علت اصلی خشکسالی و بروز پدیده ریزگردها چیست؟
کم بارشی، مصرف بی رویه منابع آبی و خشکسالی پدیده ای است که نزدیک به 2 دهه جغرافیای ایران و منطقه را تحت تاثیر قرار داده و پیامد آن محو تدریجی رویش ها و برخاستن خاک به نشانه عطش زمین و روزگار ناخوش انسان و محیط زیست است.
به گزارش گروه فضای مجازی ، طبق اسناد تاریخی و به گواهی مستندات علمی، دورههای خشکسالی در ایران چرخشی ۳۰ ساله داشته و دارای سابقه تاریخی است لیکن آنطور که مراکز علمی پیش بینی کرده اند، این دوره خطراتی به مراتب بیشتر از گذشته طبیعت و جامعه انسانی در ایران و مناطق همسایه را تهدید میکند، پدیدهای که اگر کنترل نشود، جنگلهای زاگرس و طبیعت بکر البرز از دست خواهد رفت و باید تاکید کرد که تا بحران آب و بیابانزایی پایش از این فراتر نرفته، باید چارهای اندیشید.
با این حال درعصری که فناوری برای فائق آمدن بر مشکلات به کمک انسان آمده، باید سرعت اقدامات برای رفع مشکل را افزایش داد، زیرا ایرانیان مردمانی هستند که صدها سال با حفاری قناتهای طولانی، سابقه درخشان در سرسبز نگه داشتن کشور دارند.
از سوی دیگر درک و آگاهی نسل امروز بشریت به لحاظ دانش وعلم به مراتب بالاتر از گذشتگانی که از راه تجربه به یقین میرسیدند، درعصری که پژوهش با ارائه فرضیه و راهکار و بررسی آزمون و خطاها در یک محدوده زمانی کوتاه نتایج شگرفی دارد اگر نتیجه اش به حیطه عمل آید دیگر دور باطل تکرار نخواهد شد.
علم و فناوری در زمان حاضر تا جایی پیش رفته که میتوان زمان و میزان بارشها و وضعیت جوی را برای کوتاه مدت و بلند مدت پیش بینی کرد ضمن آنکه موضوع دیگری به نام باروری ابرها یا استفاده از فناوری برای مدیریت آب و بازیافت پسماندها قواعد دست یافتنی است.
امروزه بحران خشکسالی درایران تا جایی پیش رفته که بیشترمناطق سرسبز کشور را تحت تاثیر قرار داده است و آفتها را به جان جنگلهای چندصد ساله زاگرس انداخته و درختان تنومند را یکی پس از دیگری نقش بر زمین میکند.
بحران خشکسالی حتی مناطقی که روزگاری پربارانترین نقاط ایران بودند اکنون تحت تاثیر قرار گرفته و سطح سفرهای زیر زمینی را به پائینترین عمق رسانده است.
استان البرز نمونه مناطقی است که روزگاری از خوش آب و هواهای ایران محسوب میشد و سیل جمعیت میلیونی را از گوشه و کنار ایران را به سمت خود کشاند، استانی که میانگین بارندگی سالانه آن از حدود ۳۰۰ میلی متر فراتر میرفت، اکنون ساکنانش بیش از ۲ دهه است که خشکسالی و کم بارشی را شاهد هستند و برای نزول بیشتر رحمت الهی دست به دعا برداشته اند.
البرز سرزمینی که روزگاری ییلاق پایتخت و خوش نشیان کشور بود و رودهای خروشان آن جلوههای دیدنی به شمار میرفت اکنون تنها تالاب آن که وسعتی حدود ۱۰ هزار هکتار داشت و ۲ استان البرز و قزوین از مزیتهای طبیعی و آبی آن برخوردار بودند به طور کامل خشک شده است و دیگر مکانی برای اتراق پرندگان مهاجر ندارد.
تالاب صالحیه نظرآباد، امسال در سکوت بارش ها، خاموش شد و خاک و غبار جای سبزینگی و طراوات آب را گرفت.
