ذائقه‌های فرهنگ تغییر کرده/باید فرهنگ غیررسمی را به خوبی شناخت
: سید رضا صالحی امیری رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی امروز در مورد مراسم تشییع مرتضی پاشایی و اتفاقاتی سخن گفت که پس از مرگ این چهره موسیقی پاپ ایران رخ داده است.
به گزارش او با بیان این مطلب که دراین رویداد، چند موضوع را می توان مورد بررسی قرار داد، گفت نخست اینکه مردم ایران پیش‌بینی‌ناپذیر هستند. سرعت تحولات آنچنان زیاد است و علاوه بر این شدت و عمق بسیاری هم دارد؛ از این جهت جامعه ایران را نمی‌توان پیش‌بینی کرد. نکته دوم تأخیر جامعه‌شناسان و روشنفکران در تحلیل رفتار مردم ایران است که بخشی از آن به سبب همین شدت و سرعت تحول در کشور است.
به گفته معاون رئیس جمهور، نیاز جامعه به ویژه نسل جوان به تخیله‌های اجتماعی نکته سومی بود که می‌توان از این رویداد به آن رسید. گاه این تخلیه‌ها را مربوط به حوزه ورزش و هنر می‌دانیم، اما تجمع‌‌های این‌چنینی را هم باید در نظر گرفت. جامعه ما جامعه مناسکی است. مردم ما در عاشورا شرکت می‌کنند و بعد از آن احساس سبکی دارند، این به دلیل حضور در همین مکان‌هایی است که منجر به تخلیه اجتماعی می‌شود.
ذائقه های فرهنگی تغییر کرده
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی با بیان اینکه باید به این نوع اجتماعات در جامعه ایران بها داد و آن را تقویت کرد، نه اینکه با انگیزه‌های مختلف نگران آن بود، یادآور شد: جامعه ما دارای فرهنگ رسمی و غیر رسمی است؛ جامعه فرهنگ رسمی از این رویداد متعجب است، اما غیر رسمی‌ها آن را عادی می‌دانند. این نشان از نیازهای جدید در کشور دارد؛ به ویژه در حوزه موسیقی. به نظر می‌رسد ذائقه‌های فرهنگ تغییر کرده و از این رو باید فرهنگ غیر رسمی را به خوبی بشناسیم.
بخش دیگر سخنان صالحی امیری به تأثیر شبکههای اجتماعی اختصاص داشت. وی در این رابطه گفت: حضور در مراسم تشییع این هنرمند و گردهمایی در 26 شهر برای این موضوع، نشان از قدرت شبکههای اجتماعی در ایران دارد. این قدرت تازه شکل گرفته و یکی از نمادهای این قدرت، پدیده تشییع پاشایی بود. نمی‌توانیم این شبکه‌ها را رد کنیم، بلکه باید به هدایت آن بپردازیم.
او با با بیان اینکه مراسم تشییع پاشایی نشان داد که جامعه ما از حوزه سیاسی به سمت حوزه اجتماعی در حال حرکت است، ادامه داد: مجموعه رفتارها در این مراسم نشان داد که رفتارهای تند سیاسی نبود، حاضران به دنبال تعارض با نظام نیستند و تنها به دنبال انتقال پیام‌اند. آزادی اجتماعی مهمترین پیام این نسل بود که باید به آن توجه شود.
پاشایی با نسل جدید از طریق گفتمان شعری رابطه ایجاد کرد
صالحی امیری یادآور شد: نکته‌ای که باید به رسمیت بشناسیم، تغییر الگوهای فرهنگی است. سؤال مطرح در مورد این موضوع این است که چرا بعد و قبل از واقعه درگذشت و تشییع این هنرمند، چنین حضوری رخ نداده است؟ پاسخ را باید اول در غیر قابل پیش‌بینی بودن مردم ایران بجوییم و سپس به این توجه کنیم که جوانمرگی یکی از موضوعاتی است که مردم ایران به آن توجه نشان می‌دهند. علاوه بر این، سبک اشعار این خواننده بنا بر ذائقه اجتماعی کنونی ایرانیان بود و همین هم‌نوایی منجر به حضور مردم در مراسم وی شد. پاشایی توانست با نسل جدید از طریق گفتمان شعری رابطه ایجاد کند.
او با بیان اینکه ما در قبال این رویداد دو نوع رفتار را می‌توانستیم از خود نشان دهیم، گفت: شیوه برخورد نشان داد که ما به یک بلوغ در قبال این نوع پدیده‌ها رسیده‌ایم و می‌توانیم از تهدیدات استفاده کرده و آنها را به فرصت تبدیل کنیم.
