اصلاحات مسیر 3 کیلومتری کنار گذر انزلی همچنان متوقف مانده است

به گزارش گروه جامعه ،تالاب انزلی که در قدیم اهالی به آن «دریا کوچک» می‌گفتند، زخم‌های کهنه‌ای دارد؛ از کنار گذر انزلی که از سال 77 تا کنون ماجرایی طولانی دارد و آن‌قدر حساسیت پیدا کرد تا این‌که در نهایت کار به ریاست جمهوری و گزارش معروف معاونت علم و فناوری وقت ریاست جمهوری انجامید.

منفعل ماندن اصلاحات مورد نظر معاونت علمی رئیس جمهور

کبری نباتی، فعال محیط زیست، در این مورد به سبزینه گفت: این گزارش راهکارهای امیدبخشی داشت؛ اما  ناگهان به مثابه ورزشکاری که در پایان ورزشی سنگین در عضلاتش اسیدلاکتیک جمع می‌شود، رخوتی زیر پوست تمام کسانی که به نوعی با این پروژه درگیرند  دوید  و باز کنشگران محیط زیستی ماندند و انتظاری طولانی که هنوز افق به انجام رسیدن آن در هاله ابهام است.
 
 وی تصریح کرد: در گزارش یاد شده با صحه گذاشتن بر این مسأله که نحوه کنونی احداث  در تالاب  تقسیمی شمالی و جنوبی ایجاد می‌کند که به خشکی تالاب منجر می‌شود، قرار شد تا «اصلاحات اساسی» در مسیر به عمل آید. این (منظور اصلاحات اساسی) دقیقاً عین واژه‌ای است که در گزارش معاونت علمی و فناوری آمده است.

احداث پل در 60 درصد مسیر سه کیلومتری

 ازجمله اصلاحات اساسی که در مسیر سه کیلومتری مورد اختلاف است، این است که 60 درصد مسیر باید به‌صورت پل احداث شود، به‌گونه‌ای که به روی نهنگ روگا و آبراهه‌هایی که تالاب را به دریا متصل می‌کند، پل معلق با دهانه بزرگ و با تعداد پایه‌های (ستون‌های) کم و در خارج آب احداث شود؛ به این ترتیب که بزرگی دهانه مقرر بین 120 تا 200 متر باشد که چنین امری محاسبات اولیه بودجه‌ای را به هم می‌زند؛ اما در همان راهکار معاونت ریاست جمهوری بر «تخصیص فوری اعتبار کافی» تأکید شده است؛ لذا این بهانه نداشتن اعتبار سلب می‌شود.

این فعال محیط زیست افزود: متأسفانه  از مرداد 87 روزها و سال‌ها گذشته، اما هیچ بهبودی مشهودی در سه کیلومتر مورد مناقشه حاصل نشده است. با توجه به آن‌که دستور ریاست جمهوری پای موضوع است، کسی به این راهکار نه نگفته، ولی تأیید بدون عمل کردن مگر تفاوتی با نه گفتن دارد!

نباتی گفت: اگرچه  اداره کل  حفاظت محیط زیست گیلان بر ماسه‌ریزی‌های جانبی نظارت دارد، اما می‌دانیم  همین شرایط کند و بلاتکلیف احداث، با توجه به بقایای فعالیت شامل مصالح ساخت و ساز موجب می‌شود که کانال‌های عبوری آب کافی نبوده، به راحتی دچار رسوب شود و اتصال و جریان روان‌آب آن‌گونه که باید برقرار نشود.

تشدید کاهش عمق تالاب انزلی بر اثر رسوبات و پساب‌ها  
وی تأکید کرد: این امر بسیار حساس است، چراکه تالاب مهم انزلی در حال حاضر به واسطه  پسروی و کاهش تراز آبی دریای کاسپین، افزایش سرعت رسوب‌گذاری به‌دلیل عدم آبخیزداری صحیح در بالادست و نیز پسماندهای مدیریت نشده در حوزه این تالاب، انواع پساب‌های خانگی و صنعتی و کشاورزی و همچنین کاهش نزولات آسمانی کاهش عمق شدیدی دارد.  در این حالت وجود این کانون  ماسه و مصالح ولو در ابعاد کارگاهی یا همان مسیرهای موقت دسترسی می‌تواند کاتالیزوری برای کاهش عمق هرچه بیش‌تر تالاب باشد.

مطالعه گزارش معاونت ریاست جمهوری نیز بیانگر این موضوع است که باز شدن چشمه‌های واقع در مسیر یک کیلومتری ماسه‌ریزی شده، افزایش عرض آبراه‌های موجود در همین مسیر، حفاظت کافی از محیط زیست تالاب در تمام ماسه‌ریزی‌های جانبی و موقتی و حتی به حداقل رساندن این فعالیت‌ها و برچیدن سریع آن‌ها مورد تأکید قرار گرفته است.

