لکنت‌های زبانی-5/ غلط‌های فاحش زبانی در ترانه خاطره انگیز "آهویی دارم خوشگله"
ترانه کودکانه و خاطره‌انگیز "آهویی دارم خوشگله فرار کرده ز دستم..." متاسفانه از نظر زبانی دارای غلط‌های فاحشی است؛ اشتباهاتی که سالهای سال در حافظه هزاران کودک ایرانی که بعضی از آنها اکنون بزرگسال شده‌اند، جای گرفته است.
به گزارش ، ترانه کودکانه و خاطره‌انگیز "آهویی دارم خوشگله فرار کرده ز دستم..." را کمتر کسی است که نشنیده باشد. این ترانه کودکانه چندین سال پیش در برنامه کودک تلویزیون ساخته و پخش شد و از آن هنگام تا امروز، بدلیل ملودی فوق‌العاده زیبایش که ساخته یکی از چهره‌های صاحب ذوق موسیقی است، جذاب‌ترین و پرمخاطب‌ترین ترانه کودکانه بوده و هست.
اما شعر این ترانه با این ملودی جادویی، متاسفانه از نظر زبانی دارای غلط‌های فاحشی است؛ اشتباهاتی که سالهای سال در حافظه هزاران کودک ایرانی که بعضی از آنها اکنون بزرگسال شده‌اند، جای گرفته است.
به بخش اول شعر این ترانه توجه کنید:
آهویی دارم خوشگله/ فرار کرده ز دستم/ دوریش برایم مشکله/ کاشکی اونو می‌بستم...
همه ما می‌دانیم که در زبان فارسی وقتی شما آهویی داشته باشید که از دستتان فرار کرده باشد، دیگر درباره آن نمی‌گویید:"آهویی دارم خوشگله فرار کرده ز دستم" بلکه می‌گویید:"آهویی داشتم خوشگل بود که از دستم فرار کرد."
به بیان دیگر "در یک زمان واحد، داشتنِ آهویی که همزمان از دستتان فرار کرده"، یک تناقض مخرّب زبانی است که ذهن کودک را درباره "زمان افعال" در زبان فارسی به بیراهه می‌کشد و به او اینطور القاء می‌کند که "اگر آهوی او فرار کرده باشد، باز هم او آن را دارد!"(آهویی دارم خوشگله فرار کرده ز دستم)
پرواضح است که این اشکالات، بدلیل "تنگنای قافیه" گریبان‌گیر شاعر شده است؛ اما آیا تنگنای قافیه، دلیل خوبی است برای رواج دادن اشتباهات بزرگ زبانی آنهم در مقیاس ملی و در میان هزاران کودک که آموزه‌های مربوط به آنها از حیث آموزش زبان از اهمیت و حساسیت دوچندانی برخوردار است؟
شعر، البته یک پیام منفی هم درباره حیات وحش به مخاطب(کودک) منتقل می‌کند و آن جدا کردن زیباترین جلوه حیات وحش – آهو- از زیستگاه خود و نگهداری آن در خانه است که با واکنش طبیعی آهو، یعنی فرار کردن مواجه شده است و بدتر از آن توصیه کودک به "بستن آهو"ی زبان بسته!
ای کاش وقتی قرار است نوابغ موسیقی، برای شعری ملودی بسازند، دست کم آن را به یک متخصص زبان فارسی نشان دهند تا هم ارزش اثر خودشان حفظ شود و هم تعهدشان نسبت به زبان خدشه‌دار نگردد.
با این مصداق روشن، این سخنان رهبر معظم انقلاب که کمتر از دو ماه پیش ایراد شده، برای همه ما مفهومی عمیق‌تر می‌یابد:
در آخرین روز اردیبهشت امسال و در شب ولادت باسعادت کریم اهل‌بیت حضرت امام حسن مجتبی علیه‌السلام جمعی از استادان زبان و ادب پارسی و شاعران جوان و پیشکسوت با حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار کردند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار از ولنگاری زبانی و ساخت لفظی بسیار نازل برخی ترانه‌ها و پخش آنها از صداوسیما در سریال‌ها انتقاد کردند و گفتند: زبان فارسی قرن‌های متمادی است که عمدتاً به‌وسیله‌ی شاعران بزرگ حفظ شده و این‌گونه سالم و فصیح به دست ما رسیده است، بنابراین ما باید حرمت زبان را حفظ کنیم و اجازه نداریم با بی‌مبالاتی آن را به دست فلان ترانه‌سرای بی‌هنر بدهیم که الفاظ را خراب کند و بعد نیز با پول بیت‌المال در صداوسیما و دستگاه‌های دولتی و غیردولتی پخش شود.
- مجید رزازی
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
