واکنش پدرانه به تحریم مادر؛ جسم و جان برجام در دستان هیئت عالی نظارت

12:12 - 24 خرداد 1396
کد خبر: ۳۱۸۸۵۱
دسته بندی: سیاست
فقط روح برجام نیست، [بلکه]یک جاهایی هم خود برجام -یعنی جسم برجام- هم نقض شده به­‌وسیله‌ی آمریکایی‌ها؛ ایشان فهرست کردند فرستادند برای آنها. یعنی این [شخص]دیگر کسی نیست که بگویند مخالفین این مذاکرات هستند که این حرف را می‌زنند؛ نه، خود وزیر محترم خارجه، چون انسان متدیّنی است، انسان باوجدانی است و انسان صاحب احساس مسئولیّت است، خود ایشان هم این اعتراض را دارد می‌کند.
واکنش پدرانه به تحریم مادر؛ جسم و جان برجام در دستان هیئت عالی نظارت
به گزارش خبرنگار گروه سیاسی ، چهارم خردادماه کمیته روابط خارجی سنای آمریکا به بهانه مقابله با اقدامات ثبات‌زای ایران، طرح تحریمی را با ۱۸ رای موافق به تصویب رساند؛ برخی محافل رسانه‌ای به دلیل گستردگی دایره شمول این طرح تحریمی، آن را «تحریم‌های مادر» نامیده‌اند.

تحریم‌های مادر
این طرح که در صورت تبدیل شدن به قانون، تحریم‌هایی را برای فعالیت‌های موشکی، اقدامات منطقه‌ای و نقض حقوق بشر علیه ایران وضع می‌کند قرار است امشب در مجلس سنای آمریکا به رای گذاشته شود؛ از سوی دیگر طرح یادشده از جمله طرح‌هایی است که رئیس جمهور آمریکا ملزم به اجرای آن است و نمی‌تواند به صورت یکطرفه آن را ملغی کند.

ادامه روند تحریم‌های آمریکا 
نقض عهدهای پیاپی و مداوم آمریکایی در طول یک سال و نیم سپری شده از زمان آغاز اجرای برجام (هم در دوره اوباما و هم در دوره ترامپ)، بزرگترین مانع دستیابی به اهداف ایران در زمینه توافق هسته‌ای محسوب می‌شود؛ در ادامه این گزارش برخی از تحریم‌های ظالمانه آمریکا در حق ملت ایران در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ را بررسی می‌کنیم: 

۱۵ بهمن:
به فاصله دو هفته از آغاز کار ترامپ بعنوان رئیس جمهور آمریکا، وزارت خزانه داری این کشور، ۱۳ فرد و ۱۲ شرکت مرتبط با ایران را به بهانه نقش آفرینی در توسعه سیستم موشکی تهران، مورد تحریم قرار داد.

۴ فروردین:
تقریبا دو ماه پس از اعمال تحریم‌های موشکی، به فاصله ۴۸ ساعت پس از پیام نوروزی ترامپ، وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد این کشور تحریم‌هایی را علیه ۳۰ فرد یا شرکت خارجی به علت انتقال فناوری حساس به ایران برای برنامه موشکی این کشور یا به علت نقض کنترل صادرات بر ایران، کره شمالی و سوریه اعمال کرده است؛ در این بیانیه آمده بود: «۱۱ شرکت یا فرد از چین، کره شمالی یا امارات عربی متحده به علت انتقال فناوری به ایران که می‌تواند در برنامه موشکی بالستیک تهران به کار گرفته شود تحریم شده اند؛ ۱۹ شرکت یا فرد نیز به علت دیگر تخلفات براساس قانون منع تکثیر ایران، کره شمالی و سوریه تحریم شده‌اند. گمان می‌رود این شرکت‌ها و افراد فناوری حساسی را که می‌تواند در توسعه تسلیحات کشتار جمعی به کار گرفته شود به دست آورده یا منتقل کرده‌اند».

