نقشی چشمگیر در حل این بحران ایفا کند، مرجعیت داده است.

وی با اشاره به سفر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان به مسکو گفت: سفر وزیر خارجه ایران نیز در راستای تلاش های منطقه ای برای حل بحران سوریه بر اساس گفتمان جمهوری اسلامی است، بنابر این همکاری و تبادل نظر میان این دو کشور بسیار حائز اهمیت است.

این کارشناس سیاسی افزود: البته بعد دیگر سفر ظریف، ناظر به مسئله توافق هسته ای میان ایران و کشورهای 1+5 و همچنین نحوه اجرای این توافق است و از این نظر نیز سفر او بسیار مهم است.

شوری در پایان با اشاره به مواضع ایران و سوریه در قبال بحران سوریه خاطرنشان کرد: این دو کشور به طور مداوم بر مواضع یکسان خود درباره بحران وداخلی سوریه تاکید داشته اند و مقابله با گسترش و صدور تروریسم در اولویت هر دو کشور قرار دارد.