طبق بررسیهای علمی، میزان دسترسی به آبهای زیر زمینی البرز تا ۲ دهه پیش بین ۱۵ تا حداکثر ۴۰ متر بود، اما اکنون از ۲۷۰ متر فراتر رفته است.
از سوی دیگر روز به روز درختان تنومند چنار و میوه استان البرزعقب نشینی میکنند و نقش بر زمین میشوند و ازجمعیت آنها کاسته میشود.
در سال آبی جاری میزان بارندگیهای این استان (از ابتدای مهر تا ۲۸ بهمن ماه) حدود ۱۰۰ میلیمتر به ثبت رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۲۵ درصد کاهش نشان میدهد.
روی این حساب، نشستهای کارشناسی با موضوع آب در کشور و استان البرز، تمامی ندارد لیکن آنچه باید به آن توجه شود، برونداد عملی و تصمیم گیری قاطع برای فروکش کردن شراره ذرات معلق خاک و بازگرداندن نشاط و سرسبزی به کشور و البرز است.
پدیده گرد و خاک امروز فراتر از جغرافیای یک کشور و یک استان، انسانها را تهدید میکند و نفس انسان و جماد را گرفته است.
این پدیده دیگر مربوط به عراق و کشورهای غربی ایران نیست بلکه به سمت داخل کشور در حرکت است و کانونهای ریزگرد هم در نزدیکی پایتخت در حال شکل گیری است.
امروز استان البرز به واسطه خشکسالی و کم بارشی به یکی از کانونهای ریزگرد تبدیل شده، کانونهایی که خیزش آنها برای بسیاری از کسانی که گذشته سبز شهرستانهای ساوجبلاغ و نظرآباد را به خاطر دارند، باور کردنی نیست.
به همین دلیل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری کرج با برگزاری همایشی با عنوان بررسی راهکارهای نوین درخصوص کمبود آب و ریزگردها با دعوت کارشناسی از خارج و داخل، راهکارهای تامین آب و توسعه فضای سبز برای کنترل ریزگردها به دیدگاهها و نقطه نظرات کارشناسی واگذار کرد.
رییس شورای اسلامی شهر کرج در این همایش گفت: فضاهای سبز به عنوان یکی از ارکان مهم در برنامه ریزی و مدیریت شهری، اثرات قابل توجهی در کنترل و بهبود هوا دارد از این جهت به عنوان ریههای تنفسی در شهرها بشمار میآیند.
محمد نبیونی گفت: فضای سبز به عنوان یکی از ارکان مهم در برنامه ریزی و مدیریت شهری، اثرات قابل توجهی در کنترل و بهبود هوای شهر دارد.
وی بیان کرد: فضاهای سبزو پوشش گیاهی در زمره زیرساختهای اجتماعی است واز مزایای ان کاهش آلودگی هوا و ازبین بردن اثرات نامطلوب هوای شهری میباشد.
وی ابراز امیدواری کرد با برگزاری همایشهایی دراین خصوص بتوان راهکارها و پیشنهاداتی برای افزایش مشارکت مردمی در مدیریت فضای سبز شهری جهت کنترل و کاهش آلوگیهای هوا اتخاذ کنیم.
در این همایش پروفسور'پیتر وان استرتن ' از کشور کانادا و پروفسور'پیتر ایرنست ویگند' ازکشور آمریکا ضمن بیان پیشنهادات و طرحهای خود به تشریح پارهای از توضیحات در خصوص اقلیم منطقهای کرج وارائه راهکارها و تجارب در خصوص موضوعات مربوطه پرداختند.
اصغر نصیری، شهردار کلانشهر کرج در این همایش آلودگی محیط زیست و کمبود آب را به عنوان ۲ چالش عمده در استان و کشور ذکر کرد.
وی بیان داشت: نبود توجه شایسته به زندگی زیستی در یک اجتماع، خطرات گاه جبران ناپذیری را با خود به همراه دارد که میتواند توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را با مشکل اساسی روبرو کند.
