چرا تحریم‌های آمریکا علیه ایران موفق نخواهد بود؟

به گزارش گروه بین الملل ؛پایگاه بیزنس استاندارد در گزارشی نوشته است که سه عنصر کلیدی برای موفقیت تحریم وجود دارد: متحدان، تمایل متحدان به اجرای تحریم و انگیزه برای معامله.

تحریم‌ها امروزه به عنوان ابزار سیاست خارجی آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرد. اعضای کنگره آمریکا درصدد اعمال تحریم‌های جدیدی علیه روسیه به دلیل مداخله در انتخابات ۲۰۱۶ ریاست جمهوری آمریکا هستند. کاخ سفید اعلام کرد که تحریم‌ها علیه کره شمالی تا زمانی که پیونگ یانگ اقداماتی جدی در جهت هسته‌ای زدایی انجام ندهد، به قوت خود باقی خواهند ماند. ترامپ پس از خروج یکجانبه از توافقنامه هسته‌ای ایران تحریم‌های جدیدی با هدف تغییر رفتار این کشور و مسائل هسته‌ای را اعلام کرد و حتی ترکیه از اعضای ناتو به دلیل زندانی کردن چند شهروند آمریکایی و کارمند سفارت آمریکا در استانبول با تهدید تحریم روبرو شده است.

سیاستگذاران بر این باورند که تحریم ابزاری موثر در دستیابی به اهداف سیاسی است. اما آیا این درست است؟ آیا اقدامات جدید آمریکا علیه ایران موثر خواهد بود؟

سه عنصر کلیدی برای موفقیت تحریم‌ها وجود دارد: متحدان، تمایل آن‌ها به اجرای تحریم‌ها و انگیزه برای معامله. این بدان معناست که احتمالا تحریم‌ها در مورد ایران کارایی نخواهند داشت.

حمایت متحدان از تحریم در موفقیت آن تاثیر بسزایی دارد. تحریم‌های یکجانبه علیه ایران مانند آن چه که در مورد ایران اتفاق افتاد به ندرت با موفقیت همراه می‌شوند. در جهانی که به طور فزاینده‌ای در مسیر جهانی شدن در حرکت است، تحریم‌های یکجانبه با موانع بزرگی روبرو می‌شوند، حتی اگر توسط بزرگ‌ترین اقتصاد جهان اعمال شوند. تحقیق گسترده‌ای که در دهه ۱۹۹۰ توسط موسسه پترسون درباره اقتصاد بین الملل انجام شد، نشان داد تحریم‌های یک جانبه آمریکا تنها ۱۳ درصد از اهداف سیاست خارجی این کشور را تامین می‌کنند.

موارد نادری از کارآمدی تحریم‌های یکجانبه وجود دارد و تنها درباره کشور‌هایی مصداق می‌یابد که دارای روابط تجاری گسترده‌ای با آمریکا باشند. اما روسیه و ایران از این مورد مستثنی هستند؛ چرا که روسیه در انتهای لیست شرکای تجاری آمریکا قرار دارد و ایران هیچ رابطه اقتصادی و تجاری با آمریکا ندارد. کشوری که هیچ وابستگی اقتصادی به آمریکا ندارد احتمالا تحت فشار اقتصادی این کشور قرار نمی‌گیرد.

علاوه بر این تحریم زمانی موثر است که دو کشور تحریم کننده و تحریم شونده در مجاورت جغرافیایی یکدیگر قرار گرفته باشند. کوبا از جمله این موارد بود. ایران اخیرا مشی اقتصادی خود را به دلیل تحریم‌های آمریکا و غرب تغییر داده است. این کشور به طور فزاینده‌ای توجه کشور‌های چین، هند و سایر کشور‌های آسیایی را برای فروش نفت خود و خرید کالا‌های آنان جلب کرده است.

واشنگتن با تهدید به اعمال تحریم‌های ثانویه شرکت‌های خارجی در حال تجارت با ایران، به دلیل نقض قوانین بین المللی آن‌ها را از تجارت با شرکت‌های آمریکایی محروم می‌کند.

کشور‌های اروپایی به ویژه با این رویکرد مخالف هستند و قول دادند که روابط تجاری با ایران را علیرغم وجود تحریم‌های ثانویه ادامه دهند. روسیه و چین نیز با سیاست جدید آمریکا مخالفت کرده‎اند.

مورد دیگر این است که آیا کشور‌های فراخوانده شده به اعمال تحریم مایل و قادر به تطابق با عواقب تحریم هستند؟

چشم انداز پیش رو حاکی از دست رفتن ۲ میلیون بشکه نفت ایران در بازار در حال رشد جهانی است.

وزارت امور خارجه آمریکا در اوایل ماه جولای اعلام کرد که واشنگتن به کشور‌های چین، هند و ترکیه اجازه خواهد داد واردات نفت ایران را به صورت تدریجی کاهش دهند و به برخی از کشور‌ها نیز معافیت می‌دهد؛ بنابراین تاثیر تحریم‌ها محدود می‌شود.

به عبارت دیگر تمایل به کاهش تاثیرات بالقوه تحریم‌های جدید در بازار‌های مالی جهانی احتمالا اهداف از پیش تعیین شده این تحریم‌ها را از اهمیت خواهد انداخت. اگر متحدان اصلی آمریکا نخواهند یا نتوانند تحریم‌ها را اجرا کنند، اثربخشی کاهش می‌یابد.

تلفیق تحریم‌ها با چانه زنی عامل سوم تاثیرگذار بر تحریم‎هاست. تحقیقات جورج لویز استاد ارشد مطالعات صلح نشان می‌دهد که تحریم‌هایی بهتر کار می‌کنند که با چانه زنی‌هایی همراه شوند که در آن اجبار به انجام اقداماتی با انطباق انگیزه‌ها ترکیب شوند.

پیشنهاد لغو تحریم در چارچوب سیاست چانه زنی می‌تواند کشور مورد تحریم را به سازش وتغییر سیاست متقاعد کند. در این مورد نیز پاسخ ایران به دعوت به مذاکره ترامپ منفی بود و فرصت چانه زنی برای موفقیت تحریم‌ها از دست رفت.

سیاست جدید آمریکا در اعمال تحریم‌های یکجانبه شانس کمی برای موفقیت دارد.

شاید سیاستگذاران در مورد تحریم صحبت کنند، اما سیاست‌های آن‌ها ضعیف، یکجانبه و پر هزینه هستند.