گیلوان؛ قطب تولید زیتون پرورده / این دهستان سالانه 90 تن زیتون پرورده صادر می كند

به گزارش گروه اقتصاد به نقل از پایگاه اطلاع رسانی سازمان بسیج سازندگی، شهرستان طارم یكی از 8 شهرستان استان زنجان است. نام طارم با زیتون گره خورده است.

 اگر به ارتفاعات طارم بروید و سرتان را بچرخانید بیشتر از هر چیز، انبوه درختان زیتون دورتا دور شهر توجه شما را جلب می كند. آب و هوای خاص این منطقه باعث شده طارم بهترین نقطه ایران برای پرورش زیتون گوشتی باشد. 

تازه ترین كشفیات باستان شناسانه از قدمت 2 هزار ساله كشت زیتوت در این منطقه حكایت دارد. ناصر خسرو هم در سفرنامه خود از كشت زیتون در منطقه طارم سخن گفته است.

آب و هوای این منطقه برای كشت سایر محصولات كشاورزی نیز مناسب است و همین مساله باعث شده شغل بیش از 90 درصد مردم شهرستان، كشاورزی باشد. بیشتر كشاورزان طارم كشت زیتون را در دستور كار دارند یا در صورت اهتمام به سایر كشت ها، باز هم تعداد قابل توجهی درخت زیتون در اختیار دارند. 

شهرستان طارم تا پیش از سال 1379، فقط هزار و 200 هكتار باغ پراكنده زیتون داشت اما بعد از اجرای طرح توسعه زیتون حالا میزان باغات زیتون آن به 20 هزار هكتار رسیده و به همین دلیل در كشور مقام اول سطح زیر كشت زیتون و مقام اول تولید این محصول را داراست. اما با وجود اجرایی شدن این طرح توسعه، هنوز میزان زیتون تولید شده در شهرستان طارم نمی تواند مصرف داخلی كشور را پاسخگو باشد. 

طی سالهای گذشته اكثر كشاورزان طارمی بعد از برداشت محصول، زیتون را به صورت عمده می فروختند اما واقعیت های بازار اخیرا این روند را دگرگون كرده است. مهمترین واقعیت بازار زیتون این است كه خام و عمده فروشی زیتون، هرگز كشاورزان را به حقوقشان نمی رساند و این شیوه از فروش از بازگرداندن سود واقعی زحمات كشاورزان ناتوان است. 

در سال‌های اخیر با پدید آمدن روشهای نوین در فرآوری زیتون در مناطق زیتون خیز كشور، این صنعت گسترش یافته و موجب شده زیتون از نظر تجاری به ارزش واقعی خود نزدیك شود. استفاده از صنایع تبدیلی برای فرآوری زیتون، عرضه این محصول را به بازارهای مصرف با رونق بیشتری مواجه كرده است. علاوه بر تولید روغن زیتون كه همچنان رونق اقتصادی خود را در بازارهای جهانی حفظ كرده، تولید انواع زیتون پرورده می تواند بازارهای مصرف جدیدی را در داخل و خارج از كشور به خود اختصاص دهد. در شرایطی كه سود حاصل از خام فروشی زیتون برای كشاورزان فقط چند صد تومان است، فرآوری این محصول می تواند سود حاصله را تا چندین هزار تومان افزایش دهد.

گیلوان یكی از دو دهستان شهرستان طارم است كه هزار خانواده با جمعیت 2 هزار 800 نفر در آن ساكن هستند. در دهستان گیلوان خانه ها و كارگاه های خانگی بسیاری را می توان یافت كه در آن ها زیتون پرورده، كنسرو زیتون و ترشی زیتون تولید می شود. در حالی كه طارم قطب مهم تولید زیتون با كیفیت و اعلا در كشور است، گیلوان نیز به قطب تولید زیتون پرورده تبدیل شده است. 

