هر ایرانی روزانه 709 گرم زباله تولید می‌کند/تخلیه زباله ها در نیم متری دریای خزر
: یک کارشناس محیط زیست با بیان اینکه هر ایرانی روزانه به طور متوسط 709 گرم زباله تولید می‌کند، نسبت به بحران پسماند در استان های شمالی کشور و تاثیر مخرب این پسماندها بر اندوخته های آبی دست نخورده هشدار داد.
سهیل اولازاده در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی میزان با اشاره به بحران پسماند در شمال کشور اظهار کرد: متاسفانه وجود پسماند در این منطقه از کشور به دلیل این که دور از چشم مردم و به صورت مخفیانه ر جنگل ها دپو می شود، به چشم نمی آید، این در حالی است که اهمیت آن کمتر از دریاچه ارومیه یا توقف کشتار پرندگان نیست.
وی با اشاره به این که روزانه حدود 2700 تن زباله تنها در مرتع، جنگل و ساحل مازندران تخلیه می شود، تصریح کرد: به طور مثال زباله های شهرستان محمودآباد در نیم متری دریا تخلیه می شود و بدین صورت حجم بالایی شیرابه به دریا وارد می شود. همچنین این تخلیه در قائم شهر در 10 متری رودخانه اتفاق می افتد و با کشیدن یک کانال شیرابه ها وارد رودخانه می شود. در سوادکوه نیز در جنگل و در ساری در 120 متری مراتع تخلیه زباله صورت می گیرد.
فعال و پژوهشگر محیط زیست با انتقاد از این که تا امروزاقدام خاصی برای زباله ها در مازندران صورت نگرفته است، گفت: سازمان محیط زیست به تازگی قصد دارد دستگاه های زباله سوز را برای این منطقه تامین کنند. این در حالی است که این دستگاها می تواند بدترین گزینه برای استان های شمالی باشد که رطوبت دارند. از سوی دیگر در فرآیند زباله سوزی زباله ها وارد محفظه هایی شود تا خشک شود، سپس وارد دستگاه های زباله سوز می شود تا تبدیل به برق شود.
اولازاده ادامه می دهد: در استان های شمالی به علت پایین بودن ارزش زباله و کم بودن بهره وری، این زباله ها تبدیل به برقی نمی شود اما به علت شرایط بحرانی حال حاضر در این استان ها می تواند گفت، عاجل ترین راه حل استفاده از همین دستگاه های زباله سوز است هر چند که با ارزیابی سرزمین تطابق ندارد.
وی به دو استان شمالی دیگر اشاره و عنوان کرد: در گیلان برای حل این معضل در حال ساخت لندفیل هستند و در استان گلستان نیز سومین کارخانه کمپوست را راه اندازی می کنند.لندفیل محلی است که بستر آن آستر کشی شده است و شیرابه ها نمی تواند به آب های زیرزمینی نفوذ داشته باشد. منطقه ارزیابی می شود و در صورت وجود جریان آب تغییر مسیر داده می شود و سپس لندفیل بنا می شود. پس از مدتی استفاده، آن محدوده باید تبدیل به فضای سبز شود. این در حالی است است که بیبشتر محل های دپو زباله در استان های شمالی قرار بوده تبدیل به لندفیل شود.
اولازاده ادامه داد: زباله های تر نیز تبدیل به خاک عالی یا کود کمپوست می شود.اما این اقدام به دلیل تفکیک نادرست زباله باعث می شود که کشاورز شیشه و سرنگ و ناخالصی های اینچنینی را در خاک آلی مشاهده می کند. این در حالی است که بهترین راه حل در این استان ها تهیه کمپوست است. این خاک عالی می تواند منبع تغذیه زمین های چمن در این استان ها باشد.
این کارشناس محیط زیست به لندفیل به عنوان گزینه مناسب دیگر اشاره کرد و اذعان داشت: اما در حال حاضر انتخاب بهترین روش در این استان ها را زمان تعیین می کند.زیرا با بحران حال حاضر زمانی باقی نمانده است.
کارشناس محیط زیست با ابراز تاسف از این که در استان های شمالی دیده می شود 30 سال محل دپو زباله در یک نقطه و در کنار رودخانه یا دریا است، گفت: شیرابه تولیدی این زباله ها وارد آب های زیرزمینی می شود و با استفاده مردم منطقه از چاه های آب زیر زمینی می توان گفت سلامت آنها به شدت در خطر است.این در حالی است که اکولوژی و پوشش گیاهی و جانوری را نیز به اسم مدیریت پسماند از دست می رود.
وی در بخش دیگری از صحبت های خود به ارائه آمار تولید زباله در استان های شمالی پرداخت و عنوان کرد: بین سه استان شمالی، مازندران بیشترین تولید زباله را دارند به گونه ای که سرانه تولید زباله آنها یک کیلو گرم در روز است، این عدد 300 گرم بیشتر از سرانه ملی است. استان گیلان در رتبه بعدی قرار دارد که 850 گرم تولید زباله دارد و گلستان نیز 750 گرم تولید زباله دارد. این در حالی است در دو استان گیلان و گلستان با تهیه تولید زباله کمتر، مدیریت پسماند سهل تر صورت می گیرد.
اولازاده ادامه داد: در بخش روستایی و شهری نیز این اعداد متفاوت است مثلا بخش روستایی مازندران 800 گرم و بخش روستایی گلستان 400 گرم تولید زباله دارد.
این کارشناس محیط زیست با اشاره به دلایل تولید پسماند بیشتر، اظهار کرد: هر چه استان ها صنعتی باشد و رفاه آنها بیشتر باشد میزان زباله بیشتری نیز تولید می شود. از سوی دیگر رطوبت منطقه بر وزن زباله ها اثر گذار است.
اولازاده با ابراز تاسف از این که متاسفانه مدیران پسماند در کشور تفاوت پسماند و بازیافت را نمی دانند، گفت: این معضل را در بخش سازمان های مردم نهاد نیز داریم. زیرا تصور این سازمان ها این است که تمام فعالیت ها در خصوص مدیرت پسماند بازیافت است.بازیافت یک بخش دولتی کار است و ثمن ها نمی توانند وارد این مرحله از کار شوند.
وی ادامه داد: در بحث مدیریت پسماند هرمی به نام اکولوژی مدیریت پسماند داریم. در راس این هرم نوشته شده است اجتناب از تولید زباله، سپس کاهش تولید زباله، باز استفاده، بازیافت، استحصال، سوزاندن، سپس مرحله دفن است اما در کشور ما دقیقا یک فرآیند معکوس طی می شود و بدون طی این چرخه اقدام به سوزاندن یا دفن زباله ها می کنیم. این در حالی است که در تمام دنیا بر فرهنگ مردم برای تولید زباله کمتر کار می شود.
کارشناس محیط زیست به راه اندازی کمپین 50 گرم توسط تعدادی از فعالان محیط زیست اشاره کرد و افزود: با راه اندازی این کمپین قصد داریم مردم را تشویق کنیم روزانه 50 گرم زباله کمتر تولید کنند. این مقدار در طول سال یک میلیون تن از زباله های کل کشور کم می کند این در حالی است که در طول سال 16 میلیون تن تولید زباله داریم و هر ایرانی به طور متوسط 709 گرم تولید زباله تولید می کند. از سوی دیگر از هر تن زباله می تواند متناسب با منطقه جغرافیایی بین 300 تا 500 لیتر شیرابه خارج می شود.
اولازاده با اشاره به عدد 50 هزار تن تولید روزانه زباله در سراسر کشور، اظهار کرد: این عدد می تواند به مرور فاجعه زیست محیطی را ایجاد کند به ویژه در بحران بی آبی حال حاضر قادر است اندوخته های آبی ما را که دست نخورده هستند از بین ببرد.
وی با اشاره به این که حتی بر کارخانه های بزرگ نظارت وجود ندارد، عنوان کرد: بسیاری از پسماند های صنعتی وارد محل دپو زباله می شود در حالی که طبق قانون مدیریت پسماند تمام رسیدگی به زباله های صنعتی بر عهده تولید کننده آن است.
این کارشناس محیط زیست ادامه داد: البته سازمان محیط زیست طبق وظیفه خود تذکرهای لازم را ارائه می دهد اما به دلیل این که ضمانت اجرایی خاصی وجود ندارد خروجی خاصی ندارد و صنایع نیز به تولید زباله خود ادامه می دهند.
