چرا فیلم-سریال "ثارا.." در میانه تولید متوقف شد؟+جزییاتی از روند تولید کار

: حدودا اوایل دهه هشتاد بود که شهریار بحرانی که به واسطه ساخت "ملک سلیمان" می شناسیمش یک فیلم-سریال با محوریت امام حسین(ع) و قیام عاشورا را کلید زد. پروژه ای که فیلمبرداری آن حدودا چهار ماه در لوکیشنهایی با مختصات کربلا حوالی یزد انجام شد اما به ناگاه در میانه تولید متوقف شد.

به گزارش درباره دلایل تعطیلی این کار حرف و حدیثهای فراوانی روایت شد؛ برخی از کمبود امکانات تولید گفتند و برخی از اختلافاتی که میان کارگردان و مسئولان صداوسیما درباره نحوه شکل گیری تصویری قیام عاشورا وجود داشت. البته که گروهی نیز به نقطه نظرات خاص برخی مراجع تقلید، به عنوان دلیل توقف کار یاد کردند.

نکته اینجاست که برای تولید کار بیشتر از یک میلیارد تومان بودجه تدارک دیده شده بود و بیشتر از 100 دقیقه کار هم فیلمبرداری شده بود. جهانگیر الماسی(شبیه خوانی امام حسین(ع))، محمدعلی کشاورز (معاویه)، جمشید مشایخی(‌هانی بن‌عروه)، اکبر عبدی(ولید)، عنایت بخشی(عمر بن سعد)، رویا تیموریان(ام البنین)، شهرام حقیقت دوست(یزید) و جعفر دهقان(حر) از جمله بازیگران اصلی این کار بودند و در نقشهای مکمل نیز بازیگرانی چون مهدی فقیه حضور داشتند.

مدتها بعد از توقف تولید "ثارا.." بد ندیدیم با مهدی فقیه که در این فیلم-سریال در یکی از کلیدی ترین نقشهای مکمل که بخش عمده ای از داستان از زبان وی روایت می شود بازی کرده، گفتگو کنیم.

داستان حرکت امام حسین(ع) از مکه به کربلا
فقیه در گفتگو با درباره کاراکترش در "ثارا.." گفت: در این فیلم-سریال من در نقش "جون" غلام امام حسین(ع) بازی می کردم. داستان از حرکت اباعبدا.. از مکه به سمت کربلا آغاز می شد و بعد از واقعه عاشورا به پایان می رسید. در طی مسیر حرکت امام با شخصیتهای مختلفی دیدار کرده و برخی به او ملحق می شدند.
فقیه درباره ویژگیهای کار افزود: شخص بحرانی با دیدی کامل تمامی شخصیتها را چیده بود. او سعی کرده بود با دید کاملا معنوی داستان عاشورا را روایت کند و از همین رو حتی خواندن فیلمنامه هم نوعی پالایش روحی را به همراه داشت.

مفاهیم معنوی بدون شعار عرضه شده بود
بازیگر "مریم مقدس" و "ملک سلیمان" درباره جزییات فیلمنامه "ثارا.." بیان داشت: بحرانی مفاهیم مربوط به عاشورا را بدون شعارزدگی عرضه کرده بود. ایشان نگاهی درست به روایات شیعی درباره سیدالشهداء داشت و سعی کرد این مفاهیم که بعضا شگفت آور می نمود را به بهترین شکل وارد فیلمنامه کند.

امام حسین(ع) به عنوان ناظر بیرونی اتفاقات را رصد می کرد/تصویری از حضرت ابوالفضل هم نمی دیدیم
فقیه درباره دیگر ویژگیهای "ثارا.." و اینکه آیا این اثر تصویری از بزرگان را هم نشان میداد به میزان گفت: تصویری از امام حسین(ع) در فیلم نمی بینیم و ایشان به عنوان ناظر ماجرا همواره بغل دوربین حضور دارد و فقط صدای اوست که شنیده می شود. حتی حضرت ابوالفضل عباس هم در کار نشان داده نشد.
وی ادامه داد: برای بازی در "ثارا.." به شدت انرژی گذاشتم و در طی مدت 4 ماهی که فیلمبرداری در یزد جریان داشت با دست پر جلوی دوربین رفتم چون از یک طرف تمام روایات مرتبط با امام حسین(ع) و واقعه عاشورا را مطالعه کرده بودم و از طرف دیگر عشق به امام حسین(ع) که در دل تک تک عوامل کار وجود داشت سب ساز این شد که همه چیز به بهترین شکل پیش رود.
مهدی فقیه درباره پروسه مطالعاتی کاراکتر خودش گفت: برای بازی در نقش "جون" تحقیقات زیادی انجام دادم؛ شهریار بحرانی نیز اطلاعات خوب و کاملی را برایم تدارک دیده بود. وجه اصلی این کاراکتر مخلص بودن او بود و اینکه به معنای واقعی کلمه مسلمان بود؛ مسلمان راستینی که مفهوم تسلیم حق شدن را درک کرده بود.