سیامك جعفری، یكی از افرادی است كه با فرآوری زیتون به صورت خانگی و تولید زیتون پرورده، برای 8 نفر از اعضای خانواده اش اشتغالزایی كرده است. او می گوید: «گل پَر، آب انار محلی، روغن زیتون، نعناع، سركه سیب، سیر محلی، چوچاب (سبزی كوهی محلی) و گردوی چرخ شده مواد لازم برای تهیه زیتون پرورده هستند. روزانه 100 كیلوگرم زیتون پرورده به ارزش هر كیلوگرم 20 هزار تومان می فروشیم كه 25 درصد آن سود خالص است. در واقع روزانه 500 هزار تومان سود خالص از فروش زیتون پرورده بدست می آوریم.»

این فعال اقتصاد مقاومتی می افزاید: «راه اندازی كارگاه فرآوری و تولید زیتون پرورده هزینه زیادی ندارد و به راحتی در منزل انجام می شود. برای این كارحداكثر به 3 تا 4 میلیون تومان سرمایه نیاز است.»

اما فرآوری زیتون در گیلوان صرفا به كارگاه های كوچك و خانگی منحصر نمی شود. در همین دهستان علیرضا چراغی صاحب یك كارخانه پیشرفته صنعتی فعال در تولید زیتون پرورده است. او درباره ورود به این عرصه می گوید: «15 سال پیش 1 كیلوگرم زیتون را به همراه همسرم فرآوری و زیتون پرورده تولید شده را در 10 بسته 100 گرمی، بسته بندی كردیم و در یك فروشگاه برای فروش قرار دادیم. روز بعد كه مراجعه كردیم دیدم همه آن 10 بسته فروش رفته است. این بار دو كیلوگرم زیتون را فرآوری كردیم و ... تا اینكه به مرور كار گسترش یافت و این كارخانه صنعتی و مدرن را تاسیس كردیم.»

كارخانه علیرضا چراغی برای 20 نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی كرده است. او خاطرنشان می كند: «از سالها قبل به فكر شغل آینده فرزندانم بودم و همواره به آن ها می گفتم كه نباید سربار دولت باشید، بلكه خودتان باید به یك تولید كننده تبدیل شوید و چند نفر دیگر را زیر پر و بال بگیرید. رمز اصلی موفقیت در كار تولید، روحیه جهادی و شكست ناپذیری است.»

نكته جالب توجه اینكه كارخانه آقای چراغی موجب شده كه كشاورزان طارمی هیچ نگرانی بابت فروختن زیتون هایشان نداشته باشند. او می گوید: «وقتی كارخانه را تاسیس كردیم، دیگر سرمایه ای نداشتیم تا زیتون بخریم. در نتیجه از اقوام و نزدیكانی كه برای فروش زیتون هایشان مشكل داشتند، به صورت نسیه زیتون می خریدیم و بعد از تولید زیتون پرورده و فروش آن ها در بازار، پولشان را پرداخت می كردیم. امروز هركس در طارم برای فعالیت اقتصادی مشكل سرمایه اولیه داشته باشد، من به او كمك می كنم. به این صورت كه به او زیتون پرورده نسیه می فروشم و می گویم بعد از فروش زیتون های پرورده در بازار، پول را بازگرداند.»

علیرضا چراغی معتقد است كه ظرفیت فرآوری زیتون در شهرستان طارم به قدری بالاست كه حداقل 100 كارخانه صنعتی تولید زیتون پرورده باید در این شهرستان تاسیس شود و در این صورت طارم خواهد توانست نیاز داخلی كشور به زیتون پرورده را تامین كند.

كشاورزان گیلوانی سالانه 300 تن زیتون تولید می كنند كه 108 تن آن به زیتون پرورده تبدیل می شود و 90 تن از زیتون های فرآوری شده به خارج از كشور صادر می شود. هم اكنون 20 كارگاه فرآوری زیتون در این دهستان مشغول به فعالیت است و در این كارگاه ها برای 80 نفر اشتغالزایی شده است. 

بسیج سازندگی با هدف حمایت از كشاورزان طارمی و تثبیت گیلوان به عنوان قطب تولید زیتون پروده در كشور، پرداخت تسهیلات اقتصاد مقاومتی برای تامین دستگاه های صنایع تبدیلی را در دستور كار دارد.