۲۴ فروردین:
وزارت خزانه‌داری آمریکا در بیانیه‌ای، از تحریم «اداره کل زندان‌های استان تهران» و «سهراب سلیمانی» سرپرست معاونت امنیتی و انتظامی سازمان زندان‌ها خبر داد.

۲۷ اردیبشهت:
دولت جدید آمریکا برای نشان دادن رویکرد خصمانه خود علیه ایران، ۷ شخص حقیقی و حقوقی ایرانی و چینی را به‌ادعای دست داشتن در فعالیت‌های موشکی بالستیک جمهوری اسلامی در فهرست تحریم‌های خود قرار داد؛ در فهرست جدید تحریمی در رابطه با برنامه موشکی ایران، نام «مرتضی فراست‌پور» و «رحیم احمدی» از مقام‌های وزارت دفاع ایران و شرکت ایرانی «متین صنعت نیک‌اندیشان» به چشم می‌خورد.

واکنش‌های مقامات ایران
اکنون و با گذشت ۱۸ ماه از آغاز اجرای برجام، به گفته تمام مسئولان رده بالای دولت و مجلس، آمریکایی‌ها در روند اجرای برجام نقض عهد کرده و اقداماتی بر خلاف روح و متن برجام انجام داده‌اند؛ تنها در همین نمونه آخر که آمریکایی‌ها قصد دارند به بهانه‌های حقوق بشر، موشکی و اقدامات منطقه‌ای، «تحریم‌های مادر» را علیه جمهوری اسلامی ایران وضع کنند، مقامات بلندپایه کشورمان واکنش تندی از خود نشان دادند.

 ۱. علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در مراسم وداع با شهدای حادثه تروریستی حرم مطهر امام خمینی (ره) و مجلس (۱۹ خرداد):
 مصوبه سنای آمریکا در حمایت از تروریست‌ها و افزایش تحریم‌ها عملی بسیار قبیح بود و در حالی که ما در مجلس با تروریست‌ها درگیر بودیم سنای آمریکا قوانین حمایت از تروریست‌ها را تصویب می‌کردند و این نشان‌دهنده این است که از کمترین سطح عاطفه انسانی برخوردارند. ما پاسخ روشنی به اقدامات سنا خواهیم داد. البته لاریجانی از کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خواست تا در اسرع وقت طرح مقابله را تهیه و به مجلس ارائه کند.
 
سیدحسین نقوی‌حسینی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس روز گذشته  (23 خرداد) با اشاره به رفتار خصمانه واشنگتن در اعمال تحریم های جدید علیه ایران گفت: در ماموریت جدید مجلس بناست که برای مقابله با طرح تحریمی آمریکا که به دلیل طرح مادر بودن می تواند زیر مجموعه هم داشته باشد، ما نیز طرح مادری طراحی کنیم که بتواند در آینده اقدامات جدید قانونی داشته باشد.


 ۲. محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه در حاشیه جلسه هیات دولت در واکنش به تحریم‌های جدید سنای آمریکا (۱۰ خرداد): 
ما به ۱ + ۵ اعلام کردیم که این تحریم‌ها مخرب برجام است و این کار ممانعت ایجاد می‌کند.

 ۳. عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه (۲۱ خرداد):
اگر مصوبه کنگره نهایی شود از نظر ما در همین راستا ارزیابی خواهد شد؛ براساس بندهای ۲۶ و ۲۹ برجام، آمریکایی‌ها متعهدند که برجام را با حسن نیت و در فضای سازنده اجرا کنند و از هر اقدامی که اجرای موفقیت آمیز برجام را تحت الشعاع قرار دهد، خودداری کنند؛ به اعتقاد ما حرکت‌هایی که در طول یک سال‌ونیم گذشته چه توسط دولت قبلی آمریکا و چه توسط دولت جدید آن صورت می‌گیرد، در موارد بسیاری بر خلاف تعهدات آمریکا در این سه اصل است. 