غلام سیاهی که بوی عطرش به استشمام رسید
مهدی فقیه با تشریح کاراکتر خودش در این فیلم یعنی"جون" بیان داشت: "جون" غلامی سیاهپوست بود که ابتدا نزد امیرالمومنین خدمت میکرد و بعد ایشان وی را نزد ابوذر فرستاد، بعد از رحلت ابوذر بار دیگر نزد امام علی(ع) رفت و بعد از ایشان هم در کنار امام حسن(ع) و امام حسین(ع) حضور داشت. زمان واقعه کربلا "جون" 90 سالی سن داشت و امام به او مسئولیت محافظت از نیزه ها و ابزارآلات جنگی را سپرده بود.
وی افزود: جالب اینکه امام حسین(ع) در روز عاشورا ابتدا مایل به این نبود که این پیرمرد سیاهپوست وارد کارزار با یزیدیان شود و از او می خواهد که خود را مبتلای ایشان نکند اما "جون" جمله ای را خطاب به امام می گوید با این مضمون که آیا چون رنگم سیاه است نباید به کارزار بروم. "جون" این جملات را چنان گفت که امام حسین(ع) اشک در چشمانش حلقه زد و در نهایت راضی شد که ایشان هم به کارزار برود.
فقیه درباره کارزار "جون" بیان داشت: او بعد از طلب حلالیت از تمامی سپاه حسینی به کارزار رفت و بعد از تحمل ضربات فراوان سرانجام به شهادت رسید.
بازیگر مجموعه های"شوق پرواز" و "نردبام آسمان" با بیان اینکه در روایات آمده که امام حسین(ع) سر دو نفر از شهدای کربلا را روی زانوی خویش می گیرد ادامه داد: امام حسین سر علی اکبر و "جون" را بعد از شهادت بر روی زانوهایشان گذاشته و بلند بلند گریستند.
مهدی فقیه با بیان اینکه "جون" شهادتش هم شهادتی زیبا بود به میزان اظهار داشت: نقل شده است که بعد از پایان کارزار و در حالی که بزرگان حسینی به شهادت رسیده اند بازماندگان از دور بوی عطر را استشمام می کنند و وقتی نزدیکتر می روند می بینند از پیکر این غلام حسینی است که بوی خوبی به مشام می رسد که این بوی خوش هم برآمده از دعایی بوده که امام برای او خوانده.

امیدواریم تولید "ثارا.." از سرگرفته شود
مهدی فقیه درباره دلایل توقف تولید "ثارا.." به میزان اظهار داشت: ما هم در این باره جواب دقیقی نشنیدیم و همه چیز براساس حدس و گمانه زنی مطرح شد. برخی گفتند دستور مقامات سیما بوده که کار اجرایی نشود و برخی از مشکلات تولید حرف زدند. حدود 100 دقیقه ای از کار ضبط شده بود که به ناگاه تولید متوقف شد.
وی ادامه داد: خودم شنیدم که به دلیل مخالفت برخی مراجع نسبت به کیفیت پایین برخی آثار قبلی که با محوریت ائمه ساخته شده بود "ثارا.." متوقف شد اما در نهایت واقعیت قضیه را فقط خداست که میداند. من فقط می توانم بگویم حیف که این کار به نتیجه نرسید.
بازیگر 69 ساله سینما و تلویزیون با بیان اینکه یکی از آرزوهایش این بوده که تولید "ثارا.." از سر گرفته شود به میزان گفت: واقعا حیف است آن همه زحمت شبانه روزی چند ماهه ای که برای این کار صورت گرفت ابتر بماند. فکر میکنم اگر کمی حسن نیت وجود داشته باشد شهریار بحرانی و بقیه عوامل درگیر کار همچنان حاضر باشند ادامه کار را پی گیرند.

مفاهیم شیعی نیاز دارد به تصویرسازی
وی ادامه داد: در سینمای غرب بسیاری از سوژه های جعلی و بدون ماهیت را تبدیل میکنند به تصویرسازیهای مهیج و ما در اینجا هنوز که هنوز است از واقعی ترین مفاهیم فرهنگ تشیع بهره تصویری نبرده ایم. تمامی مطالب شیعه ای پر است از مفاهیم انسانی و یکی از مفاهیم هم مفهومی بود که امام حسین(ع) برای تبینن آن به شهادت رسید.
فقیه در پایان صحبتهای خویش اظهار داشت: امیدوارم در آینده برای ساخت آثار سینمایی و تلویزیونی بیشتر از گذشته به داشته های فرهنگ شیعی اتکا کنیم.