تاریخ قیام ۱۵ خرداد به روایت اسناد/ روحانیون چه نقشی داشتند؟

به گزارش گروه فضای مجازی ،در آستانه سالروز قیام خونین 15 خرداد 1342، پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی بسته کتابی با هدف شناخت ابعاد مختلف واقعه 15 خرداد را به مخاطبان معرفی کرد.

در بسته کتاب «قیام 15خرداد» 5 کتاب‌ با عناوین «تاریخ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد»، «نقش بازار در قیام 15 خرداد»، «سه سال ستیز مرجعیت شیعه در ایران»، «نقش روحانیت در قیام 15 خرداد» و «اصلاحات آمریکایی و قیام 15 خرداد» معرفی شده است.

1- تاریخ قیام 15 خرداد به روایت اسناد
مجموعه «تاریخ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد» نوشته جواد منصوری در قالب دو جلد و شمارگان 1000 نسخه توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.
جلد اول شامل سه بخش کلی است.
در بخش‌های اول و دوم به تحولات ایران در سال‌های 1332 تا فروردین 1342 پرداخته شده است.
بخش سوم به بررسی واقعه فیضیه و توطئه رژیم پهلوی علیه حوزه و روحانیت اشاره می‌پردازد. در این بخش به وقایع محرم سال 1383 قمری (خردادماه 1342شمسی) مبارزات انقلابی ملت ایران و متقابلا مقابله رژیم پهلوی با این مبارزات اشاراتی شده است.
جلد دوم در دو بخش به انضمام اسناد، به طور تفصیلی به واقعه 15 خرداد پرداخته است. بررسی چگونگی شکل‌گیری قیام، دستگیری امام خمینی، قیام مردم در واکنش به بازداشت امام، نتایج قیام 15 خرداد و... بخشی از سرفصل‌های جلد دوم این مجموعه است.
لازم به ذکر است در مجموعه مذکور بیش از 900 برگ سند در رابطه با قیام 15 خرداد منتشر شده است.

2- سه سال ستیز مرجعیت شیعه در ایران
کتاب فوق نوشته حجت‌الاسلام روح‌الله حسینیان در شمارگان 2500 جلد توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.
کتاب مذکور شامل چهار بخش کلی است که به بررسی دوره سه ساله مبارزات مرجعیت شیعه با رژیم پهلوی (از سال 1341 تا 1343) پرداخته است.
بخش اول کتاب درباره ساختار داخلی آمریکا و سلطه جهانی آن کشور برجهان است. در ادامه به روند سلطه آمریکا در ایران و عوامل پیاده‌سازی سیاست‌های امپریالیستی آن اشاره شده است.
در بخش دوم به مبارزات روحانیون به رهبری امام خمینی با سیاست‌های آمریکا و رژیم دست نشانده پهلوی در مسائل مختلف پرداخته شده است.
مخالفت‌های علما با سیاست‌های ضددینی رژیم پهلوی در موضوعاتی چون اصلاحات ارضی، لایحه انجمن‌های ایالتی ولایتی و انقلاب سفید از جمله مباحث این بخش است.
بخش سوم کتاب به تقابل مرجعیت شیعه با رژیم پهلوی پرداخته و مصادیق این تقابل یعنی فاجعه فیضیه، درگیری‌ها در ماه محرم و در آخر دستگیری امام خمینی و قیام 15 خرداد را بررسی کرده است.
«تشدید رویارویی روحانیت و رژیم پهلوی و سلطه آمریکا» عنوان بخش چهارم است. درگیری‌های رژیم پهلوی با روحانیت، موضوع کاپیتولاسیون و دستگیری و تبعید امام خمینی در این بخش مطرح شده است.

3- نقش بازار در قیام 15 خرداد کتاب
کتاب «نقش بازار در قیام 15 خرداد» نوشته رحیم روحبخش در شمارگان 3000جلد توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.
کتاب فوق شامل سه بخش کلی است؛ بخش اول آن درباره تاریخچه بازار و پیوند آن با مذهب و وقایعی چون جنبش تنباکو و نهضت ملی صنعت نفت است.
بخش دوم به سیر تاریخی و روزشمار فعالیت‌های بازار تهران در قیام 15 خرداد اختصاص دارد. از جمله مهم‌ترین فعالیت‌های بازار تظاهرات عاشورا و واکنش به دستگیری امام خمینی بوده است.
در بخش سوم به نقش بازار در شهرستان‌ها و قیام 15 خرداد اشاره شده است که در آن به صورت فهرست‌وار از 18 شهر یاد شده است.
در پایان فهرستی از اسناد به صورت تفصیلی موجود است.

4- نقش روحانیت در قیام 15 خرداد
کتاب "نقش روحانیت در قیام 15 خردادK نوشته فریبا جعفری در شمارگان 1500 جلد توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.
کتاب فوق دارای 5 فصل است؛ فصل اول آن درباره نقش روحانیت در تاریخ معاصر ایران و دوره‌های خاصی چون نهضت مشروطه و دوران رضاخان است.
فصل دوم به بررسی زمینه‌های قیام و اوضاع اجتماعی سیاسی ایران در آستانه قیام 15 خرداد پرداخته است.
در فصل سوم به موضوع دستگیری امام خمینی و وقوع قیام 15 خرداد 1342 و واکنش‌های مختلف نسبت به آن پرداخته شده است.
فصل‌های چهارم و پنجم نیز به بررسی نقش روحانیون در شهرستان‌ها و واکنش‌های مختلف در محافل و مطبوعات نسبت به قیام 15خرداد اختصاص دارد.

5- اصلاحات آمریکایی و قیام 15 خرداد
کتاب فوق نوشته عباس خلجی در شمارگان 2000 جلد توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.
این کتاب دارای سه بخش کلی است و به اصلاحات مورد نظر آمریکا که توسط رژیم پهلوی اعمال می‌شد اشاره کرده است.
بخش اول کتاب در رابطه با فضای سیاسی دوران پهلوی، اصلاحات ارضی، لایحه انجمن‌های ایالتی ولایتی و انقلاب سفید، مجموعا منشا و انگیزه و ماهیت و نتایج آن برنامه‌ها پرداخته است.
بخش دوم درباره قیام 15 خرداد 1342 و ماهیت،فرایند و نتایج سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن است.
بخش سوم کتاب در رابطه با اصلاحات دوره 1339-1342 و قیام 15 خرداد 1342 و تاثیر وقایع آن دوران بر یکدیگر است.
علاقه‌مندان می‌توانند برای تهیه بسته کتاب «قیام 15 خرداد» به فروشگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی واقع در خیابان انقلاب، خیابان 12 فروردین، بعد از خیابان شهدای ژاندارمری، نبش مجتمع ناشران مراجعه یا با شماره تلفن‌ 22211174 تماس بگیرند و یا به پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی به آدرس www.irdc.ir رجوع کنند.