به این ترتیب روند بسیار کند و تأخیری این پروژه به شدت زیانبار است و آسیب نهان و شدیدی از سوی  زخم به چرک نشسته میان‌گذر تالاب انزلی، پیکره تالاب و اکوسیستم آن را تهدید می‌کند که باید به‌طور جدی برای آن چاره‌اندیشی شود.

کاهش تراز آبی دریای خزر، مهم‌ترین تهدید تالاب انزلی  
مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان نیز در گفت‌وگو با سبزینه کاهش تراز آبی دریا را یکی از  عوامل تهدید کننده تالاب عنوان کرد و آن را خارج از کنترل مدیران اجرایی دانست.
قربان‌علی محمدپور رودپشتی تأکید کرد: کاهش  1.2متری تراز آبی کاسپین نه فقط تالاب انزلی که بوجاق و امیرکلایه و استیل را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

خشک شدن جنوب تالاب، فرصتی برای سوءاستفاده زمین‌خواران
وی تصریح کرد: کاهش تراز آبی سبب می‌شود تا بخش جنوبی تالاب انزلی خشکی محرز پیدا کند و متأسفانه  مجال سوء‌استفاده برای تصرف و تعرض به اراضی از سوی سودجویان فراهم شود.

آلودگی رودهای منتهی به تالاب توسط صنایع
مدیرکل حفاظت محیط زیست گیلان با اشاره به فعالیت برخی واحدهای خدماتی در طول 4دهه اخیر گفت: متأسفانه در بدو احداث افزودن ملحقاتی نظیر تصفیه‌خانه که از ملزومات این واحدهای خدماتی شامل صنایع و به‌ویژه بیمارستان‌ها است، جدی گرفته نشد و همین موضوع با آلوده‌کردن رودخانه‌های موثر بر تالاب نظیر زرجوب و گوهر رود لطمات زیادی را به تالاب وارد کرد.

بهره‌برداری از تصفیه‌خانه 5 بیمارستان استان

محمدپور نوید داد که در سال 95 تصفیه‌خانه پنج بیمارستان بزرگ استان وارد مدار بهره‌برداری می‌شود. همچنین  احداث، رسیدگی و تجهیز تصفیه خانه‌های محلی شهرستان‌های اطراف تالاب نیز در دستور کار قرار دارد.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو اظهار کرد: نگاه دولت یازدهم و شخص رئیس جمهور و منشور محیط زیستی کابینه، بدنه دولت و استانداران؛ مدیران خاصه مدیران دستگاه‌های توسعه‌ای را به رعایت ضوابط محیطزیستی نظیر تصفیه‌خانه ملزم می‌کند. در عین حال فرمایش مقام معظم رهبری و پیوست محیط زیستی که مورد تأکید ایشان است، فرصتی مغتنم است تا بتوانیم عزمی جدی را برای حفاظت از داشته‌های محیط‌زیستی بالاخص تالاب‌ها جزم کنیم.

الزام منابع طبیعی برای آبخیزداری در بالادست تالاب انزلی

وی در پاسخ به این سوال که گاه برنامه‌های دفعتی و مقطعی به‌دنبال تزریق بودجه اتفاق می‌افتد- نظیر احداث  تله‌های رسوب‌گیر- آن‌هم در زمانی که در بالادست هنوز کاری صورت نگرفته، توضیح داد: در حال حاضر با نظارت محیط زیست و منابع طبیعی در راستای احیاء تالاب ملزم به انجام عملیات ابخیزداری در بالادست است تا منشأ رسوباتی که در بالادست قرار دارد، مهار شود.
در عین حال احداث تله‌های رسوب‌گیر جدید در کنار احیاء و رسوب‌برداری تله‌های قبل نیز در دستور کار قرار دارد.

تالاب انزلی نمونه‌ای از ده‌ها بوم‌سازگان ارزشمند کشور است که  از نگرش‌های درون دستگاهی آسیب‌دیده است. ما در حالی از کاهش تراز آبی کاسپین سخن می‌گوییم که هنوز بسیاری از کارشناسان و استادان دانشگاه در خصوص  احداث موج شکن‌ها و اسکله‌های جدید بندر انزلی و مسابقه بندرسازی در گیلان  نقد دارند.

هنوز مسیله سد شفارود به لحاظ احداث و تأثیر ثانویه آن بر حقابه تالاب انزلی از بحث‌های  چالشی جامعه کارشناسی محیط‌زیستی‌هاست.

به نظر می‌رسد با توجه به ابلاغ سیاست‌های کلی محیط‌زیستی نظام توسط مقام معظم رهبری به سران هر سه قوه، لازم است تا بیش از پیش مجلس و قوه قضائیه به نگرش‌های محیط‌زیستی نزیک شده و یاری‌رسان و حتی پرسشگر دولت در خصوص لحاظ کردن الزامات محیط زیستی در تک‌تک تصمیم‌گیری‌ها و تصمیم‌سازی‌های توسعه‌ای باشند.

منبع روزنامه سبزینه
انتهای پیام/