پاسخ متقابل
محمدباقر نوبخت سخنگوی دولت در نشست خبری ۱۹ بهمن سال پیش، در پاسخ به سوالی درباره چگونگی عکس‌العمل ایران در برابر تحریم‌های جدید آمریکا گفته بود: اتفاقا این یکی از بحث‌هایی بود که چند روز پیش در یک جلسه مهم و موثر نظام، داشتیم؛ وزارت امور خارجه قبول مسئولیت داشت با همکاری دستگاه‌های مختلف این موارد را احصا و شناسایی کند و بدانیم اگر هم قرار است اقدام متقابلی انجام دهیم در چه عرصه‌هایی است و باید خیلی سنجیده صورت بگیرد؛ باید بسیار معقول عمل کنیم ضمن اینکه اقتدار و سرافرازی ملی برای ما بسیار با اهمیت است.
 
تخلف و نقض
 سخنگوی دولت روز گذشته - 23 خرداد - نیز در نشست خبری با اصحاب رسانه و در پاسخ به سؤالی پیرامون مصوبه تحریمی سنای امریکا علیه ایران و اینکه آیا این مصوبه نقض برجام محسوب می‌شود یا خیر؟ گفت: در این رابطه یک کمیسیون خاص در داخل تشکیل شده است که این کمیسیون بر چگونگی اجرای برجام نظارت می‌کند و این غیر از شورای عالی امنیت ملی است که هرچند جلسه یک بار برجام را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد؛ این کمیسیون نتایج بررسی خود را پیرامون فرایند اجرای برجام و اقدامات طرف مقابل اعلام می‌کند و چنانچه جمع‌بندی کمیسیون مزبور این باشد که تخلف و نقضی توسط امریکا یا سایر کشورها در برجام به‌وجود آمده از مکانیزم‌های پیش‌بینی شده در خود برجام استفاده می‌کند و طبق یک روال مشخص طرف ناقض تحت تعقیب قرار می‌گیرد.
 
 هیئت عالی
 ظاهرا منظور محمدباقر نوبخت - که به واسطه رئیس سازمان برنامه و بودجه بودن، عضو شورای عالی امنیت ملی هم هست - همان «هیئت عالی نظارت بر برجام» است. هیئتی که پیرو نامه 9 ماده ای رهبر معظم انقلاب به رئیس جمهور درباره الزامات اجرای برجام  -29 مهر 1394 - تشکیل شد. در آخرین بند این نامه آمده بود:«وجود پیچیدگی‌ها و ابهام‌ها در متن برجام و نیز گمان نقض عهد و تخلفات و فریب‌کاری در طرف مقابل به ویژه آمریکا، ایجاب می‌کند که یک هیات قوی، آگاه و هوشمند، برای رصد پیشرفت کار‌ها و انجام تعهدات طرف مقابل و تحقق آن‌چه در بالا (هشت بند دیگر از نامه رهبری) بدان تصریح شده است، تشکیل شود. ترکیب و وظایف این هیات باید در شورای عالی امنیت ملی تعیین و تصویب شود. 

تشکیل هیئت
پس از ارسال این نامه بود که تشکیل «هیات نظارت بر برجام» به طور جدی در دستور کار مسئولان بلند پایه کشور از جمله اعضای شورای عالی امنیت ملی قرار گرفت و شمخانی به عنوان دبیر این شورا حدود سی و پنج روز پس از ارسال نامه مقام معظم رهبری به رئیس جمهور، از تشکیل نهایی «هیات عالی نظارت بر اجرای برجام» خبر داد.
 
ترکیب اعضا
علاالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نهم اعضای «هیات نظارت بر برجام» را همان اعضای کمیته عالی هسته‌ای شورای عالی امنیت ملی، همراه با اضافاتی عنوان کرد.

عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه هم تابستان سال پیش با بیان اینکه «هیات نظارت بر اجرای برجام ۸ عضو دارد و اعضایش با تایید رهبری انتخاب شده‌اند»، گفته بود: مصوبات این هیأت مثل مصوبات شورای عالی امنیت ملی باید به تایید رهبری برسد.
 