وی به استفاده از برنامههای دراز مدت در کاهش معضلات زیست محیطی تاکید کرد و افزود: چاره اندیشی و ارائه راهکارهای علمی و نو همچنین مشارت شهروندان میتواند درمدیریت صحیح ذخایر انرژی و کاهش معضلات آلودگی هوا کمک شایانی کند.
نصیری به احداث تصفیه خانه محلی توسط سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری کرج اشاره کرد و گفت: اجرای این اقدامات گامی به سوی کاهش بحران آب در کرج است.
همچنین سرپرست سازمان سیما، منظروفضای سبز شهری شهرداری کرج دراین همایش استفاده از راهکارهای علمی در مواجهه با چالشهای زیست محیطی ضروری دانست.
حسین عطایی با اشاره به دانش محور بودن این سازمان به استفاده از راهکارهای علمی در مواجه با چالشهای زیست محیطی تاکید کرد.
وی بیان داشت: مشارکت با مراکز علمی و ارائه الگوی مصرف صحیح آب، همچنین استفاده از راهکارهای علمی در کاهش معضلات آلودگی هوا یکی از رویکردهای اصلی سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری کرج است.
عطایی با اشاره به دانش محور بودن این سازمان بیان کرد: افزایش سطح آگاهی و حساس سازی افراد دخیل در این موضوع میتواند نقش به سزایی در پیش برد امور زیست محیطی داشته باشد.
این مسئول به تاثیرات جبران ناپذیر آلودگیهای زیست محیطی بر اجتماع و شهروندان اشاره کردو اظهار داشت: آموزش و استفاده از فرصتها و روشهای علمی میتواند در کاهش معضلات و آلودگیهای زیست محیطی موثر باشد.
وی با اشاره به اینکه ذخایر آبی در کشور رو به پایان است ابراز داشت: معرفی دست آوردهای مهندسی و علمی در مصرف صحیح آب گامی به سوی بهینه سازی ذخایر آبی است و برگزاری همایشهایی با این موضوع میتواند فرصتی برای ارائه پیشنهادها و طرحهای نو در این راستا باشد.
با این حال شرکت آبفای استان البرز طرح توسعه شبکههای فاضلاب و تصفیه خانههای فاضلاب برای آبیاری اراضی کشاورزی اجرایی کرده است.
توسعه طرحهای آبیاری نوین برای کشاورزی از مقولههایی است که به گفته علیمراد اکبری معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در کشور اجرایی شده و نزدیک به ۱۵۰ هزار هکتار زمین زیر کشت رفته است.
اکنون ۱۸ میلیون هکتار زمین کشاورزی و باغی در ایران وجود دارد که نزدیک به ۸ میلیون هکتار آن آبی است لیکن باید سبک و شیوه آبیاری از سنتی به مدرن تبدیل شود.
موضوع باروری ابرها و مدیریت آب در ۳ بخش آشامیدنی، کشاورزی و صنعتی از مقلولههایی است که باید با سرعت تمامتر اجرایی شود.
توسعه کشت گیاهان مقاوم به خشکسالی در کانونهای ریزگرد از مواردی است که با بسیج تشکلهای مردم نهاد و دوستداران محیط زیست میتواند سرانجامی خوبی به تلخی زمینهای خشکیده ببخشد.
از سوی دیگر هفته درختکاری در اسفند ماه فرصت مناسبی است تا مردم برای کاشت نهال درختان مقاوم به خشکسالی در کشور و البرز پای کار بیایند و ایران را برای فرزندان آینده سرسبز نگه دارند و بلای خشکیدگی روزگار از این سرزمین پاک وخرم دور کنند.
: انتشار مطالب و اخبار تحلیلی سایر رسانه های داخلی و خارجی لزوماً به معنای تایید محتوای آن نیست و صرفاً جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه ای منتشر می شود.
ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *