جوانان منظر شهر خود را نمی شناسند/ شیوه زیست مردم نمای شهرهای تاریخی را تغییر می‌دهد
: یک عضو هیئت علمی دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران با انتقاد از این که جوانان امروز منظر شهر خود را نمی شناسند، گفت: اگر بخواهیم در شهر زندگی کنیم باید شهر خود را دوست بداریم و به آن احساس تعلق کنیم. در این حالت است که به منظر فرهنگی دست می یابیم.
به گزارش میزان، هما ایرانی بهبهانی در مراسم اختتامیه همایش بین المللی منظر فرهنگی با انتقاد از این که برخی منظر فرهنگی را با میراث فرهنگی خلط می کنند، اذعان کرد: کلان شهر های امروزی کنترلی در ساخت و سازهای خود ندارند و بی مهابا در حال رشد و توسعه هستند. بدیهی است که در این توسعه نمی توان تنها به بافت تاریخی نگریست.
ساخت و ساز تنها به کالبد شهر اشاره می کند
وی با بیان این که منظر فرهنگی مدام در حال تغییر است و از طریق اجتماع ادراک می شود، تصریح کرد: زمانی که ما با ادراک در منظر فرهنگی روبرو هستیم دیگر تنها ساخت و ساز مهم نیست، زیرا ساخت و ساز تنها به کالبد شهر اشاره می کند در حالی که شهر زنده است.
بهبهانی با اشاره به این که منظر تنها به وجوه زیبایی شناسانه اشاره ندارد، عنوان کرد: منظر یک شهر زندگی روزمره مردم آن است و می تواند خارق العاده و منحصر به فرد نیز باشد همانظور که می تواند عادی و یا حتی زشت باشد.
این استاد دانشگاه تهران با تاکید بر این که امروزه جوان های ما منظر شهری شان را نمی شناسند، گفت: توسعه در این شهر از کنترل خارج شده داست. اگر بخواهیم در شهر زندگی کنیم باید شهر خود را دوست بداریم و به آن احساس تعلق کنیم. در این حالت است که به منظر فرهنگی دست می یابیم.
در ادامه این مراسم اسکندر مختاری، استاد دانشگاه و پژوهشگر معماری با اشاره به این که رویکردمنظر فرهنگی شهری شاخه جدیدی در علم نیست بلکه چیدمانی تازه از اطلاعات قبلی است، اظهار کرد: این چیدمان اطلاعاتی به بررسی تاثیر و تاثر دو مؤلفه فرهنگ و طبیعت در گذر زمان می‌پردازد تا به انسان در درک این که در کجا‌ی ارتباط با اکوسیستم ایستاده است،کمک کند.
وی با بیان این تعریف که منظر فرهنگی شهری به صورت خاص به منظرهای فرهنگی شکل یافته در بستر یک شهر اشاره می‌کند، عنوان کرد: این منظر در سه مقیاس درون شهری، پیش شهری و فراشهری قابل بررسی است. در شهرهایی که محصول گسترش یک روستا یا اتصال چند روستا به هم است، توجه به منظر فرهنگی روستایی نیز اهمیت می‌یابد.
مختاری ادامه داد: منظر فرهنگی شهری به آن گونه از تعاملات انسان و طبیعت اشاره دارد که به شکل‌گیری یک شهر در گذر زمان منجر شده است. بنابراین منظر فرهنگی شهری محصول تغییر است.
مختاری با بیان این که منظر شهری تاریخی نیز از برهم‌کنش لایه‌های مختلف طبیعی و فرهنگی در گذر زمان شکل یافته است، خاطرنشان کرد: در پی چالش حفاظت از یک شهر تاریخی، توسعه آن یکی از دغدغه‌های جدید آن است که کدام ردپاها برای منظر شهری تاریخی مناسب تر است. زیرا یک رویکرد بر الگوی انتقال در مدیریت میراث شهری تاکید می کند و یک الگو به چالش‌های حفاظت و توسعه در منظر فرهنگی شهری پاسخ می دهد.
این استاد دانشگاه و پژوهشگر معماری با بیان این که فرهنگ مردمان بومی مهمترین فیلتر پذیرش یا رد تغییرات در منظر شهری تاریخی است، خاطرنشان کرد: تغییر شیوه‌ی زیست مردم به ناگریز منظر شهری تاریخی را تغییر می‌دهد، اما جای نگرانی نیست، چرا که انعطاف‌پذیری شهر، منظر جدیدی را شکل می‌دهد که در طی زمان در صورت سرفراز بیرون آمدن از فیلتر پالایش فرهنگی به منظر شهری تاریخی جدیدی تبدیل می‌گردد که بسیار ارزشمند نیز است.
منظر فرهنگی نمایشی از میراث گذشتگان
همچنین کریستوف وسلینگ استاد دانشگاه کوتبوس آلمان با بیان این که باید در طراحی ها ضمن حفاظت از رویکرد تاریخی طراحی های جدید داشت، گفت: زمانی که امور اجرائی باشد و روش مدیریت نیز صحیح باشد، می توان ساختار سنتی و مدرن را در هم آمیخت و طراحی های جدید داشت.
این استاد دانشگاه ادامه داد: منظر فرهنگی نمایشی از میراث گذشتگان برای نسل حاضر است و از این حیث در شهرسازی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
نیازمند تعریفی جدید از شهر هستیم
در ادامه این مراسم سید محسن حبیبی، عضو هیئت علمی دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران با اشاره به این که منظرگرایی به دو مقوله فرهنگ و طبیعت اشاره می کند، تصریح کرد: فرهنگ به معنی دانش تاریخی زیست مردم در یک سرزمین است، دانش تاریخی که با دانش فنی زمانی خود درآمیخته است و اثر زمان خود را بر جای می گذارد.
وی با تاکید بر این که تنها درک ویژگی های عینی برای درک منظر کفایت نمی کند، اظهار کرد: در منظر با یک ادراک توارثی روبرو هستیم که نمی دانیم از کجا آمده است اما حضور دارد. این ادراک توارثی از منظر زمان را در می نوردد و گذشته، حال و آینده را در بر می گیرد.
حبیبی با بیان این که ما با سه مفهوم شهر پیش از صنعتی شدن، شهر دوران صنعتی و شهر های امروزی که کلان شهر نامیده می شوند روبرو هستیم، گفت: در شهر های امروزی منظر جهانی و تعاریف آن خشک می شود.
وی با تاکید بر این که ما نمی توانیم در کلان شهر های امروز با تعاریف شهر های پیش از دوران صنعتی زندگی کنیم، گفت: باید تعریفی دوباره از از شهر داشته باشیم و به درک جدید از اقلیم، اجتماع و اقتصاد برسیم.در این حالت در کلان شهر ها به یکسانی بر نمی خوریم بلکه شاهد تفاوت ها هستیم همانند انسان ها که بر اساس تفاوت هایشان تعریف می شوند.
همچنین سید حسن تقوایی، عضو هیئت علمی دانشکده معماری دانشگاه شهید بهشتی با بیان این که انسان ها در هر دوره ای برای خود گم شده ای داشته اند، اظهار کرد: در تاریخ تمدن انسان تجربه های متفاوتی از همزیستی با طبیعت داشته است. اگر امروز منظر به میراث فرهنگی اضافه شده است بدین معنی است که انسان به دنبال همان گمشده خود است.
وی با تاکید بر این که منظر تنها ساخت و ساز نیست، گفت: امروز همراه با تغییر منظر رفتارها نیز تغییر کرده است. در واقع باید توجه کرد چگونه می توان در هر موقعیتی به محیط طبیعی نیز توجه کرد تا شاهد تغییر رفتارها و ستیز با محیط طبیعی در منظر نباشیم.