جان کلام
اما رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با مسئولان نظام در روز ۲۲ خرداد  جان کلام را گفتند و فرمودند: بنده مکرّر گفته­‌ام، ما به مسئولینی که رفتند برجام را دنبال کردند، اعتماد داشته‌ایم و داریم، الان هم همین‌جور [است]، این‌ها را افراد خودی و علاقه‌مند و مؤمن میدانیم؛ لکن در همین قضیّه‌ی برجام، ما در موارد زیادی -به‌خاطر اعتماد به حرف آن طرف مقابل، مذاکره‌کننده‌ی مقابل- از یک نقطه‌ای صرفِ­‌نظر کردیم، به یک چیزی اهتمام نورزیدیم، یک خلأیی باقی ماند؛ دشمن همین الان از همان خلأ دارد استفاده می کند؛ این‌ها واقعاً مسائل مهمّی است. وزیر محترم خارجه‌ی ما، آقای دکتر ظریف، یک نامه‌ی گویایی به مسئول اروپایی می نویسند -البتّه این بارِ چندم است- و موارد نقض روح برجام و جسم برجام [را مطرح می کند]. گاهی می گفتند روح برجام نقض شده، ایشان می گوید که فقط روح برجام نیست، [بلکه]یک جاهایی هم خود برجام -یعنی جسم برجام- هم نقض شده به­‌وسیله‌ی آمریکایی‌ها؛ ایشان فهرست کردند فرستادند برای آنها. یعنی این [شخص]دیگر کسی نیست که بگویند مخالفین این مذاکرات هستند که این حرف را می زنند؛ نه، خود وزیر محترم خارجه، چون انسان متدیّنی است، انسان باوجدانی است و انسان صاحب احساس مسئولیّت است، خود ایشان هم این اعتراض را دارد می کند. این به‌خاطر آن است که آنجا یک مسامحه‌ای انجام گرفته از ناحیه‌ی ما؛ اگر این تسامح انجام نمی گرفت، اعتماد به دشمن نمی شد، راه دشمن بسته بود و نمی توانست این کار را انجام بدهد. الان هم ما نمی خواهیم بحث برجام را مطرح کنیم لکن آن جمعی که معیّن شده‌اند برای نظارت بر برجام -که رئیس محترم جمهور است، رئیس محترم مجلس است، وزیر محترم خارجه است و چند نفر دیگر هستند- واقعاً در این مسئله دقّت کنند؛ یعنی باید دقّت کنند، باید مراقبت بکنند ببینند چه اتّفاقی دارد می‌افتد. بالاخره ما یک مواردی را ذکر کردیم؛ بنده در قبول برجام یک شرایطی را به‌طور صریح ذکر کردم، مکتوب هم کردم -زبانی نبود؛ مکتوب فرستادم- این‌ها باید رعایت بشود؛ به‌طور دقیق باید این‌ها رعایت بشود. وقتی طرف مقابل با وقاحت می‌آید می‌ایستد و یک چیزی را می گوید، ما هرچه در این زمینه کوتاه بیاییم، حمل بر ضعف خواهد شد؛ حمل بر این خواهد شد که ما ناچاریم، ناگزیریم؛ احساس ناچاری در ما، دشمن را تشجیع می کند به اینکه بر فشارهای ناحقّ خودش بیفزاید. این­ هم یک مسئله.

واکنش پدرانه
حال باید منتظر ماند و دید که تحریم مادر در سنای آمریکا چه سرنوشتی خواهد داشت و درصورت تصویب در سنا آیا هیئت عالی نظارت بر اجرای برجام در قبال نقض عهدهای مکرر و اعمال تحریم‌های پیاپی آمریکایی‌ها واکنش پدرانه خواهد داشت؟




ارسال دیدگاه
دیدگاهتان را بنویسید
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *