صدمین روز اجرایی شدن برجام و کارشکنی‌ها و سنگ اندازی‌های ادامه‌دار آمریکایی‌ها

گروه سیاسی : مرداد ماه سال گذشته بود که یکی از فرماندهان عالی رتبه نظامی کشور طی سخنرانی در همایشی با برشمردن ویژگی‌ها و مولفه‌های اقتصاد مقاومتی و وجوه تمایز آن با اقتصاد عاریتی، چنین گفت که «700 هزار میلیارد تومان مردم خودمان نقدینگی دارند اما نمی‌آیند سرمایه گذاری کنند در بخش تولید، در این صورت آیا معنی دارد تصور کنیم که دشمن خونی ما که 36 سال با هم جنگ داریم و خون از هم ریختیم و کینه از هم داریم و پرونده‌های سنگین علیه هم تشکیل دادیم در نهایت مهربانی بیاید و سرمایه گذاری کند آن هم در شرایطی که تحریم ها با مکانیزم ماشه در لحظه  برمی‌گردد، این اقتصاد عاریتی است که در مقابل اقتصاد مقاومتی قرار دارد».

سخنان این فرمانده نظامی، چند روز بعد به دستمایه رسانه‌های زنجیره‌ای تبدیل شد تا چنین القاء کنند که عده‌ای در داخل با برجام و نتایج آن از جمله جذب سرمایه گذاری خارجی مخالف‌اند؛ اما اکنون که بیش از 7 ماه از انعقاد برجام و سه ماه از عملیاتی شدن آن می گذرد، صحت سخنان شخص مزبور آشکار می‌شود و مشخص می شود که آمریکایی ها با استراتژی خاص خود، علی رغم اینکه به صورت زبانی از لغو و توقف تحریم ها علیه کشورمان سخن می گویند اما در عمل با بالا بردن ریسک سرمایه گذاری در ایران، شرکت های اروپایی را برای سرمایه گذاری در ایران به هراس و تردید انداخته‌اند.

سند برجام در شرایطی صدمین روز اجرایی شدن خود را سپری می‌کند که کارشکنی‌ها و سنگ اندازی‌های آمریکایی ها در مسیر اجرای آن تمامی ندارد و هیئت حاکمه آمریکا هر روز مانع جدیدی را در این مسیر ایجاد می‌کند؛ و این در حالی است که طرف ایرانی به تمامی تعهدات برجامی خود از جمله  خروج 98 درصد از ذخایر اورانیوم غنی شده از کشور، خارج کردن 14 هزار سانتریفیوژ از مدار و انبار کردن آنها، تخریب قلب رآکتور آب سنگین اراک و ... جامه عمل پوشانده است.

طبق مکانیزم ماشه که سازوکار آن در سند برجام قید شده است و یک عامل دافعه برای شرکت اروپایی جهت سرمایه گذاری در ایران محسوب می‌شود،  تحریم هایی که به موجب برجام به حالت تعلیق درآمده‌اند، در صورت تخطی ایران از اجرای مفاد برجام مطابق با حالت اولیه و در مواردی سختگیرانه تر برقرار خواهند شد. نکته قابل تامل اینکه، مرجع تشخیص تخطی ایران از مفاد برجام، کمیسیونی است که کفه آن به سمت طرف غربی سنگینی می‌کند. 

کارشناسان حقوقی معتقدند علی رغم انعقاد و اجرایی شدن برجام و اظهارات گاه و بیگاه مقامات آمریکایی مبنی بر نبود مانع بر سر راه تجارت با ایران، موانع راه به دلایلی از جمله «مکانیزم ماشه» هنوز پابرجاست و طبق این مکانیزم در نهایت تمامی قوانین محدودیت‌زا سابق می‌تواند دوباره بازگردد و همین امر سبب می‌شود که تجار با احتیاط با ایران تجارت کنند و حمایت‌های کامل و قوی قراردادی در صورت بازگشت تحریم‌ها را درنظر بگیرند و ایران نیز در این حوزه با ریسک بالا باقی بماند.

عباس عراقچی مسئول ستاد رسیدگی و نظارت بر اجرای برجام  و از مذاکره کنندگان ارشد هسته‌ای کشورمان اواسط فروردین ماه در یک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی تلویحا اعلام کرد که آمریکایی‌ها در روند اجرای برجام و متعاقب آن در روند رفع تحریم‌ها کارشکنی می‌کنند و تمایلی به جداسازی و شفاف سازی تحریم‌های اولیه و ثانویه ندارند؛ معاون امور حقوقی و بین‌الملل وزارت امور خارجه، این نکته را هم البته به صورت صریح اعلام کرد که  ما می‌دانستیم "در صحنه اجرا با بدعهدی و بدقلقی آمریکا‌یی‌ها مواجه خواهیم شد".

فارغ از بحث سوئیفت که باز شدن یا مسدود ماندن آن ظرف یکماه گذشته به کشمکش محافل سیاسی و رسانه‌ای موافق و مخالف دولت دامن زده بود، نگاهی گذرا به اقوال و اعمال مقامات و مسئولان آمریکایی نشان می‌دهد که آن‌ها اگرچه (به گفته مسئولان دولتی) تاکنون مفاد برجام را زیر پا نگذاشته‌اند اما با سلسله اقدامات خود از جمله تنگ کردن دایره نوع مراوده تجاری سایر کشورها با ایران و اتخاذ تدابیر و تمهیدات تنبیهی برای آن‌ها در صورت عدول از این دایره تنگ، عملا نه در روی کاغذ که در صحنه اجرا، رفع تحریم‌ها را غیرممکن و یا بی‌اثر کرده‌اند.

حدود سه هفته پیش بود که "مارک تونر" سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که دولت متبوعش فعلا قصد ندارد برای ایران و شرکت‌ها و بانک‌های خارجی طرف معامله با این کشور مجوز استفاده از دلار را صادر کند؛ همچنین "کریس بکمیر" معاون هماهنگ کننده تحریم‌های ایران در وزارت خارجه آمریکا گفته است که بانک‌های خارجی می‌توانند با ارزهای دیگر (به غیر از دلار) با ایران کار کنند، مشروط بر آنکه طرف ایرانی مشمول تحریم‌های آمریکا نباشد؛ این امر به معنای بالا بودن ریسک سرمایه گذاری و مراوده تجاری با ایران است که طبعا در عادی سازی روابط اقتصادی ایران با جهان خارج(آنطور که دولتمردان وعده داده بودند) خلل ایجاد می‌کند. 
  
ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی هم که چندی پیش برای شرکت در اجلاسیه صندوق بین المللی پول به آمریکا سفر کرده بود، در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ از عدم تحقق وعده های برجامی آمریکا سخن گفت و تصریح کرد:" تقریبا هیچ چیز(در نتیجه برجام) اتفاق نیفتاده است؛ به طور کلی ما قادر نیستیم از پول‌های خود در خارج استفاده کنیم". 

انتهای پیام/