۲۱ تیرماه روز بدون کیسه پلاستیکی/ خرید را با کیسه های پارچه ای انجام دهیم

به گزارش خبرنگار گروه جامعه ، پلاستیک و به طور خاص کیسه های پلاستیکی بلای جان طبیعت شده است. کیسه هایی که روند تجزیه آن به کندی صورت می گیرد و باقی ماندنشان در طبیعت آثار زیان بار فراوانی دارد. پلاستیک ها نه تنها طبیعت که حیات روی زمین را نیز تهدید می کنند. این روزها تصاویری زیادی از حیات وحش در دسترس است که کیسه های پلاستیکی روند زندگی موجودات را تغییر داده است. تغییراتی که گاهی آثار بلند مدت دارد. اما برخلاف آثار زیان بار کیسه های پلاستیکی برای طبیعت، استفاده از آنها مرسوم و گاهی خارج از کنترل است. از این رو چند سالی است که تلاش می شود برای استفاده نکردن از کیسه ای پلاستیکی فرهنگ سازی شود. 21 تیر، روز بدون کسیه پلاستیکی یکی از این تلاش هاست.

 

 

فروشندگان این روزها عادت کرده اند کوچک ترین خرید های مشتریان خود را در کیسه های پلاستیکی قرار دهند. عادتی که منجر به تقاضای مشتریان برای استفاده از کیسه های پلاستیکی شده است. بسیاری از کیسه ها تنها یک بار مصرف و پس از آن در بهترین حالت به چرخه بازیافت وارد می شوند. این اتفاق در حالی رخ می دهد که کشورهای بسیاری نه تنها بابت عرضه کیسه های پلاستیکی از مشتریان هزینه که مالیات نیز دریافت می کنند. دریافت هزینه و مالیات بخشی از اقدامات تنبیهی کشورهای برای کاهش استفاده از کیسه های پلاستیکی است. اما سال هاست روش های جایگزین کیسه پلاستیکی نیز تبلیغ می شود. 

 

 

سالهای زیادی از زمانی نگذشته که خانواده ها برای خریدهای روزانه از سبد و کیسه های پارچه ای استفاده می کردند. اما سهولت استفاده از کیسه های پلاستیکی در خرید های روزانه باعث شده که عادت همراه بردن کیسه خرید ترک و کیسه های پلاستیکی مضر وارد چرخه استفاده شوند. پس از مشخص شدن اثرات و ضررهای باقی ماندن پلاستیک در طبیعت حالا بسیاری در تلاش هستند که کیسه های پارچه ای و سبد های خرید را احیا کنند. این روزها در بازار نمونه های متنوعی از کیسه های خرید وجود دارد تا خانواده ها مشتاق به استفاده از آن شوند. با این حال روند تغییر کیسه های پلاستیکی به پارچه هنوز رونق نگرفته است.

 

 

یکی از دلایل استفاده گسترده از کیسه های پلاستیکی، عادت فروشندگان در استفاده از آن است. 21 تیر ماه فرصت مناسبی است که به فروشندگان نسبت به استفاده بی رویه از کیسه های پلاستیکی توضیح دهید. بسیاری در این روز با نصب اعلامیه های خلاقانه سعی می کنند که مشتریان و فروشندگان را نسبت به تبعات استفاده از کیسه های پلاستیکی مطلع کنند. اما در کنار آن کافی است که فروشندگان توضیح دهید و از آنها بخواهید برای هر خرید کوچکی از کیسه های پلاستیکی استفاده نکنند و پیش از قرار دادن خرید های مشتری در کیسه پلاستیکی، از مشتری لزوم استفاده از آن را سوال کنند.

 

 

پلاستیک‌ها امروزه کاربرد فراوانی در زندگی انسان پیدا کرده‌اند. موارد مصرف این مواد، آنقدر گسترده است که بدون آن‌ها زندگی انسان امروزی فلج می‌شود. استفاده‌ی گسترده در لوازم خانگی، از ساده‌ترین وسیله تا وسایل پیچیده، استفاده از الیاف مصنوعی به‌صورت روز افزون در صنایع نساجی و استفاده‌های فراوان دیگر، نشان از اهمیت این ماده در جهان امروزی دارد. هرچند این ماده‌ی مفید و پرکاربرد، عوارض زیادی هم در زندگی انسان باقی گذاشته است که آلودگی‌های محیط زیست با زباله‌های پلاستیکی تجزیه‌ناپذیر در طبیعت، از این جمله است و آمار‌های عجیب و غریبی از تولید روزانه و سالانه‌ی این زباله‌هاداده می‌شود که حیرت‌آور است. مثلا گفته می‌شود سالانه یک تریلیارد تن کیسه‌ی پلاستیکی در دنیا مصرف می‌شود.
در اواخر قرن نوزدهم بود که انسان توانست با تغییر شکل دادن پلیمر، موفق به ساخت پلاستیک‌ها شود. سلولز در حالت طبیعی غیر قابل ذوب و در حلال‌های عادی غیر قابل حل است. با نیترودار کردن آن، اولین پلاستیک تجارتی به نام "نیترو سلولز" پدید آمد که قابل انحلال و شکل‌پذیر است.
در سال ۱۸۷۰، پلاستیکی به نام "سلولوئید" وارد بازار شد که از طریق نرم کردن نیتروسلولز با کافور بدست آمده بود. این ماده‌ی شفاف، سفت و قالب‌پذیر، در تهیه‌ی اشیای مصنوعی مانند برس و شانه، الیاف، لاک و…کاربرد دارد.
پلاستیک‌هایی که کاملا به‌صورت سنتزی ساخته می‌شوند، در سال ۱۹۰۸ تولید شدند دکتر" لئوبالکنر"با کامل‌کردن رزین فنلی، باکلیت را وارد بازار کرد. این ماده، برای ساختن دستگاه تلفن و عایق‌های الکتریکی و وسایل پخت و پز استفاده می‌شود. با اینکه پلاستیک‌ها، به صورت مواد با اهمیت و پر کاربرد درآمدند، اما شیمی آن‌ها تاسال ۱۹۲۰ کاملا درک نشده بود.
تولید پلاستیک‌ها پس از شناخته شدن شیمی پلیمر، به‌سرعت گسترش یافت و پلاستیک‌های مهم و تجارتی زیادی تولید شدند. از سال ۱۹۵۰ به بعد، تولید پلاستیک‌ها شتاب روز افزونی گرفت و موادی سخت و مقاوم در برابر گرما، با کاربرد‌های مخصوص ساخته شدند. یک ویژگی مهم مواد پلاستیکی در صنعت، فرآیند پذیر بودن یا Processible بودن آن است. اگر ماده‌ای قابل ذوب یا قابل حل باشد، در صنعت قابل استفاده است و گرنه نمی‌توان از آن استفاده صنعتی کرد. چون نمی‌توانیم آن را برای تهیه مواد بکار ببریم.

پلاستیک محصولی است که از آن استفاده‌های متفاوت می‌شود و بسیاری از آن‌ها هم مفید هستند. مواد خام اولیه برای تهیه‌ی پلاستیک، عبارتند از: نفت و گاز. این سوخت‌های فسیلی، بعضا" برای ساخت انواع پلاستیک، با اکسیژن و کلر ترکیب می‌شوند. پلاستیک ممکن است سخت یا نرم، شفاف یا مات باشد و شبیه چوب یا چرم یا ابریشم به‌نظرآید. در حال حاضر بیش از ۱، ۰، ۰، ۰، ۰ نوع پلاستیک مختلف وجود دارد و می‌تواند در ساخت اسباب بازی، ابزار، لوازم خانگی، صنایع خودرو، هواپیماسازی و یا حتی دریچه‌های قلب به‌کار رود.
بعضی از انواع پلاستیک، قابل بازیافت است و برخی قابل بازیافت نیست. خیلی‌ها فکر می‌کنند پلاستیک‌ها پسماند‌هایی هستند که در نهایت، غیر قابل تبدیل هستند یا به دلیل اینکه سوخت‌های فسیلی را مصرف می‌کنند، آن‌ها را انرژی‌خوار می‌نامند. در صورتی‌که چنین نیست وپلاستیک‌ها از لحاظ انرژی و مصرف آن، بسیار با صرفه عمل می‌کنند. یعنی انرژی خیلی کمتری برای ساخت یک بطری پلاستیکی نسبت به ساخت بطری شیشه‌ای مصرف می‌شود. همچنین از آنجایی که پلاستیک‌ها، وزن سبکی دارند انرژی کمتری برای حمل آن‌ها مصرف می‌شود.
مساله اصلی زمانی رخ می‌نماید که پلاستیک، تبدیل به زباله می‌شود زیرا، گرچه پلاستیک‌ها به‌طور‌کلی سبک هستند، ولی دفع آن‌ها در محل‌های دفن زمینی، گزینه‌ی خوبی نیست چراکه تجزیه‌ی آن‌ها بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ سال زمان لازم دارد. دو راه دیگر هم وجود دارد بازیافت و زباله سوزی. کاربری این روش‌ها، موجب بازپس‌گیری برخی ارزش‌های پلاستیک می‌شود که می‌تواند در ساخت دوباره اقلام پلاستیکی به‌کار آید. یا با بازیافت آن می‌توان محصولات مفیدی مثل ایزوگام و قیر بدست آورد. اما در زمینه‌ی کیسه‌های پلاستیکی، بازیافت مقرون به صرفه نیست چراکه باید هزار کیسه پلاستیکی جمع‌آوری شود تا به یک کیلوگرم برسد و هزینه جمع‌آوری و بازیافت کیسه‌های پلاستیکی و تولید کیسه‌ها و محصولات جدید، توجیه اقتصادی ندارد.
زباله سوز، موجب بازیابی انرژی شیمیایی می‌شود که می‌تواند به منظور تولید بخار و الکتریسیته به‌کار رود. در صورتی‌که دفن زمینی پلاستیک‌ها، هیچ‌کدام از این مزایا را ندارد و چنانچه حتی به‌صورت بهداشتی نیز دفن شوند، به معنی دفن همیشگی است، چون این نوع پسماند، همانگونه که پیشترگفته شد، تجزیه هم نمی‌شود.
زیان‌های دیگر این ماده، انتشار کربن در هوا در اثر تولید آنها، مرگ و میر صد‌ها گونه از جانوران آبزی در اثر بلعیدن آنها، ورود مواد سمی به خاک و آب در صورت تجزیه‌ی آن‌ها و تولید زباله‌ی فراوان به دلیل عدم بازیافت آن‌ها و ایجاد مناظر بسیار بد در طبیعت و تجمع حشرات، تخم‌ها، انگل‌ها و سایر آلودگی‌ها است.